شمارهٔ ۱۵۱
پیر مغان گناه مرا گر ثواب کرد
تبدیل سیئات بحکم کتاب کرد
روز حساب را که بفردا نهاد شیخ
امروز پیر میکده یوم الحساب کرد
تسنیم و خلد و کوثر و طوبی و سدره را
یکجرعه آب کرد و بجام شراب کرد
آباد بر زمین خرابات و دست پیر
کزیک قدح شراب، جهانرا خراب کرد
فاروق حق و باطل و میزان قسط و عدل
پیمان پیر ماست که فصل الخطاب کرد
زان حلقه ها که بر در مسجد بکوفتیم
ما سالها ز دیر مغان فتح باب کرد
پنهان شد از دو دیده ز بسیاری ظهور
با ماهیان بحر فنا کار آب کرد
دیوانه ای بسخره اطفال شهر خاست
از بهر سنگ و چوب مرا انتخاب کرد
در خواب گرد خویش زدم طوف و دوش پیر
از طوف کعبه دل تعبیر خواب کرد
روزی بسوی میکده راهم گشود پیر
کز خانقاه مدرسه شیخم جواب کرد
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
پیر مغان گناه مرا گر ثواب کرد
تبدیل سیئات بحکم کتاب کرد
هوش مصنوعی: پیر مغان اگر گناه من را صالح دانست، بر اساس کتاب مقدس، تبدیل بدیها به خوبیها را انجام داد.
روز حساب را که بفردا نهاد شیخ
امروز پیر میکده یوم الحساب کرد
هوش مصنوعی: شیخ در روز قیامت، که به فردا موکول کرده، امروز را روز حسابی میداند.
تسنیم و خلد و کوثر و طوبی و سدره را
یکجرعه آب کرد و بجام شراب کرد
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که مظهر زیبایی و نعمتهای بهشتی، مانند آب زلال، باغهای بهشتی، و درختان خوشبو، همه در یک لحظه به یک جام شراب شگفتانگیز تبدیل میشوند. این تصویر، نشاندهندهی تلاقی لذتهای معنوی و دنیوی است که انسان را به اوج شادی و سرزندگی میرساند.
آباد بر زمین خرابات و دست پیر
کزیک قدح شراب، جهانرا خراب کرد
هوش مصنوعی: در اینجا به توصیف یک فضای خالی و ویران شده پرداخته میشود که به لطف نوشیدن شراب و تحت تاثیر آن، زندگی و دنیا دستخوش تغییرات عمیق و نابودی شده است. مهر و مهربانی یک پیر، با وجود خرابیها، نشاندهنده تأثیراتی عمیق و انسانی در این فضاست.
فاروق حق و باطل و میزان قسط و عدل
پیمان پیر ماست که فصل الخطاب کرد
هوش مصنوعی: فاروق، یعنی کسی که حق را از باطل تشخیص میدهد و معیاری برای عدل و انصاف است. او نمایندهای از شخصیتی بزرگ است که در مورد مسائل مهم و سرنوشتساز نظر قطعی میدهد.
زان حلقه ها که بر در مسجد بکوفتیم
ما سالها ز دیر مغان فتح باب کرد
هوش مصنوعی: ما سالها پیش درِ مسجد را به صدا درآوردهایم و از طریق آن، در را به سوی مغان باز کردهایم.
پنهان شد از دو دیده ز بسیاری ظهور
با ماهیان بحر فنا کار آب کرد
هوش مصنوعی: از نظر دو چشم، به خاطر ظهور زیاد، او خودش را پنهان کرد و مانند ماهیانی در دریا، با آب فنا و نیستی درگیر شد.
دیوانه ای بسخره اطفال شهر خاست
از بهر سنگ و چوب مرا انتخاب کرد
هوش مصنوعی: یک دیوانه به خاطر انتخاب سنگ و چوب، از میان بچههای شهر سر و صدایی به راه انداخت و مرا به سخره گرفت.
در خواب گرد خویش زدم طوف و دوش پیر
از طوف کعبه دل تعبیر خواب کرد
هوش مصنوعی: در خواب، خورشید را در دستان خود حس کردم و شب گذشته، پیرمردی از سمت کعبه، خوابم را تفسیر کرد.
روزی بسوی میکده راهم گشود پیر
کز خانقاه مدرسه شیخم جواب کرد
هوش مصنوعی: یک روز به سمت میکده رفتم و کسی که پیر بود، از خانقاه و مدرسه جوابم را داد.