گنجور

شمارهٔ ۱۵۰

خوشا کاین خانه را ویرانه سازند
در آن ویرانه از نو خانه سازند
بیا ویرانه شو تا بیت معمور
ملایک اندر آن ویرانه سازند
چه خاصیت در این آب و گل افتاد
که هم زو کعبه هم بتخانه سازند
بنازم دست قدرت را در این خاک
که تسبیح از گل پیمانه سازند
چو یک پیمانه می را شکستند
هزاران سبحه صد دانه سازند
چنان ویرانه شد مسجد که آباد
نخواهد شد مگر میخانه سازند
بیا دیوانه را عاقل کن ای مرد
چه سود ار عاقلی دیوانه سازند
نمی گنجد حقیقت در بیان ها
که چندین قصه و افسانه سازند
کنید اینسان که بهر صید سیمرغ
ز خط و خال، دام و دانه سازند
بوصف حال ابسان و سلامان
حدیث از شمع و از پروانه سازند
دو گیتی گر شود ویرانه، آباد
بدست همت مردانه سازند

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خوشا کاین خانه را ویرانه سازند
در آن ویرانه از نو خانه سازند
هوش مصنوعی: خوشا به حال این خانه که خرابش کنند و در همان خرابه دوباره خانه‌ای جدید بسازند.
بیا ویرانه شو تا بیت معمور
ملایک اندر آن ویرانه سازند
هوش مصنوعی: بیا و در دل ویرانی قرار بگیر تا فرشتگان در آن ویرانه زندگی و آرامش بسازند.
چه خاصیت در این آب و گل افتاد
که هم زو کعبه هم بتخانه سازند
هوش مصنوعی: این آب و گل چه ویژگی‌ دارد که هم می‌شود از آن کعبه ساخت و هم بت‌خانه، به عبارتی این ماده اولیه قادر است تا هر نوع ایده و کارکردی را به خود بگیرد.
بنازم دست قدرت را در این خاک
که تسبیح از گل پیمانه سازند
هوش مصنوعی: بسیار خوشحالم که در این زمین، قدرتی وجود دارد که می‌تواند از خاک، تسبیح‌هایی بسازد که مثل پیمانه‌ای در دست گرفته شوند.
چو یک پیمانه می را شکستند
هزاران سبحه صد دانه سازند
هوش مصنوعی: وقتی یک پیمانه شراب را شکسته و می‌ریزند، می‌توانند هزاران دانه تسبیح از آن بسازند. این جمله نشان‌دهنده این است که از یک چیز ممکن است بهره‌وری و سودهای زیادی حاصل شود.
چنان ویرانه شد مسجد که آباد
نخواهد شد مگر میخانه سازند
هوش مصنوعی: مسجد به قدری خراب و ویران شده که دیگر هیچ گاه به حالت اولیه خود برنخواهد گشت و تنها راهی که می‌تواند به بهبود آن کمک کند، ساخت یک میخانه است.
بیا دیوانه را عاقل کن ای مرد
چه سود ار عاقلی دیوانه سازند
هوش مصنوعی: ای مرد، بیا و دیوانه را عاقل کن؛ چه فایده‌ای دارد اگر عاقل را به دیوانگی بکشانی؟
نمی گنجد حقیقت در بیان ها
که چندین قصه و افسانه سازند
هوش مصنوعی: حقیقت را نمی‌توان به راحتی در کلمات گنجاند، چون بسیاری از داستان‌ها و افسانه‌ها وجود دارند که هرکدام برداشت‌ها و روایت‌های مختلفی از آن ارائه می‌دهند.
کنید اینسان که بهر صید سیمرغ
ز خط و خال، دام و دانه سازند
هوش مصنوعی: چنان رفتار کنید که برای شکار سیمرغ، از نشانه‌ها و رنگ‌ها تله‌ها و خوراک‌هایی بسازند.
بوصف حال ابسان و سلامان
حدیث از شمع و از پروانه سازند
هوش مصنوعی: در مورد حال و وضعیت ابر و باران سخن بگویند و داستانی از شمع و پروانه روایت کنند.
دو گیتی گر شود ویرانه، آباد
بدست همت مردانه سازند
هوش مصنوعی: اگر هر دو جهان ویران شود، با همت و اراده مردان آن را دوباره آباد می‌سازند.