گنجور

شمارهٔ ۱۳۴

تا چند از این خاک بمیرید و بزائید
گامی بگذارید و بر افلاک بر آئید
بکبار بمیرید و دوم بار نمیرید
یکبار بزائید و دوم بار مزائید
یکروز مباشید و همه روز بباشید
یکدم بمپائید و همه سال بپائید
از لب بسوی کوه وز که باز سوی لب
خواهید روان شد که همه رجع صدائید
باز آمدن و رفتن از این خانه شما را
از چیست بپرسید که چونید و چرائید
بر دولت و بر مال فزایش نکند سود
آن سود بود سود که بر خود بفزائید
خود منبع شهد و شکر و کان نباتید
تا چند بطمع شکر انگشت بخائید
ای پاک نژادان فلک قدر ملک صدر
تا کی بدر مفلسکان چهره بسائید
زین سوی بدان سوی و زین کوی بدان کوی
چون یوسف مصرید که در بیع و شرائید

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تا چند از این خاک بمیرید و بزائید
گامی بگذارید و بر افلاک بر آئید
هوش مصنوعی: چرا همچنان در این دنیای مادی زندگی می‌کنید و به مرگ و تولد در این خاک ادامه می‌دهید؟ کمی پیش بروید و به عالم بالا و چیزهای والا دست یابید.
بکبار بمیرید و دوم بار نمیرید
یکبار بزائید و دوم بار مزائید
هوش مصنوعی: برای یک بار بمیرید و بار دوم نمیرید، یک بار به دنیا بیایید و بار دوم به دنیا نیایید.
یکروز مباشید و همه روز بباشید
یکدم بمپائید و همه سال بپائید
هوش مصنوعی: یک روز را بی‌خبر و بی‌حالش زندگی نکنید و همه روزها را با آگاهی و توجه بگذرانید. لحظه‌ای به زندگی بی‌توجه نباشید و تمام سال را با شور و شوق زندگی کنید.
از لب بسوی کوه وز که باز سوی لب
خواهید روان شد که همه رجع صدائید
هوش مصنوعی: از لب به سوی کوه می‌روید و از کجا به سمت لب خواهید رفت، که همه به نوعی به صدا برمی‌گردید.
باز آمدن و رفتن از این خانه شما را
از چیست بپرسید که چونید و چرائید
هوش مصنوعی: بازگشت و رفتن شما از این مکان درباره چه چیزی به شما می‌گوید؟ اینکه حال و آینده‌تان چگونه است و دلیل آن چیست؟
بر دولت و بر مال فزایش نکند سود
آن سود بود سود که بر خود بفزائید
هوش مصنوعی: داشتن ثروت و دارایی تنها زمانی ارزشمند است که به رشد و پیشرفت خود ما کمک کند. در غیر این صورت، افزایش ثروت به تنهایی فایده‌ای ندارد.
خود منبع شهد و شکر و کان نباتید
تا چند بطمع شکر انگشت بخائید
هوش مصنوعی: من خودم منبع شیرینی و خوشی هستم، پس چرا هنوز در پی شیرینی‌های دیگر هستید و فقط به گزش انگشت خود بسنده می‌کنید؟
ای پاک نژادان فلک قدر ملک صدر
تا کی بدر مفلسکان چهره بسائید
هوش مصنوعی: ای انسان‌های نجیب و با شخصیت، تا چه زمانی باید در برابر فقر و مشکلات زندگی، چهره‌تان را بپوشانید و درخشش و زیبایی خویش را پنهان کنید؟
زین سوی بدان سوی و زین کوی بدان کوی
چون یوسف مصرید که در بیع و شرائید
هوش مصنوعی: از این طرف به آن طرف و از این مکان به آن مکان، مانند یوسف که در خرید و فروش مهارت دارد.