گنجور

شمارهٔ ۱۲۸

دمبدم عمر میرود بر باد
باده خور باده هر چه باداباد
دیدی آخر که خواجه مرد و نبرد
آنچه در عمر خود نخورد و نداد
خود بخور یا بده و گر نه بنه
تا خورد دشمنت بروز مباد
خیمه چرخرا حبابی گیر
نیمه بر آب و نیمه ای بر باد
خانه ای سخت سست بنیاد است
کش بر آب و هوا بود بنیاد
نکته ای گویمت ز گردش چرخ
دارم این نکته را ز پیری یاد
هر که زاده است باز خواهد مرد
هر که مرده است باز خواهد زاد
دل بر این کاخ زرنگار مبند
که بسی چون من و تو دارد یاد
دادگر نیست در جهان ورنه
میزدم از جفای گردون داد
وه چه خوش گفت مردک دانا
کافرین بر روان دانا باد
گر نباشی بسان نخل کریم
باش باری بمثل سرو آزاد

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دمبدم عمر میرود بر باد
باده خور باده هر چه باداباد
هوش مصنوعی: هر لحظه عمر انسان در حال گذر است، پس باده بنوش و از زندگی لذت ببر، هرچه پیش آید، پیش آید.
دیدی آخر که خواجه مرد و نبرد
آنچه در عمر خود نخورد و نداد
هوش مصنوعی: در نهایت مشاهده کردی که انسان ثروتمند فوت کرد و هیچ‌کدام از آنچه در طول زندگی‌اش نه خورد و نه بخشید، با خود نبرد.
خود بخور یا بده و گر نه بنه
تا خورد دشمنت بروز مباد
هوش مصنوعی: یا خودت از زندگی لذت ببر و یا به دیگران اجازه بده تا از آن استفاده کنند، وگرنه اگر همین‌طور بی‌توجه باشی، ممکن است در نهایت دشمنانت از چیزی که برای توست بهره‌برداری کنند.
خیمه چرخرا حبابی گیر
نیمه بر آب و نیمه ای بر باد
هوش مصنوعی: خیمه آسمان را همچون حبابی تصور کن که نیمی از آن روی آب و نیمی دیگر بر روی باد قرار دارد.
خانه ای سخت سست بنیاد است
کش بر آب و هوا بود بنیاد
هوش مصنوعی: خانه‌ای که بر پایه‌های محکم و استواری ساخته نشده، مانند بنایی است که بر آب و هوا بنا شده باشد و همواره در خطر ناپایداری است.
نکته ای گویمت ز گردش چرخ
دارم این نکته را ز پیری یاد
هوش مصنوعی: می‌خواهم نکته‌ای را به تو بگویم که از چرخش زمان و همچنین از تجربه‌های پیری آموخته‌ام.
هر که زاده است باز خواهد مرد
هر که مرده است باز خواهد زاد
هوش مصنوعی: هر کس که به دنیا آمده، روزی خواهد مرد و هر کس که مرده است، دوباره به زندگی خواهد آمد.
دل بر این کاخ زرنگار مبند
که بسی چون من و تو دارد یاد
هوش مصنوعی: به قلبت اجازه نده که به این کاخ زرین وابسته شود، چون خیلی‌ها مانند تو و من خاطرات و دردها دارند.
دادگر نیست در جهان ورنه
میزدم از جفای گردون داد
هوش مصنوعی: در این دنیا انصاف و دادگری وجود ندارد؛ وگرنه من به خاطر ظلم و بی‌عدالتی جهان، صدای فریاد و اعتراضم را بلند می‌کردم.
وه چه خوش گفت مردک دانا
کافرین بر روان دانا باد
هوش مصنوعی: این مرد دانا به خوبی بیان کرده است که انسان‌های آگاه و فهمیده از حقیقت‌های زندگی بهره‌مند هستند.
گر نباشی بسان نخل کریم
باش باری بمثل سرو آزاد
هوش مصنوعی: اگر مثل نخل باصفا نباشی، لااقل مانند سرو بلند و آزاد زندگی کن.