گنجور

شمارهٔ ۵

هین در دهید باده که آنها که آگهند
حلقه بگوش این نمط و خاک این رهند
ضدند جان و تن، قدح باده دردهید
تا یک دم از مصاحبت خویش وارهند
رنگی زرنگ باده ندیدند خوبتر
آنها که رنگ یافته ی صبغة الللهند
جز سوی جام دست درازی نمی کنند
آنها که از متاع جهان دست کوتهند
نقش جهان امر، در این جام دیده اند
خلقی که از حقایق اسرار آگهند
روشن دل اندو، پاک و پگه خیز همچو صبح
کآماده از برای شراب سحر گهند
قومی زچشمه ی قدح، آبی نمی خورند
تا لاجرم به خویش فرو رفته چون چهند
روشیر گیرشو، زشرابی چو چشم شیر
کاینها زحیله های مزور چو روبهند
جامی بخواه غیرت جام جهان نمای
زان ساقی بی که پیشش حوران کله نهند
حالی زحور و باده نشین در بهشت نقد
زیرا که در بهشت همین وعده می دهند

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هین در دهید باده که آنها که آگهند
حلقه بگوش این نمط و خاک این رهند
هوش مصنوعی: به سرعت در می‌خانه باده بیاورید، زیرا کسانی که به حقیقت آگاه‌اند، در گوش این راه و در خاک این مسیر ایستاده‌اند.
ضدند جان و تن، قدح باده دردهید
تا یک دم از مصاحبت خویش وارهند
هوش مصنوعی: روح و جسم در تضاد هستند؛ پس جام باده را به ما بدهید تا برای مدتی از هم نشینی با خود رها شویم.
رنگی زرنگ باده ندیدند خوبتر
آنها که رنگ یافته ی صبغة الللهند
هوش مصنوعی: در اینجا به زیبایی و جذابیت باده‌ای اشاره شده که از آن رنگ و طعم خاصی به دست آمده است. همچنین به این نکته اشاره می‌شود که افرادی که به درستی از درک و تجربیات روحانی فاصله نگرفته‌اند، خوشبخت‌تر و زیباتر از دیگران هستند. به عبارت دیگر، کسانی که به معنا و عمق زندگی توجه کرده و تحت تأثیر ارزش‌های معنوی قرار دارند، درک بهتری از زیبایی‌ها دارند.
جز سوی جام دست درازی نمی کنند
آنها که از متاع جهان دست کوتهند
هوش مصنوعی: تنها کسانی که به نعمت‌های دنیاستند، فقط به سمت می و نوشیدنی می‌روند و به دیگر امور دنیا دستی نمی‌زنند. این افراد در دیگر امور زندگی توفیق و فرارسیدگی ندارند.
نقش جهان امر، در این جام دیده اند
خلقی که از حقایق اسرار آگهند
هوش مصنوعی: در این دنیای ظاهر، افرادی وجود دارند که از عمق حقایق و اسرار آگاهی دارند و به خوبی می‌دانند چگونه این حقایق را درک کنند.
روشن دل اندو، پاک و پگه خیز همچو صبح
کآماده از برای شراب سحر گهند
هوش مصنوعی: دل روشن و پاک بیدار است، مانند صبح که برای نوشیدن شراب سحرگاه آماده می‌شود.
قومی زچشمه ی قدح، آبی نمی خورند
تا لاجرم به خویش فرو رفته چون چهند
هوش مصنوعی: بعضی از مردم حتی از آب چشمه هم استفاده نمی‌کنند و در پی آن مجبور می‌شوند به درون خودشان فرو بروند و به خودشان فکر کنند، درست مانند چهند که به خود مشغول است.
روشیر گیرشو، زشرابی چو چشم شیر
کاینها زحیله های مزور چو روبهند
هوش مصنوعی: به دلپسند بودن و جذاب بودن نگاه کن، همانطور که چشم شیر با قدرت و زیبایی‌اش نظرها را جلب می‌کند. این‌ها مانند ترفندهای حیله‌گرانه روباه هستند که می‌کوشند تا حقایق را به گونه‌ای دیگر نشان دهند.
جامی بخواه غیرت جام جهان نمای
زان ساقی بی که پیشش حوران کله نهند
هوش مصنوعی: از معشوقی شراب زندگی‌بخش بخواه که به واسطه‌ی آن بتوانی جلال و زیبایی دنیا را ببینی و از پیش او، فرشتگان نیز بر خود می‌بالند.
حالی زحور و باده نشین در بهشت نقد
زیرا که در بهشت همین وعده می دهند
هوش مصنوعی: نوشیدن شراب و لذت بردن در بهشت حقیقی است، زیرا در بهشت چنین وعده‌هایی به انسان داده می‌شود.