گنجور

شمارهٔ ۲۰

دل دیوانه زان پیوسته خو با کودکان دارد
که کودک جیب و دامن پر ز سنگ امتحان دارد
دلم با حلقۀ زلفت گرفته آنچنان الفت
که چون مرغ شکسته بیضه رَم از آشیان دارد
مرا ای ناخدا بگذار در غرقاب حیرانی
ندارد عقل من باور که این دریا کران دارد
غرور حسن کِی فرصت دهد تا ماه من داند
که در کوی ملامت عاشقی بی خانمان دارد
بنازم نوبهار حسن آن شمشاد قامت را
که تا هست ایمنی از صدمت باد خزان دارد
چو یکجا رفت عاشق را ز کف سرمایۀ هستی
کجا خاطر پریشان از غم سود و زیان دارد
سرشک شمع بر دامان چرا پیوسته میریزد
همانا گریه از دلسوزی پروانگان دارد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: همراهان گنجور

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دل دیوانه زان پیوسته خو با کودکان دارد
که کودک جیب و دامن پر ز سنگ امتحان دارد
هوش مصنوعی: دل دیوانه به خاطر ارتباط مداومش با کودکان، همیشه حس بازی و شیطنت دارد. کودک مانند کسی است که دستانش پر از سنگ‌های امتحان است، نشان‌دهنده چالش‌ها و آزمایش‌هایی که او در زندگی با آن‌ها روبرو می‌شود.
دلم با حلقۀ زلفت گرفته آنچنان الفت
که چون مرغ شکسته بیضه رَم از آشیان دارد
هوش مصنوعی: دل من به قدری به زلف تو وابسته و دلبسته است که مانند پرنده‌ای شکسته که از لانه‌اش دور شده، همواره در حال پرپر زدن و بی‌قرار است.
مرا ای ناخدا بگذار در غرقاب حیرانی
ندارد عقل من باور که این دریا کران دارد
هوش مصنوعی: ای ناخدا، مرا در این دریای پر از حیرت رها کن. عقل من نمی‌تواند بپذیرد که این دریا انتهایی دارد.
غرور حسن کِی فرصت دهد تا ماه من داند
که در کوی ملامت عاشقی بی خانمان دارد
هوش مصنوعی: غرور زیبایی اجازه نمی‌دهد تا محبوب من متوجه شود که در محله‌ی عیب‌جویی، عاشقی بی‌خانمان و بی‌سرپرست وجود دارد.
بنازم نوبهار حسن آن شمشاد قامت را
که تا هست ایمنی از صدمت باد خزان دارد
هوش مصنوعی: در بهار زیبا، من به قامت زیبا و استوار شمشاد که هرگز نگران آسیب باد خزان نیست، افتخار می‌کنم.
چو یکجا رفت عاشق را ز کف سرمایۀ هستی
کجا خاطر پریشان از غم سود و زیان دارد
هوش مصنوعی: وقتی که عاشق به یکباره تمام دارایی‌ها و موجودی‌اش را از دست می‌دهد، دیگر جایی برای نگرانی از مسائل مالی و سود و زیان باقی نمی‌ماند.
سرشک شمع بر دامان چرا پیوسته میریزد
همانا گریه از دلسوزی پروانگان دارد
هوش مصنوعی: هر لحظه که شمع می‌سوزد، از ذهنش اشک‌ها به دامانش می‌ریزد، زیرا این اشک‌ها نشانه‌ای از دلسوزی پروانه‌هاست که به شمع عشق می‌ورزند.