گنجور

بخش ۲۷ - پیدا کردن سنت جماعت

رسول (ص) گفت، «یک نماز به جماعت چون بیست و هفت است تنها»؛ و گفت، «هرکه نماز خفتن به جماعت کند، چنان بود که یک نیمه شب احیاء کرده بود و هرکه نماز بامداد به جماعت کند، چنان بود که جمله شب احیاکرده باشد» و فرمود که هرکه چهل روز نماز به جماعت کند، بر دوام که تکبیر اولش فوت نشود، دو برائت نویسند وی را یکی از دوزخ و یکی از نفاق و از این سبب بود که هرکه را از سلف تکبیر اول فوت شدی سه روز خود را تعزیت می کردی و اگر جماعت فوت شدی هفت روز و سعید بن المسیب می گوید، «بیست سال است تا بانگ نماز نشنیدم الا از پیش به مسجد آمده بودم.»

و بسیاری از علما گفته اند، «کسی را که عذری نباشد و نماز تنها کند درست نبود» پس جماعت مهم باید داشت و آداب امامت و اقتدا نگاه باید داشت اول آن است که امامی نکند الا به دلخوشی قوم، چون وی را کاره باشند حذر کند و چون از وی خواهند بی عذری دفع نکند که فضل امامی بزرگ است و از موذنی بیش است و باید که در طهارت جامه احتیاط کند و برای انتظار جماعت تاخیر نکند که فضیلت اول وقت از آن بیش باشد و صحابه، چون دو تن حاضر شدندی انتظار سیم نکردندی و بر جنازه چون حاضر شدندی انتظار نکردندی و رسول (ص) یکروز دیرتر آمد، انتظار وی نکردندی و عبدالرحمن بن عوف در پیش شد، چون رسول (ص) در رسید یک رکعت فوت شده بود چون نماز تمام کرد ایشان بپرسیدند از آن، رسول (ص) گفت، «نیکو کردید، هر باری همچنین کنید.»

و باید که امامی برای حق تعالی کند با اخلاص و هیچ مزد نستاند و تا صف راست نشود تکبیر نکند و در تکبیرات آواز برداردو نیت امامی کند تا ثواب یابد و اگر نکند جماعت درست نبود و ثواب جماعت نبود.

و قرائت در نماز جهری به آواز خواند و سه نکته به جای آرد، یکی چون تکبیر کند وجهت می خواند و ماموران به فاتحه خواندن مشغول شوند دوم چون فاتحه برخواند، سوره تاخیر کند، چنان که کسی فاتحه نخوانده بود یا تمام نکرده بود تمام کند سوم چون سورت برخواند، چندان آرام گیرد که تکبیر از آخر سوره گسسته شود و مامون جز فاتحه هیچ چیز نخواند سپس امام، مگر دور بایستد و آواز امام نشنود.

و رکوع و سجده سبک کند و سه بار بیش تسبیح نکند و انس گوید که هیچکس سبک نمازتر و تمام نمازتر از رسول (ص) نبود و سبب آن است که از جماعتیان کس باشد که ضعیف بود یا شغلی دارد و باید که ماموم سپس امام رود نه با وی تا پیشانی امام بر زمین نرسد وی به سجود نشود و تا امام به حد رکوع نرسد وی قصد رکوع نکند، که متابعت این بود، اما اگر به عمد در پیش شود نماز باطل گردد.

و چون سلام باز دهد، چندان بیش ننشیند که گوید، «اللهم انت السلام و منک السلام تبارکت ربنا یا ذالجلال و الاکرام»، آنگاه سبک برخیزد و روی به قوم کند و دعا گوید، و قوم پیش از این بازنگردند که مکروه است.

بخش ۲۶ - پیدا کردن علاج دل تا حاضر شود: بدان که غفلت دل در نماز از دو سبب بود، یکی از ظاهر بود و یکی از باطن اما آنچه ظاهر بود آن باشد که نماز جایی کند که چیزی می بیند یا می شنود که دل بدان مشغول می باشد و دل تبع چشم و گوش بود علاج وی آن بود که نماز جایی کند که هیچ آواز نشنود و اگر جایی تاریک بود بهتر باشد تا چشم برهم نهد و بیشتر عابدان عبادت را خانه ای ساخته باشند خرد و تاریک که در جای فراخ دل پراکنده تر باشد و این عمر رضی الله عنه هرگه نماز کردی، شمشیر و کتاب و هر قماشی که بودی از پیش برگرفتی، تا بدان چشم مشغول نشود.بخش ۲۸ - پیدا کردن نماز آدینه و فضیلت آن: بدان که روز آدینه روزی بزرگ است و فضل وی عظیم است و عید مومنان است و رسول (ص) گفت، «هر که سه جمعه بی عذری دست بدارد، اسلام را از پس پشت انداخت و دل وی زنگار گرفت» و در خبر است که خدای تعالی در هر آدینه ششصد هزارآزاد کرده است از آتش دوزخ و رسول (ص) گفت، «دوزخ را هر روز به نزدیکی زوال آفتاب بتابانند، نماز مکنید در این وقت، مگر روز آدینه که دوزخ در این روز نتابانند»، و گفت، «هر که روز آدینه فرمان یابد، وی را مزد شهیدی نویسند و از عذاب گورش نگاه دارند.»

اطلاعات

منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

رسول (ص) گفت، «یک نماز به جماعت چون بیست و هفت است تنها»؛ و گفت، «هرکه نماز خفتن به جماعت کند، چنان بود که یک نیمه شب احیاء کرده بود و هرکه نماز بامداد به جماعت کند، چنان بود که جمله شب احیاکرده باشد» و فرمود که هرکه چهل روز نماز به جماعت کند، بر دوام که تکبیر اولش فوت نشود، دو برائت نویسند وی را یکی از دوزخ و یکی از نفاق و از این سبب بود که هرکه را از سلف تکبیر اول فوت شدی سه روز خود را تعزیت می کردی و اگر جماعت فوت شدی هفت روز و سعید بن المسیب می گوید، «بیست سال است تا بانگ نماز نشنیدم الا از پیش به مسجد آمده بودم.»
هوش مصنوعی: پیامبر (ص) فرمودند که نماز جماعت به اندازه بیست و هفت نماز فردی ارزش دارد و همچنین بیان کردند که هر کس نماز شب را به صورت جماعت برگزار کند، مانند این است که نیمه شب را احیا کرده و هر کس نماز صبح را به جماعت بخواند، گویی تمام شب را در عبادت گذرانده است. ایشان همچنین فرمودند که اگر کسی به مدت چهل روز نماز را به جماعت بخواند و اولین تکبیری که در نماز می‌گوید از دست نرود، دو برائت برای او نوشته می‌شود؛ یکی از عذاب دوزخ و دیگری از نفاق. به همین دلیل، اگر کسی از سلف تکبیر اول را فوت می‌کرد، به مدت سه روز به او تسلیت می‌گفتند و اگر نماز جماعت را از دست می‌داد، به مدت هفت روز. سعید بن مسیب هم می‌گوید که به مدت بیست سال هیچگاه صدای اذان را نشنیده، مگر اینکه پیش از اذان به مسجد رفته بودم.
و بسیاری از علما گفته اند، «کسی را که عذری نباشد و نماز تنها کند درست نبود» پس جماعت مهم باید داشت و آداب امامت و اقتدا نگاه باید داشت اول آن است که امامی نکند الا به دلخوشی قوم، چون وی را کاره باشند حذر کند و چون از وی خواهند بی عذری دفع نکند که فضل امامی بزرگ است و از موذنی بیش است و باید که در طهارت جامه احتیاط کند و برای انتظار جماعت تاخیر نکند که فضیلت اول وقت از آن بیش باشد و صحابه، چون دو تن حاضر شدندی انتظار سیم نکردندی و بر جنازه چون حاضر شدندی انتظار نکردندی و رسول (ص) یکروز دیرتر آمد، انتظار وی نکردندی و عبدالرحمن بن عوف در پیش شد، چون رسول (ص) در رسید یک رکعت فوت شده بود چون نماز تمام کرد ایشان بپرسیدند از آن، رسول (ص) گفت، «نیکو کردید، هر باری همچنین کنید.»
هوش مصنوعی: بسیاری از علما تأکید کرده‌اند که نماز تنها در حالتی که عذری وجود نداشته باشد، مناسب نیست و بر اهمیت جماعت در نماز تأکید دارند. همچنین باید به آداب امامت و اقتداء توجه ویژه‌ای شود. نخستین نکته این است که امام باید با رضایت و خوشنودی افراد نماز بخواند و از کارهای ناپسند اجتناب کند. اگر از او درخواست کنند، باید عذری نداشته باشد و به همین دلیل است که مقام امام از موذن هم بالاتر است. همچنین او باید به پاکیزگی لباس خود توجه کند و در انتظار جماعت تأخیری نداشته باشد؛ چرا که فضیلت نماز اول وقت از اهمیت بیشتری برخوردار است. صحابه هنگامی که دو نفر حاضر می‌شدند، برای نفر سوم صبر نمی‌کردند و همچنین در مورد جنازه، به تأخیر در نماز نمی‌پرداختند. روزی پیامبر (ص) دیرتر آمدند و در آن هنگام، صحابه انتظارشان را نکشیدند و وقتی عبدالرحمن بن عوف به جلو رفت، زمانی که پیامبر (ص) آمدند، یک رکعت از نماز را از دست داده بودند. پس از اتمام نماز، از پیامبر پرسیدند که آیا کار درستی کردند و ایشان فرمودند: «خوب عمل کردید، هر بار همین‌طور عمل کنید.»
و باید که امامی برای حق تعالی کند با اخلاص و هیچ مزد نستاند و تا صف راست نشود تکبیر نکند و در تکبیرات آواز برداردو نیت امامی کند تا ثواب یابد و اگر نکند جماعت درست نبود و ثواب جماعت نبود.
هوش مصنوعی: امام باید با اخلاص و برای خداوند نماز بگذارد و هیچ پاداشی از مردم نگیرد. همچنین، تا زمانی که صف نمازگزاران به درستی شکل نگرفته است، نباید تکبیر بگوید. او باید هنگام تکبیر صدای خود را بلند کند و نیت امامت را داشته باشد تا ثواب آن را کسب کند. در غیر این صورت، جماعت به درستی برگزار نمی‌شود و ثواب آن نصیب افراد نخواهد شد.
و قرائت در نماز جهری به آواز خواند و سه نکته به جای آرد، یکی چون تکبیر کند وجهت می خواند و ماموران به فاتحه خواندن مشغول شوند دوم چون فاتحه برخواند، سوره تاخیر کند، چنان که کسی فاتحه نخوانده بود یا تمام نکرده بود تمام کند سوم چون سورت برخواند، چندان آرام گیرد که تکبیر از آخر سوره گسسته شود و مامون جز فاتحه هیچ چیز نخواند سپس امام، مگر دور بایستد و آواز امام نشنود.
هوش مصنوعی: در نمازهایی که به صورت جهری خوانده می‌شود، باید به سه نکته توجه کرد. اول این که هنگام گفتن "الله اکبر"، تمام نمازگزاران باید توجه داشته باشند و مشغول خواندن فاتحه شوند. دوم اینکه وقتی فاتحه را خواندند، باید کمی صبر کنند تا سوره را بخوانند، طوری که انگار هنوز فاتحه را نخوانده‌اند. سوم اینکه هنگام خواندن سوره باید به گونه‌ای آرامش داشته باشند که صدای "الله اکبر" از آخر سوره به وضوح شنیده شود و دیگران تنها فاتحه را بخوانند. همچنین امام نباید به دور خود بچرخد و صداهای او برای نمازگزاران شنیده نشود.
و رکوع و سجده سبک کند و سه بار بیش تسبیح نکند و انس گوید که هیچکس سبک نمازتر و تمام نمازتر از رسول (ص) نبود و سبب آن است که از جماعتیان کس باشد که ضعیف بود یا شغلی دارد و باید که ماموم سپس امام رود نه با وی تا پیشانی امام بر زمین نرسد وی به سجود نشود و تا امام به حد رکوع نرسد وی قصد رکوع نکند، که متابعت این بود، اما اگر به عمد در پیش شود نماز باطل گردد.
هوش مصنوعی: در نماز باید رکوع و سجده به طور مختصر انجام شود و تسبیح بیش از سه بار گفته نشود. انس بن مالک می‌گوید که هیچ کس نماز را سبک‌تر و کامل‌تر از رسول الله (ص) نمی‌خواند. دلیل این امر این است که ممکن است در میان جماعت افرادی باشند که ضعیف‌اند یا در شرایط خاصی قرار دارند. بنابراین، نمازگزار باید بعد از امام به رکوع برود و نه هم‌زمان با او، چرا که تا پیشانی امام بر زمین نرسد، او نباید سجده کند و تا امام به رکوع نرسد، نباید او هم رکوع کند. این روش نشان‌دهنده پیروی از امام در نماز است. اما اگر کسی عمداً پیش بیفتد، نماز او باطل خواهد شد.
و چون سلام باز دهد، چندان بیش ننشیند که گوید، «اللهم انت السلام و منک السلام تبارکت ربنا یا ذالجلال و الاکرام»، آنگاه سبک برخیزد و روی به قوم کند و دعا گوید، و قوم پیش از این بازنگردند که مکروه است.
هوش مصنوعی: وقتی سلام می‌دهد، مدت زیادی نمی‌نشیند و می‌گوید: «خداوندا! تو سلامتی و از تو سلامتی است. پرورش‌یافته‌ای، ای پروردگار بزرگ و گرامی»، سپس به آرامی از جا برمی‌خیزد و به جمعیت روی می‌کند و دعا می‌کند. جمعیت قبل از او برنمی‌گردند چون این کار ناخوشایند است.