گنجور

شمارهٔ ۶۱ - در غزل است

حساب عشق تو ای دوست سخت با رنج است
حساب عشق تو گویی حساب شطرنج است
لب ملیح کم‌آوازت ارچه روح‌افزاست
ز مکر چشم دغل‌باز تو دل آهنج است
تو گنج حسنی و زلف تو مار خم در خم
بدیع نیست اگر مار بر سر گنج است
لبت بهای دل و جان دهد به گاه سخن
کز آن دو کفه یاقوت‌گون گهرسنج است
نه آب و آتش و خاک و هوایی از خوبی
اگر طبایع چار است زان تو پنج است
مرا پیاده عشق تو چون به دیوان خواند
دلم به رنج گرو کرد گفت بی‌رنج است
اگر قوامی با توست هیچ عیب مدار
ترنج دانی جانا که جفت نارنج است

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

حساب عشق تو ای دوست سخت با رنج است
حساب عشق تو گویی حساب شطرنج است
هوش مصنوعی: محاسبه و درک عشق تو، ای دوست، بسیار دشوار و پر از سختی است. این عشق مانند بازی شطرنج است که نیاز به دقت و تمرکز دارد.
لب ملیح کم‌آوازت ارچه روح‌افزاست
ز مکر چشم دغل‌باز تو دل آهنج است
هوش مصنوعی: هرچند که لب‌های خوش‌صدا و زیبا تو روح‌افزا و شگفت‌انگیز است، اما زیبایی و فریبندگی چشمان حیله‌گر تو باعث می‌شود که دل انسان به درد بیفتد.
تو گنج حسنی و زلف تو مار خم در خم
بدیع نیست اگر مار بر سر گنج است
هوش مصنوعی: تو گنج ارزشمندی هستی و موهای تو همچون ماری هستند که به طرزی شگفت‌انگیز پیچیده شده‌اند. اگر ماری بر سرت باشد، این موضوع عجیبی نیست، زیرا تو خود داری گنجی در درونت.
لبت بهای دل و جان دهد به گاه سخن
کز آن دو کفه یاقوت‌گون گهرسنج است
هوش مصنوعی: لب‌های تو به قدری باارزش و زیبا هستند که هر بار که سخن می‌گویی، جان و دل خود را به بهای آن می‌فروشی؛ زیرا آن کلام چنان گرانبهاتر از گوهری یاقوتی است که در دل آن دو احساس نسبت به هم سنجیده می‌شود.
نه آب و آتش و خاک و هوایی از خوبی
اگر طبایع چار است زان تو پنج است
هوش مصنوعی: اگر بخواهیم خوب بودن را بررسی کنیم، به چهار عنصر آب، آتش، خاک و هوا توجه نکنیم، زیرا از وجود تو، پنج خوشی و خوبی به وجود آمده است.
مرا پیاده عشق تو چون به دیوان خواند
دلم به رنج گرو کرد گفت بی‌رنج است
هوش مصنوعی: عشق تو مرا به حالتی برد که حتی در روزگاری سخت، دلم را به خیالی آرامش‌بخش دعوت کرد.
اگر قوامی با توست هیچ عیب مدار
ترنج دانی جانا که جفت نارنج است
هوش مصنوعی: اگر کسی در کنار توست، نباید به او عیب بگیری. تو که می‌دانی، جانم، هر دو به هم شبیه هستید مثل نارنج و ترنج که با هم تناسب دارند.