گنجور

شمارهٔ ۱۳ - قوامی در حق عمادی گوید

«ای قوامی هر که چون تو نانباست
تا قیام الساعه فخر شهر ماست »
«گندم فضل خدای از بهر تو
کشته اندر دستگرد کبریاست »
«تخمش از تقدیس عرش ایزدیست
آبش از کاریز وحی انبیاست »
«آسیابان آفتاب نوربخش
آسمان تیز گردت آسیاست »
«آسیاهای تو را از بهر آرد
زیردلو صدق در؛سنگ صفاست »
«رکن دوکان تو در شهر خرد
بر سر بازار سدرالمنتهی است »
«از خمیر لطف دل قرص سخن
وز تنور نور جان نور و ضیاست »
«نیز بهر طعمه جسمانیان
کاسه و خوان را تریدد و غباست »
«کز برای واجب روحانیان
لقمه تسبیح در حلق دعاست »
«نان موزون توای طباخ روح
ناقدان سختند نفزود و نکاست »
«آتش طبع توشد معیار عقل
زان تنورت با ترازو گشت راست »
آفتاب ملک و دین رای تو باد
آسمان عقل و جان جای تو باد
دست تو بر هشت جنت مطلق است
بر سر هفتم فلک پای تو باد
نوبهار بوستان مملکت
فر عدل عالم آرای تو باد
سایه خورشید فضل کردگار
تاج فرق آسمان سای تو باد
بر موافق گیسو«ی» حور بهشت
بوی خلق شادی افزای تو باد
مار زرین خلقت مشگین سخن
شکل کلک فلک پیمای تو باد
مور عنبر صورت کافور پوش
خط روزآرای شب زای تو باد
تا دل ابر بهاری در دهد
مهر بر گردون زر اندای تو باد
تا دم باد خزان زرگر شود
کان به که در سیم پالای تو باد
ابر و برق و آسمان و آفتاب
دست و کلک و همت و رای تو باد
بخت بر منشور زد توقیع ما
تا عمادی وار شد ترجیع ما

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

«ای قوامی هر که چون تو نانباست
تا قیام الساعه فخر شهر ماست »
هوش مصنوعی: ای بزرگوار، هر کس که مانند تو در این شهر نان‌آور و قابل احترام باشد، تا روز قیامت مایه افتخار این دیار خواهد بود.
«گندم فضل خدای از بهر تو
کشته اندر دستگرد کبریاست »
هوش مصنوعی: خداوند به خاطر تو در دشت بزرگ و وسیع، گندم را کاشته است.
«تخمش از تقدیس عرش ایزدیست
آبش از کاریز وحی انبیاست »
هوش مصنوعی: این شعر به توضیح ویژگی‌های منحصر به فرد یک امر مقدس پرداخته است. بیان می‌کند که ریشه و اصل آن از عرش خداوند و تقدس او ناشی می‌شود، در حالی که خوراک و زندگی آن از منبع وحی و پیامبری که الهام گرفته شده به دست آمده است. در واقع، شاعر اشاره دارد به اینکه این امر هم از نظر معنوی و هم از نظر مادی، به مواردی مقدس و الهی مرتبط است.
«آسیابان آفتاب نوربخش
آسمان تیز گردت آسیاست »
هوش مصنوعی: آسیابانی که با نور خورشید درخشان است، دقت کن که کار تو همان دورانی است که در آسیاب به انجام می‌رسد.
«آسیاهای تو را از بهر آرد
زیردلو صدق در؛سنگ صفاست »
هوش مصنوعی: آسیاب‌های تو برای تهیه آرد، با صداقت و خلوص کار می‌کنند و سنگی که از آن آرد تهیه می‌شود، بسیار خالص و باکیفیت است.
«رکن دوکان تو در شهر خرد
بر سر بازار سدرالمنتهی است »
هوش مصنوعی: بخش اصلی و حصار مرکزی کسب و کار تو در میدان دانش و بینش در نقطه‌ای از شهر قرار دارد که به اوج و نهایت می‌رسد.
«از خمیر لطف دل قرص سخن
وز تنور نور جان نور و ضیاست »
هوش مصنوعی: لطف و مهربانی دل مانند خمیر نازک و دلپذیری است که کلمات را شکل می‌دهد، و نور جان مانند نوری درخشان و زیباست که زندگی و شادی را به ارمغان می‌آورد.
«نیز بهر طعمه جسمانیان
کاسه و خوان را تریدد و غباست »
هوش مصنوعی: این جمله به مفهوم این است که برای نیازهای جسمانی و دنیوی، انسان‌ها معمولاً به دنبال غذا و امکانات مادی هستند. آنها مرتباً در جستجوی تهیه و ترتیب غذا و خوراکی‌ها برای خود هستند.
«کز برای واجب روحانیان
لقمه تسبیح در حلق دعاست »
هوش مصنوعی: برای روحانیان، لقمه‌ای که سبب نور و معنویت می‌شود، در حقیقت دعا و ذکر است.
«نان موزون توای طباخ روح
ناقدان سختند نفزود و نکاست »
هوش مصنوعی: این جمله اشاره به این دارد که دست‌پخت و هنر پخت نان شما به قدری خوب و دقیق است که قضاوت‌های سخت و انتقادهای تند نمی‌توانند بر کیفیت کار شما تأثیر بگذارند و هرگز از ارزش آن نمی‌کاهند.
«آتش طبع توشد معیار عقل
زان تنورت با ترازو گشت راست »
هوش مصنوعی: شعله وزیدن خشم و ذوق تو در روح و اندیشه انسان‌ها به اندازه‌ای تاثیرگذار است که معیار عقل و درستی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و توانسته است به طوری هموار و متعادل بر آن اثر بگذارد.
آفتاب ملک و دین رای تو باد
آسمان عقل و جان جای تو باد
هوش مصنوعی: خورشید، نشانه‌ای از قدرت و دین تو باشد و آسمان جایگاهی برای اندیشه و روح تو باشد.
دست تو بر هشت جنت مطلق است
بر سر هفتم فلک پای تو باد
هوش مصنوعی: دست تو به همه نعمت‌های بهشت دسترسی دارد و پای تو بر بالای آسمان‌ها قرار دارد.
نوبهار بوستان مملکت
فر عدل عالم آرای تو باد
هوش مصنوعی: بهار تازه‌ای بر باغ میهن ما آغاز شود که برپایه عدالت تو، عالم را زیباتر کند.
سایه خورشید فضل کردگار
تاج فرق آسمان سای تو باد
هوش مصنوعی: سایه‌ی خورشید، نعمت و رحمت خدای بزرگ است که بر سر آسمان تو باشد.
بر موافق گیسو«ی» حور بهشت
بوی خلق شادی افزای تو باد
هوش مصنوعی: به خاطر دوش‌گاه زیبای تو، مانند بوی خوش بهشتی، خوشی و شادابی برای همه به ارمغان آورد.
مار زرین خلقت مشگین سخن
شکل کلک فلک پیمای تو باد
هوش مصنوعی: خالق زیبا و شگفت‌انگیز، وادار به بیان گفتاری هستی تو هستی که همچون هنری از آفرینش بی‌نظیر می‌باشد.
مور عنبر صورت کافور پوش
خط روزآرای شب زای تو باد
هوش مصنوعی: مور زرد و خوشبوی عنبر، همانند کافوری که زیبایی‌ات را می‌پوشاند، مانند روزی که شب را زینت می‌بخشد، وجود تو باشد.
تا دل ابر بهاری در دهد
مهر بر گردون زر اندای تو باد
هوش مصنوعی: تا زمانی که دل ابرهای بهاری بر زمین باران محبت بریزد، تو ای مهر، بر گردون درخشان باش.
تا دم باد خزان زرگر شود
کان به که در سیم پالای تو باد
هوش مصنوعی: زمانی که باد خزان می‌وزد، بهتر است که رنگ طلا را به خود بگیرد، زیرا این وضعیت از داشتن حالت نقره‌ای در تو، بهتر است.
ابر و برق و آسمان و آفتاب
دست و کلک و همت و رای تو باد
هوش مصنوعی: باران، رعد و برق، آسمان و خورشید همه تحت کنترل و اراده تو هستند. همت و تدبیر تو بالاتر از این پدیده‌هاست.
بخت بر منشور زد توقیع ما
تا عمادی وار شد ترجیع ما
هوش مصنوعی: بخت بر ما توفیق نَوشت و باعث شد تا کار ما به شکلی برجسته و با اهمیت درآید.