شمارهٔ ۷۳
ای چون بهشت مجلس و چون آسمان حصار
تا روز حشر باد در او شاد شهریار
دیوارهاش محکم و عالی سپهروش
ایوانهاش خرم و رنگین بهشت وار
مغز اندر او نیابد چیزی بجز نسیم
چشم اندر او نبیند چیزی بجز نگار
دیبا به پیش نقش تصاویر او چو خاک
خارا بمحکمی بر دیدار او چو خار
باد اندر او بحیله نیابد همی گذر
دیو اندر او بجلوه نیابد همی گذار
مانند قدر و همت شاه جهان بلند
چون تخت و دولت ملک عالم استوار
شاه اندر او نشسته بشادی و خرمی
پیش اندرش نهاده همه گیتی آشکار
هر سو که بنگرد همه باغ است و بوستان
هرجا که بگذرد همه جویست و جویبار
نقش بهشت بیند و آرایش بهشت
بوی بهار یابد و پیرایه بهار
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ای چون بهشت مجلس و چون آسمان حصار
تا روز حشر باد در او شاد شهریار
هوش مصنوعی: ای کسی که مجلس تو چون بهشت زیباست و مانند آسمان دورش را احاطه کرده، تا روز قیامت در اینجا مردم شاد و خوشحال هستند.
دیوارهاش محکم و عالی سپهروش
ایوانهاش خرم و رنگین بهشت وار
هوش مصنوعی: دیوارهایش قوی و زیباست و ایوانهایش شاداب و رنگارنگ، مثل بهشت میماند.
مغز اندر او نیابد چیزی بجز نسیم
چشم اندر او نبیند چیزی بجز نگار
هوش مصنوعی: در وجود او جز نسیم روحانی چیزی نمیتوان یافت و در نگاهش جز زیبایی معشوق را نمیتوان دید.
دیبا به پیش نقش تصاویر او چو خاک
خارا بمحکمی بر دیدار او چو خار
هوش مصنوعی: این بیت به تصویر کشیدن زیبایی و جذابیت معشوق اشاره دارد. در آن، مقایسهای بین دیبا (پارچهای نرم و نازک) و خاک خارا (سنگی سخت و محکم) صورت گرفته است. این نشان میدهد که زیبایی و تصاویر او به قدری محکم و پایدار است که مانند سنگ خارا در ذهن و قلب انسان نقش میبندد. در واقع، این اوصاف بیانگر تأثیر عمیق و ماندگاری است که معشوق بر زندگی انسانی میگذارد و در قلوب باقی میماند.
باد اندر او بحیله نیابد همی گذر
دیو اندر او بجلوه نیابد همی گذار
هوش مصنوعی: باد نمیتواند از درون او رد شود و دیو هم نمیتواند در او تجلی کند.
مانند قدر و همت شاه جهان بلند
چون تخت و دولت ملک عالم استوار
هوش مصنوعی: مانند اینکه مقام و اراده شاه جهان رفیع و بلند است، تخت و حکومت او نیز بر عالم استوار و پایدار است.
شاه اندر او نشسته بشادی و خرمی
پیش اندرش نهاده همه گیتی آشکار
هوش مصنوعی: شاه در آنجا با شادی و خوشحالی نشسته و تمام زیباییهای جهان را پیش روی خود مشاهده میکند.
هر سو که بنگرد همه باغ است و بوستان
هرجا که بگذرد همه جویست و جویبار
هوش مصنوعی: هر جا که نگاه کنی، همه جا پر از باغ و گلزار است و هرکجا که بروی، رودها و جویبارها در جریان هستند.
نقش بهشت بیند و آرایش بهشت
بوی بهار یابد و پیرایه بهار
هوش مصنوعی: کسی به زیباییهای بهشت نگاه میکند و از زیباییهای آن لذت میبرد، همچنین بوی خوش بهار را استشمام میکند و زینتهای بهار را مشاهده میکند.