گنجور

شمارهٔ ۱۸

صمت و جوع و سهر و عزلت و ذکر بدوام
نا تمامان جهان را بکند کار تمام
صورت معرفة الله بود صمت ولیک
در سهر معرفة نفس کند بر تو سلام
جوع باشد سبب معرفت سلطانی
دانش دینی از عزلت گردد بنظام
اصل این جمله کمالات بخرم شد نیست
صدر صاحب دل کامل صفت بحر آشام
والی دین نبی کاشف اسرار رسل
محیی جان و جهان ماحی آثار ظلام
قاضی مسند تحقیق، امام الثقلین
عارف کعبه مقصود مراد اسلام

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

صمت و جوع و سهر و عزلت و ذکر بدوام
نا تمامان جهان را بکند کار تمام
هوش مصنوعی: سکوت، گرسنگی، بیداری شب، تنهایی و یاد خداوند، می‌تواند کارهای ناتمام دنیا را به انجام برساند.
صورت معرفة الله بود صمت ولیک
در سهر معرفة نفس کند بر تو سلام
هوش مصنوعی: شناخت خداوند در خاموشی و سکوت نهفته است، اما در بیداری و معرفت نفس، به تو سلام می‌فرستد.
جوع باشد سبب معرفت سلطانی
دانش دینی از عزلت گردد بنظام
هوش مصنوعی: گرسنگی باعث آگاهی و شناخت می‌شود و علم دینی از انزوا و دوری از جامعه به نظم و نظم یافتن می‌انجامد.
اصل این جمله کمالات بخرم شد نیست
صدر صاحب دل کامل صفت بحر آشام
هوش مصنوعی: می‌خواهم بگویم که با وجود همه تلاش‌ها و کمالاتی که جستجو می‌کنم، در حقیقت، هیچ‌کدام از آنها به پای درک و صفای دل انسان کامل نمی‌رسند. در واقع، شخصی که دلش کامل و صاف است، می‌تواند حقیقت را مانند دریا آشامیده و درک کند.
والی دین نبی کاشف اسرار رسل
محیی جان و جهان ماحی آثار ظلام
هوش مصنوعی: والی دین پیامبر است که رازهای فرستادگان را آشکار می‌کند و زندگی و جان را زنده می‌سازد و آثار تاریکی را از بین می‌برد.
قاضی مسند تحقیق، امام الثقلین
عارف کعبه مقصود مراد اسلام
هوش مصنوعی: قاضی، کسی است که در مسائل شرعی و قضایی قضاوت می‌کند و مقام بالایی دارد. امام الثقلین یعنی رهبری که بار سنگین دو گروه، یعنی انسان‌ها و جن و ملائکه، بر دوش اوست. او در موضوع حقایق و علوم دینی بسیار داناست و مانند کعبه، مرکز و مقصد اصلی دین اسلام به شمار می‌رود.

حاشیه ها

1402/05/11 13:08
نیما نجاری

«صُمت» یا سکوت به معنای حفظ زبان

از گفتارهای بیهوده است.

انسان در همه‌ مراحل زندگی و نسبت

به همه‌ی اشخاص، باید مواظب

زبان خود باشد.

 

به تعبیر سعدی:

دو چیز طیره‌ی عقل است:

دم فرو بستن به‌وقت گفتن و گفتن به‌وقت خاموشی

مفهوم کامل‌تر: مالایغنی

 

«جوع» از نظر لغت به معنای گرسنگی است.

مراد از جوع،این نیست که

انسان باید همیشه گرسنه باشد،

بلکه انسان باید پرخور و شکم‌پرست نباشد.

 

مراد از «سَهَر»، شب‌‌زنده داری و سحرخیزی است.

 

 

«عزلت» دوری و کناره‌گیری از مجالس بیهوده

و بی‌‏نتیجه که از اخلاق انسانی بی‏‌بهره‌اند

و هم‌چنین کناره‌گیری از انسان‌هایی که باعث

بی‌حرمتی و تقلیل شخصیت است،می‌باشد...

 

«ذکر مداوم»

ذکر یونسیّه:

«لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمینَ»[انبیاء87]

مهم‌تر از ذکر لفظی، «ذکر قلبی» است و

مقصود ذکر عملی و یاد آوردن خداوند است.

1403/01/09 10:04
حسین دمیری

وزن شعر بالا «فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن » می باشد و «مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن » که آمده اشتباه است ‌.