گنجور

شمارهٔ ۱۴

مرا گفتی که : قول پیر تسلیم
بگو : تا خود چسان دیدی بمعیار؟
هزارش رحمت حق بر روان باد
که نهج قول او در طور ابرار
چو حلواییست نیکو، چرب و شیرین
ولی جان پدر، زنهار! زنهار!
ترا گر قوت همت ضعیفست
تناول کن، ولیکن زان بمقدار
که گر زان لقمه ناگه هیضه گردی
چو گندیدی بگندانی همه دار
دلت پر کینه گردد، دیده پر عیب
مشایخ را کنی سر جمله انکار
جهان را سربسر کافر شماری
نماند وقف آزرمت بیک بار
زبد نفسی کنی آزار و گویی
که: نهی منکر دین هست آزار
اگرچه قول مولانا شنیدی
سخن های بزرگان در نظر دار
شکر تنها مخور، با گل در آمیز
که در ترکیب باشد نفع بسیار
تویی بیمار دل و ین خستگی را
نه یک دارو، که صد داروست در کار
ز نادانی بیک دارو مکن حصر
برون شو از تعصب، کینه بگذار
بمخبر و اصل آمد جان مردان
تو سر پوشیده ماندی قید اخبار
اگر مردی مشو قانع بتقلید
چو مردان دامن مردی بدست آر
که گر صد علم داری، دل نداری
هزارت شرک سر بستست در بار
ز قاسم گوش دار این پند ومنشین
ببادت بیش ازین در کوی ادبار
بجوی وحدت آ، تا باز بینی
کز آنجا منبسط گشتست انهار
دویی بگذار و در یک جلد کن جمع
همه اقوال مولانا و عطار

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مرا گفتی که : قول پیر تسلیم
بگو : تا خود چسان دیدی بمعیار؟
هوش مصنوعی: تو به من گفتی که باید به گفته‌ی پیر تسلیم ایمان بیاوری، حالا خودت چطور آن را با معیارهایت دیدی؟
هزارش رحمت حق بر روان باد
که نهج قول او در طور ابرار
هوش مصنوعی: رحمت بی‌پایان خداوند بر روح او باد، زیرا که سخن او در مسیر نیکان و خوبان است.
چو حلواییست نیکو، چرب و شیرین
ولی جان پدر، زنهار! زنهار!
هوش مصنوعی: شیرینی و خوشمزگی این حلوا خیلی خوب و لذیذ است، اما ای کاش که به آن نزدیک نشوم!
ترا گر قوت همت ضعیفست
تناول کن، ولیکن زان بمقدار
هوش مصنوعی: اگر قدرت اراده‌ات ضعیف است، کمی از آنچه می‌خواهی را بردار، اما به اندازه‌ای که بتوانی تحمل کنی.
که گر زان لقمه ناگه هیضه گردی
چو گندیدی بگندانی همه دار
هوش مصنوعی: اگر به ناگاه در غذای نامناسب قرار گیری، مانند گندیدگی (فساد) می‌شوی و این فساد می‌تواند همه زندگی‌ات را تحت تأثیر قرار دهد.
دلت پر کینه گردد، دیده پر عیب
مشایخ را کنی سر جمله انکار
هوش مصنوعی: اگر دل تو پر از کینه شود، چشمانت نیز عیوب بزرگترها را خواهد دید و همه آنها را انکار خواهی کرد.
جهان را سربسر کافر شماری
نماند وقف آزرمت بیک بار
هوش مصنوعی: دنیا را به طور کلی بی‌اعتقاد نخواهی یافت، و اگر می‌خواهی به آزر متوقف شوی، این کار را یک‌بار انجام بده.
زبد نفسی کنی آزار و گویی
که: نهی منکر دین هست آزار
هوش مصنوعی: اگر از ناحیه‌ای آسیبی به کسی برسانی و بهانه‌ات این باشد که در حال انجام وظیفه دینی خود برای نیکی به دیگران هستی، بهانه‌ات منطقی نیست.
اگرچه قول مولانا شنیدی
سخن های بزرگان در نظر دار
هوش مصنوعی: اگرچه سخنان مولانا را شنیده‌ای، اما به فکر نکات ارزشمند دیگر بزرگان هم باش.
شکر تنها مخور، با گل در آمیز
که در ترکیب باشد نفع بسیار
هوش مصنوعی: تنها شکر استفاده نکن، با گل ترکیب کن زیرا در این آمیزش، سود زیادی نهفته است.
تویی بیمار دل و ین خستگی را
نه یک دارو، که صد داروست در کار
هوش مصنوعی: تو دلت شکسته و درمان دردهای تو نه تنها با یک دارو ممکن نیست، بلکه به هزاران دارو هم نیاز دارد.
ز نادانی بیک دارو مکن حصر
برون شو از تعصب، کینه بگذار
هوش مصنوعی: از نادانی هیچ گره‌ای را باز نکن و خودت را محدود نکن؛ از تعصب خارج شو و کینه را کنار بگذار.
بمخبر و اصل آمد جان مردان
تو سر پوشیده ماندی قید اخبار
هوش مصنوعی: در اینجا گفته می‌شود که اصل و بنیاد وجود مردان، آگاهی و دانایی آن‌هاست، اما تو همچنان در هاله‌ای از پنهان‌کاری باقی مانده‌ای و از اخبار و اطلاعات واقعی دوری کرده‌ای.
اگر مردی مشو قانع بتقلید
چو مردان دامن مردی بدست آر
هوش مصنوعی: اگر مردی، به دنبال تقلید از دیگران نباش، بلکه خودت را به ویژگی‌ها و ارزش‌های واقعی مردانگی مجهز کن.
که گر صد علم داری، دل نداری
هزارت شرک سر بستست در بار
هوش مصنوعی: اگرچه ممکن است دانش و علم زیادی به دست آورده باشی، اما بدون دل و احساس، در واقع هزاران کفر و نفاق در وجودت وجود دارد.
ز قاسم گوش دار این پند ومنشین
ببادت بیش ازین در کوی ادبار
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که از قاسم یک نصیحت را به خوبی به خاطر بسپار و دیگر در مسیر ناامیدی و بدبختی قدم نگذارد.
بجوی وحدت آ، تا باز بینی
کز آنجا منبسط گشتست انهار
هوش مصنوعی: به دنبال اتحاد و وحدت باش، تا ببینی از آنجا که جریان‌های آب گسترش یافته‌اند.
دویی بگذار و در یک جلد کن جمع
همه اقوال مولانا و عطار
هوش مصنوعی: دو تا کتاب را کنار هم بگذار و همه آراء و نظرات مولانا و عطار را در یک جلد به‌هم بچسبان.