شمارهٔ ۵۴۰
نیم مستان ترا سرگشته چون پرگار کن
آخر ای جان و جهان، جامی دگر در کار کن
فتنه در خواب قیامت خفته است، ای جان، دگر
زلف مشکین برفشان و فتنه را بیدار کن
هوشیاران را ز جام شوق خود سرمست ساز
هر کرا بد مست بینی ساعتی هشیار کن
عقل جز وی رهزن راهست، ازو غافل مشو
یا بترک عقل گیر و یا بترک یار کن
هان و هان! تا هستی خود را نبینی در میان
گر ببینی، خود گناهی، از خود استغفار کن
گر خدا خوانی مکن اسرار عرفان فاش فاش
ور خدا دانی، بیا، اسرار حق اظهار کن
قاسمی، جای مدارا نیست با کوران راه
گر ببینی منکر حق را تو هم انکار کن
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
نیم مستان ترا سرگشته چون پرگار کن
آخر ای جان و جهان، جامی دگر در کار کن
هوش مصنوعی: ای جان و جهان، تو مانند پرگاری هستی که در چرخش و جستوجوست. پس به خود بیا و جامی تازه و نو بگیر، تا از این سرگشتگی رها شوی و به حالت مستانهات برگردی.
فتنه در خواب قیامت خفته است، ای جان، دگر
زلف مشکین برفشان و فتنه را بیدار کن
هوش مصنوعی: فتنه و آشوب در دل خواب قیامت به سر میبرد، ای عزیز، حالا وقت آن است که زلفهای سیاه و دلفریب را بر افراز تا آن فتنه بیدار شود.
هوشیاران را ز جام شوق خود سرمست ساز
هر کرا بد مست بینی ساعتی هشیار کن
هوش مصنوعی: آنان که هوشیارند را از شوق و ذوق خود سیراب کن و اگر کسی را بد حال و مست دیدی، لحظهای او را هوشیار کن.
عقل جز وی رهزن راهست، ازو غافل مشو
یا بترک عقل گیر و یا بترک یار کن
هوش مصنوعی: عقل تنها مانع راه حقیقت است، از او غافل نشو. یا عقل را رها کن و یا ارتباط با دوست را قطع کن.
هان و هان! تا هستی خود را نبینی در میان
گر ببینی، خود گناهی، از خود استغفار کن
هوش مصنوعی: به خود بیا و در وجودت تامل کن. اگر خودت را دیدی و در آن اشتباهی یافتی، از آن گناه باید توبه کنی.
گر خدا خوانی مکن اسرار عرفان فاش فاش
ور خدا دانی، بیا، اسرار حق اظهار کن
هوش مصنوعی: اگر خدا را میخوانی، رازهای عرفان را برای همه فاش نکن و اگر به خدا آگاه هستی، بیدرنگ اسرار الهی را بیان کن.
قاسمی، جای مدارا نیست با کوران راه
گر ببینی منکر حق را تو هم انکار کن
هوش مصنوعی: در اینجا شاعر میگوید که در برابر طوفانها و چالشها نباید تسلیم شد و اگر کسی حق را انکار کند، بهتر است که تو نیز بر طبق آن عمل کنی. به عبارت دیگر، در چنین شرایطی از مدارا کردن و تساهل پرهیز کن و به حقایق بیتوجه نباش.