گنجور

شمارهٔ ۵۱۷

ز خوبان عربده خوش باشد، ای جان
بیا با عربده در بزم مستان
ز جام حسن خود صد باده خورده
وزان زلفین مشکینش پریشان
پیاله برکف و تسبیح همراه
می و تسبیح در یک دور گردان
من از می و مست و زاهد مست تسبیح
بسی راهست از واجب با مکان
مرا گویند: سامانی طلب کن
من از سر فارغم، چه جای سامان؟
اگر چشمت شود روشن ببینی
بسی راه از خدا خوان تا خدا دان
خدا خوان گر خدا دان شد بتحقیق
بموری داد حق ملک سلیمان
بجان و دل شود تسلیم این راه
اگر بوذر ببیند نور سلمان
غنی شد قاسمی، آخر سبب چیست؟
گدایی کردن از کوی کریمان

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ز خوبان عربده خوش باشد، ای جان
بیا با عربده در بزم مستان
هوش مصنوعی: از دل‌انگیزی و زیبایی، غوغایی به پا می‌شود. ای عزیز، بیا و با این شور و شوق در جمع خوش‌گذرانان بمان.
ز جام حسن خود صد باده خورده
وزان زلفین مشکینش پریشان
هوش مصنوعی: از جام زیبایی خود نوشیده‌ام و از آن موهای سیاهش، دل‌باخته و پریشان‌حال هستم.
پیاله برکف و تسبیح همراه
می و تسبیح در یک دور گردان
هوش مصنوعی: پیش کسی نشسته‌ام که در یک دستش پیاله‌ای از شراب است و در دست دیگرش تسبیح، و در حالی که مشغول تسبیح گفتن است، پیاله را هم دور می‌چرخاند.
من از می و مست و زاهد مست تسبیح
بسی راهست از واجب با مکان
هوش مصنوعی: این بیت به نوبه خود به تفکرات عمیق و پیچیده‌ای در مورد زندگی، عرفان و تفاوت‌های بین دنیا و آخرت می‌پردازد. سخن از این است که نویسنده به عوالم مختلف، از جمله حالتی که در اثر نوشیدن شراب به آن دچار می‌شود، و همچنین به عبادت زاهدان، اشاره دارد. او بیان می‌کند که تفاوت‌های زیادی بین الزامات دینی و دنیوی وجود دارد و این دو را به نوعی به چالش می‌کشد. به‌عبارتی، او احساس می‌کند که تجربه‌های مختلف می‌تواند به شناخت عمیق‌تری از معانی زندگی منجر شود.
مرا گویند: سامانی طلب کن
من از سر فارغم، چه جای سامان؟
هوش مصنوعی: مردم به من می‌گویند که به دنبال سامان و نظم بگردم، اما من از همه چیز رها هستم و برایم جایی برای سامان دادن وجود ندارد.
اگر چشمت شود روشن ببینی
بسی راه از خدا خوان تا خدا دان
هوش مصنوعی: اگر چشم‌ات باز شود و حقیقت را ببینی، متوجه می‌شوی که راه‌های زیادی برای رسیدن به خدا وجود دارد.
خدا خوان گر خدا دان شد بتحقیق
بموری داد حق ملک سلیمان
هوش مصنوعی: اگر خداوند بر خیر و دانش آگاه شود، به یقین حق فرمانروایی سلیمان را به او عطا خواهد کرد.
بجان و دل شود تسلیم این راه
اگر بوذر ببیند نور سلمان
هوش مصنوعی: اگر بوذر نور سلمان را ببیند، جان و دلش در این مسیر تسلیم می‌شود.
غنی شد قاسمی، آخر سبب چیست؟
گدایی کردن از کوی کریمان
هوش مصنوعی: قاسمی به ثروت و غنای زیادی دست پیدا کرده است، اما دلیل این امر چیست؟ آیا او به خاطر بخشندگی و کرم دیگران، مجبور به گدایی و نیازمندی شده است؟