گنجور

شمارهٔ ۱۱۱

خرد مستست و دل مستست و جان مست
بسودایت روانِ ناتوان مست
ز حد بگذشت مستیهای ذرات
فلک مست و زمین مست و زمان مست
بیا در باغ و شورِ بلبلان بین
سمن مست و چمن مست، ارغوان مست
شرابِ نابِ رحمان را چه گویم؟
کزو دلداده مست و دلستان مست
ز دنیی تا بعقبی گر ببینی
همه ره کاروان در کاروان مست
دلی کز ما و من آزاد آید
چه در کعبه، چه در دیرِ مغان مست
جهان مستند و ز مستی ندانند
جهان اندر جهان اندر جهان مست
درین دریا، که عالم قطرهٔ اوست
ز قطره تا ببحرِ بی‌کران مست
بقولِ قاسمی این سِکرِ عامست
خرد مست و یقین مست و گمان مست

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خرد مستست و دل مستست و جان مست
بسودایت روانِ ناتوان مست
هوش مصنوعی: خرد و دل و جان همه در عشق و شوق تو غرق شده‌اند و به حالتی گیج و بی‌تابی دچارند. نفس ناتوان ما نیز به عشق تو، به طرزی سرشار و مسحور شده است.
ز حد بگذشت مستیهای ذرات
فلک مست و زمین مست و زمان مست
هوش مصنوعی: همه چیز در عالم، از جمله ستارگان و زمین و زمان، تحت تأثیر حالتی گم کرده، به شکل دیوانه‌واری می‌چرخند و زندگی می‌کنند. حالتی که فراتر از حد و مرزهاست و همه چیز را در سرگشتگی و نشئگی فرو برده است.
بیا در باغ و شورِ بلبلان بین
سمن مست و چمن مست، ارغوان مست
هوش مصنوعی: بیایید در باغ قدم بزنیم و از شادی و سرزندگی بلبلان لذت ببریم. گل‌های خوشبو و شاداب را ببینیم که چگونه به زیبایی و نشاط باغ افزوده‌اند.
شرابِ نابِ رحمان را چه گویم؟
کزو دلداده مست و دلستان مست
هوش مصنوعی: چگونه می‌توانم درباره شراب خالص و خوش‌عطر رحمان سخن بگویم؟ زیرا برای آن، عاشقانی سرمست و دلربا سرمست شده‌اند.
ز دنیی تا بعقبی گر ببینی
همه ره کاروان در کاروان مست
هوش مصنوعی: اگر به زندگی دنیوی و آخرت دقت کنی، متوجه می‌شوی که همه راه‌ها به سمت هدف نهایی، همانند کاروانی هستند که در حال حرکت است و در این مسیر هیچ‌کس به جز مستی و بی‌خبری نمی‌رسد.
دلی کز ما و من آزاد آید
چه در کعبه، چه در دیرِ مغان مست
هوش مصنوعی: دل که از قید خودخواهی و مشکلات دنیوی رها شود، برایش فرقی نمی‌کند که در کعبه باشد یا در میخانه؛ در هر دو حال، حالتی شاد و مست خواهد داشت.
جهان مستند و ز مستی ندانند
جهان اندر جهان اندر جهان مست
هوش مصنوعی: جهان پر از شور و حال است و افرادی که در آن زندگی می‌کنند، از حالت شگفت‌انگیز و مستی آن بی‌خبرند. در حقیقت، دنیا به گونه‌ای است که چندین لایه از وجود و تجربه‌های غنی را در خود جای داده است.
درین دریا، که عالم قطرهٔ اوست
ز قطره تا ببحرِ بی‌کران مست
هوش مصنوعی: در این دریا، که جهان تنها یک قطره از آن محسوب می‌شود، از یک قطره تا دریاهای بیکران، همه در حال نشاط و سرمستی هستند.
بقولِ قاسمی این سِکرِ عامست
خرد مست و یقین مست و گمان مست
هوش مصنوعی: به گفته قاسمی، این حالتی است که همه مردم در آن گرفتار می‌شوند. در این حالت، عقل و یقین مانند کسی مست شده‌اند و اعتماد به گمان‌ها و برداشت‌های نادرست هم وجود دارد.

آهنگ ها

این شعر را چه کسی در کدام آهنگ خوانده است؟

"ساز و آواز ۲"
با صدای حسام‌الدین سراج (آلبوم طریقت عشق)