گنجور

بخش ۸ - در ایلچی فرستادن کمخا و باج از صوف و سقرلاط طلب کردن

چنین گفت ابیاری خسروی
که بشنو سخن چون تو شاه نوی
بسرپوش گفتند چیزی براز
نباید کشیدن چو میرز دراز
بباید فرستادن ایلچی برو
نباید نهاد این حدیثش برو
طلب کردن از صوف و ارمک خراج
گرفتن بضرب از سقرلاط باج
سری گر برآید رجیب خلاف
توهم دزد و دشمن بکین برشکاف
پسند آمدش اینسخن زود و گفت
که با جبه اش خرمی باد جفت
قبائی بایلچیگری خواستند
بنوروزی و چمته آراستند
فرستاده شد بهر تحصیل مال
بنزدیک صوف از برای منال
یکی میشد آهسته ایلچی براه
بدو کرد مدفون یزدی نگاه
چرا گفت نی چست تر میدوی
ببالای حجله مگر میروی
زقبرس بسوی خطاروی کرد
بدش ابلقی پوستین ره بورد
بمان ایلچی رخت اینجا براه
شنو قصه صوف و آن بارگاه

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چنین گفت ابیاری خسروی
که بشنو سخن چون تو شاه نوی
هوش مصنوعی: ابیاری از یک شاهزاده سخن می‌گوید که به او توصیه می‌کند که به سخنانش گوش دهد، زیرا او خود نویسنده‌ای برجسته و با استعداد است.
بسرپوش گفتند چیزی براز
نباید کشیدن چو میرز دراز
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که نباید چیزهایی را به سر پوشاند که با شخصیت یا مقام ما تناسب ندارد، همان‌طور که فردی با قامت بلند (مثل میرزای دراز) نباید لباس‌هایی فراتر از قد خودش بپوشد. به عبارتی، باید در انتخاب‌ها و ظاهر خود متناسب با موقعیت و شخصیت خود عمل کنیم.
بباید فرستادن ایلچی برو
نباید نهاد این حدیثش برو
هوش مصنوعی: باید فرستاد پیامی برای او، اما نباید این حرف را به خودش گفت.
طلب کردن از صوف و ارمک خراج
گرفتن بضرب از سقرلاط باج
هوش مصنوعی: خواستن ممکن است از صوف یا ارمک (دو نوع خاص از موجودات یا چیزها) و گرفتن مالیات یا سهمی به زور از سقرلاط (یعنی شخص یا چیزی با ویژگی خاص) باشد.
سری گر برآید رجیب خلاف
توهم دزد و دشمن بکین برشکاف
هوش مصنوعی: اگر سر خود را بالا ببری و از هنجارهای نادرست و تشخیص‌های غلط فراتر روی، می‌توانی دشمنی و خیانت را با قدرت و شجاعت قوی‌تر از قبل شکست دهی.
پسند آمدش اینسخن زود و گفت
که با جبه اش خرمی باد جفت
هوش مصنوعی: او از این گفته خوشش آمد و گفت که با جبه‌اش، خوشحالی به همراه دارد.
قبائی بایلچیگری خواستند
بنوروزی و چمته آراستند
هوش مصنوعی: در روز نوروز، لباس زیبایی را برای شغل بایلچیگری انتخاب کردند و آن را به خوبی آرایش نمودند.
فرستاده شد بهر تحصیل مال
بنزدیک صوف از برای منال
هوش مصنوعی: شخصی برای به دست آوردن ثروت به نزد صوفی فرستاده شد تا از او بهره‌وری کند.
یکی میشد آهسته ایلچی براه
بدو کرد مدفون یزدی نگاه
هوش مصنوعی: یک نفر آرام آرام به راه می‌افتاد تا پیام‌رسانی کند و نگاهی به آن شخص مدفون در خاک یزد بیندازد.
چرا گفت نی چست تر میدوی
ببالای حجله مگر میروی
هوش مصنوعی: چرا می‌گویی که بی‌تاب‌تر می‌دوی به سوی بالای خانه، مگر اینکه داری می‌روی؟
زقبرس بسوی خطاروی کرد
بدش ابلقی پوستین ره بورد
هوش مصنوعی: از قبر به طرف زنی با زیبایی خاص رفت و او با پوستی شگفت‌انگیز او را جذب کرد.
بمان ایلچی رخت اینجا براه
شنو قصه صوف و آن بارگاه
هوش مصنوعی: ای ایلچی، بمان و در اینجا داستان صوف و آن کاخ را بشنو.