گنجور

شمارهٔ ۸ - خواجه حافظ فرماید

بیا که قصرامل سخت سست بنیادست
بیار باده که بنیاد عمر بر بادست
در جواب او
بنای جبه کرباس سست بنیادست
بیار صوف که بنیاد پنبه بر بادست
ز آرزو نرساند برخت دست آنکس
که قفل دکه ز صندوق سینه نگشادست
عجب مدار که والا بزیرکتان رفت
که این عجوزه عروس هزار دامادست
بصوف از چه برد رشک خاکسار مله
سمور یقه و گوی طلا خدا دادست
عمامه بایقه در قفا فتاده چه گفت
مراست طره فتاده ترا چه افتادست
ز چکمه و فرجی خرمیست قاری را
خنک تنی کدوی از همبران خودشادست

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بیا که قصرامل سخت سست بنیادست
بیار باده که بنیاد عمر بر بادست
هوش مصنوعی: بیا و بنشین که زندگی، مانند قصری با پایه‌های سست است. بیا باده بنوشیم، چون برای عمرمان، تنها همین لحظات باقی‌مانده است و آنچه داریم، به سرعت در حال از بین رفتن است.
بنای جبه کرباس سست بنیادست
بیار صوف که بنیاد پنبه بر بادست
هوش مصنوعی: جبه‌ای که از کرباس ساخته شده، به دلیل ضعیف بودنش، نمی‌تواند دوام بیاورد. بنابراین، باید پارچه‌ای محکم‌تر مثل صوف بپوشیم، زیرا پایه‌ای که از پنبه درست شده، در معرض خطر است و به راحتی خراب می‌شود.
ز آرزو نرساند برخت دست آنکس
که قفل دکه ز صندوق سینه نگشادست
هوش مصنوعی: کسی که نتواند قفل آرزوهایش را باز کند و به خواسته‌هایش دست یابد، هیچ گاه به تو نخواهد رسید.
عجب مدار که والا بزیرکتان رفت
که این عجوزه عروس هزار دامادست
هوش مصنوعی: تعجب نکن که این شخص که مقام بلند و والایی دارد، به چنین فردی تن داده است؛ زیرا این زن به مانند عروسی است که مورد توجه و خواستگاری هزاران مرد قرار گرفته است.
بصوف از چه برد رشک خاکسار مله
سمور یقه و گوی طلا خدا دادست
هوش مصنوعی: چرا خاکی که در عین سادگی و خاکساری است باید حسادت کند به کسی که پوشاک و زیورهای زینتی همچون سمور و طلا دارد، وقتی که خداوند این ثروت را به او داده است؟
عمامه بایقه در قفا فتاده چه گفت
مراست طره فتاده ترا چه افتادست
هوش مصنوعی: عبا و عمامه‌ام به زمین افتاده و از فرط نگرانی از خودم می‌پرسم که چه به سرم آمده است، اما تو هم بی‌حال به نظر می‌رسی و از تو می‌پرسم که چه بر سر تو آمده است.
ز چکمه و فرجی خرمیست قاری را
خنک تنی کدوی از همبران خودشادست
هوش مصنوعی: کسی که در زحمت و کار سخت قرار دارد، از حال و روز خود راضی و شاداب است، زیرا در میان همکارانش احساس خوشی می‌کند و از جان و دل کار می‌کند.