گنجور

شمارهٔ ۴۸ - شیخ سعدی فرماید

پیش رویت دگران صورت بر دیوارند
نه چنین صورت معنی که تو داری دارند
در جواب او
گلها پیش گل شرب سراسر خارند
جامهائی که ببارند جز اطلس بارند
غیر دستار که پیچش و مندیله او
نیست چیزی که بگیرند و دگر بگذارند
بحقارت منگر کاسترو خضری و شال
که ببازار قماش این همه اندر کارند
آنکسان را که تو بینی بسه وردار لباس
جامه شان بنده و خود خواجه خدمتکارند
صورت اطلس چرخی چو بدیدم گفتم
پیش رویت دگران صورت بر دیوارند
جامها دیده ام ای طرفه عذار والا
نه چنین صورت معنی که تو داری دارند
قاری این اطلس کمخای نفیسست که خود
همه پشمینه خرانند که دربازارند

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

پیش رویت دگران صورت بر دیوارند
نه چنین صورت معنی که تو داری دارند
هوش مصنوعی: برخی افراد دیگر تنها ظاهری مانند تو دارند که به دیوار نقاشی شده است، اما معنای واقعی و عمق وجودی تو را ندارند.
گلها پیش گل شرب سراسر خارند
جامهائی که ببارند جز اطلس بارند
هوش مصنوعی: گل‌ها در کنار گل دیگر، فقط خود را خجالت‌زده و ناچیز می‌بینند و جام‌هایی که باران بر روی آن‌ها می‌بارد، تنها مانند پارچه‌ای لطیف و گرانبها هستند.
غیر دستار که پیچش و مندیله او
نیست چیزی که بگیرند و دگر بگذارند
هوش مصنوعی: جز دستار که به هم پیچیده و نشان‌دهنده اوست، چیزی نیست که گرفته شود و دوباره رها شود.
بحقارت منگر کاسترو خضری و شال
که ببازار قماش این همه اندر کارند
هوش مصنوعی: به این نکته توجه نکن که به ظاهری ناچیز و کم‌اهمیت ننگر، زیرا کسانی که در کار با پارچه و تولید آن هستند، در واقع فعالیت‌های بسیاری دارند.
آنکسان را که تو بینی بسه وردار لباس
جامه شان بنده و خود خواجه خدمتکارند
هوش مصنوعی: این شعر بیانگر این است که کسانی را که ظاهراً در موقعیت‌های بالا و قدرت قرار دارند و به نظر می‌رسد که ارباب یا ریاست دارند، در واقع ممکن است به نوعی زیر دست و وابسته به دیگران باشند و به خدمت دیگری مشغول باشند. به عبارتی دیگر، ظاهر فرد ممکن است فریبنده باشد و حقیقت در پشت آن نهفته است.
صورت اطلس چرخی چو بدیدم گفتم
پیش رویت دگران صورت بر دیوارند
هوش مصنوعی: وقتی که زیبایی و جذابیت تو را دیدم، به ذهنم رسید که دیگران فقط در مقایسه با تو مانند تصاویری بی‌روح و بی‌جان روی دیوار هستند.
جامها دیده ام ای طرفه عذار والا
نه چنین صورت معنی که تو داری دارند
هوش مصنوعی: من بسیاری از جام‌ها و می‌گساری‌ها را دیده‌ام، اما هیچ‌کس به زیبایی و معنای عمیق تو نیست.
قاری این اطلس کمخای نفیسست که خود
همه پشمینه خرانند که دربازارند
هوش مصنوعی: این متن به نوعی به ارزش و کیفیت یک کتاب خاص اشاره دارد. قاری و خواننده به نظرم می‌رسد که به دقت و با احترام به محتوای این کتاب پرداخته می‌شود. در عین حال، به تضاد میان ظاهر کار و ارزش واقعی آن اشاره شده است؛ در واقع، ممکن است چیزی که در ظاهر کم‌ارزش به نظر می‌رسد، در حقیقت دارای عمق و ارزش بالایی باشد.