شمارهٔ ۴۹ - خواجه حافظ فرماید
صوفی نهاد دام و سرحقه باز کرد
بنیاد مگر با فلک حقه باز کرد
در جواب او
خرم تنی که گوی شب از جامه باز کرد
پارا بنرمدست نهالی دراز کرد
با انکه یکدرم نتوان بست اندرو
دستار کهنه بین که مرا سرفراز کرد
منت پذیر کرد ززیلو که با نمد
از بوریاو پوستکت بی نیاز کرد
حقا که از حقیقت مسواک غافلست
حمل عمامه انکه بروی مجاز کرد
دامن فشاند بر قدک آندم تنم که دست
بر آستین صوف مربع دراز کرد
گر کسنه قیام بطاعت توان نمود
بیش و پس برهنه نشاید نماز کرد
قاری بکرد بالشک نازروی کت
آنکو نداد تکیه چه عشرت چه ناز کرد
شمارهٔ ۴۸ - شیخ سعدی فرماید: پیش رویت دگران صورت بر دیوارندشمارهٔ ۵۰ - امیر حسن دهلوی فرماید: فلک با کس دل یکتا ندارد
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
صوفی نهاد دام و سرحقه باز کرد
بنیاد مگر با فلک حقه باز کرد
هوش مصنوعی: صوفی دامی درست کرد و به کار خود ادامه داد، اما تنها با استفاده از فریبهای آسمانی موفق به این کار شد.
خرم تنی که گوی شب از جامه باز کرد
پارا بنرمدست نهالی دراز کرد
هوش مصنوعی: خوشحال و راضی است کسی که در شب به لطف و رحمت الهی، با آرامش و آسودگی زندگی میکند و به برکت آن، درختی بلند و تنومند پرورش میدهد.
با انکه یکدرم نتوان بست اندرو
دستار کهنه بین که مرا سرفراز کرد
هوش مصنوعی: با اینکه نمیتوانم مقدار اندکی از آن را به دست آورم، اما همان دستار کهنهای که بر سر دارم، من را سرافراز کرده است.
منت پذیر کرد ززیلو که با نمد
از بوریاو پوستکت بی نیاز کرد
هوش مصنوعی: او با نمدی که از بوریا و پوستک ساخته شده، به من کمک کرد و مرا از درخواست و نیاز به چیزهای دیگری بینیاز ساخت.
حقا که از حقیقت مسواک غافلست
حمل عمامه انکه بروی مجاز کرد
هوش مصنوعی: واقعاً باید گفت که کسی که با حقیقت آشنا نیست، مانند کسی است که بار سنگین ده را بر دوش خود دارد و در عالم مجاز تنها راه میرود.
دامن فشاند بر قدک آندم تنم که دست
بر آستین صوف مربع دراز کرد
هوش مصنوعی: در آن لحظه که دامن خود را بر قد و قامت وی افشاند، تنم به گونهای بود که دستم را بر آستین لباس دراز و مربع شکل او کشیدم.
گر کسنه قیام بطاعت توان نمود
بیش و پس برهنه نشاید نماز کرد
هوش مصنوعی: اگر کسی توانایی انجام کار به طاعت و بندگی دارد، باید در وضعیتی مناسب باشد و در حالتی نامناسب نمیتوان نماز خواند.
قاری بکرد بالشک نازروی کت
آنکو نداد تکیه چه عشرت چه ناز کرد
هوش مصنوعی: قاری بر روی بالشت ناز قرار گرفته است، اما کسی که او را دوست دارد، به او تکیه نمیدهد و این موضوع نشان از دوری عشق و زیبایی دارد.