گنجور

شمارهٔ ۳۹ - خواجه حافظ فرماید

واعظان کین جلوه بر محراب و منبر می‌کنند
چون به خلوت می‌روند آن کار دیگر می‌کنند
در تتبع او
نازکان کین موزهٔ برجسته بر پا می‌کنند
چکمه را بهر تنعم زیر و بالا می‌کنند
یارب این نوخلعتان با میلک و میخک رسان
کین تکبر از قبای صوف و دیبا می‌کنند
مشکلی دارم بپرس از جامه‌پوشان زمان
نیم گز این یقه‌ها را از چه بهنا می‌کنند
از دوال احتساب شرب گویی غافلند
کین همه قلب و دغل در لای کمخا می‌کنند
هست باریکی و نرمی موجب مدح قماش
تا جرانش وصف پهنا و درازا می‌کنند
آن کله با کوی صوف موج زن در اتصال
حلقه گویی به گوش موج دریا می‌کنند
این همه بر جامه والا غداد مشک و زر
شاهدان خوش از برای عرض کالا می‌کنند
زیر هر تویی ز کمسان باف تویی دیگر است
زآن که تعلیم خیال آن ز والا می‌کنند
خازنان خلد قاری در معانی این دُرَر
بهر جیب حله‌ها گویی مهیا می‌کنند

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

واعظان کین جلوه بر محراب و منبر می‌کنند
چون به خلوت می‌روند آن کار دیگر می‌کنند
هوش مصنوعی: واعظان که در روز روشن بر منبر و محراب آرایش می‌کنند، وقتی تنها می‌شوند کارهای دیگری انجام می‌دهند.
نازکان کین موزهٔ برجسته بر پا می‌کنند
چکمه را بهر تنعم زیر و بالا می‌کنند
هوش مصنوعی: زیبارویان با حجب و ناز خود، برای زیبایی و جلوه‌گری، چکمه‌هایشان را به طرز خاصی به پا می‌کنند و به این ترتیب زیبایی خود را به نمایش می‌گذارند.
یارب این نوخلعتان با میلک و میخک رسان
کین تکبر از قبای صوف و دیبا می‌کنند
هوش مصنوعی: خدايا، این نعمت‌ها و زیبایی‌های تازه‌ات را با گل‌های لطیف و خوشبو به ما برسان تا این که خودبزرگ‌بینی و تکبر از لباس‌های عرفانی و زیبا درآید.
مشکلی دارم بپرس از جامه‌پوشان زمان
نیم گز این یقه‌ها را از چه بهنا می‌کنند
هوش مصنوعی: من دچار پرسشی هستم که شاید از پوشندگان لباس‌های امروزی بپرسی، اینکه چرا این یقه‌ها را اینگونه تغییر می‌دهند یا طراحی می‌کنند؟
از دوال احتساب شرب گویی غافلند
کین همه قلب و دغل در لای کمخا می‌کنند
هوش مصنوعی: در جستجوی بهشت و قربانی‌کردن در راه عشق، عده‌ای از حقیقت و درونیات خود غافلند و فقط به ظواهر و ظاهرگرایی مشغولند؛ در حالی‌که آنچه مهم است، درونیات و احساسات واقعی است که در این دنیا نادیده گرفته می‌شود.
هست باریکی و نرمی موجب مدح قماش
تا جرانش وصف پهنا و درازا می‌کنند
هوش مصنوعی: وجود لطافت و نرمی پارچه باعث می‌شود تا آن را ستایش کنند، اما در توصیف آن، بیشتر به ابعاد و اندازه‌های آن توجه می‌شود.
آن کله با کوی صوف موج زن در اتصال
حلقه گویی به گوش موج دریا می‌کنند
هوش مصنوعی: آن سر، در کوی صوفی، همچون موجی به هم می‌پیوندد که گویی در گوش امواج دریا صدا می‌زند.
این همه بر جامه والا غداد مشک و زر
شاهدان خوش از برای عرض کالا می‌کنند
هوش مصنوعی: در اینجا به زیبایی و زینت لباس‌های گرانبها و مشکی اشاره شده است، و همچنین به حضور شاهدان زیبا که برای نمایش اجناس و کالاها تلاش می‌کنند. این تصویر نشان‌دهنده تجمل و زیبایی است که در یک مراسم یا بازار نمایش داده می‌شود.
زیر هر تویی ز کمسان باف تویی دیگر است
زآن که تعلیم خیال آن ز والا می‌کنند
هوش مصنوعی: زیر هر تصویری که می‌بینی، تصویری دیگر نهفته است. زیرا آموزش ذهنی به افکار والا و زیبا مرتبط می‌شود.
خازنان خلد قاری در معانی این دُرَر
بهر جیب حله‌ها گویی مهیا می‌کنند
هوش مصنوعی: نگهبانان بهشت در حال آماده‌سازی این مرواریدها هستند تا آن‌ها را در دامان لباس‌های زیبا جای دهند.