گنجور

شمارهٔ ۳۷ - سلمان ساوجی فرماید

سنبلش را تا صبا بر گل مشوش می‌کند
هر خم مویش مرا نعلی بر آتش می‌کند
در جواب او
قالبک‌زن چون رخِ والا منقش می‌کند
بهر شلوارِ زرافشان خاطرم خوش می‌کند
کرده در کار علم رفاف کاره مزی
ریشه نعلک زده نعا در آتش می‌کند
تنگ‌چشمی چون زره آن کس که عادت کرده است
گر تبرش می‌زنی مشنو که ترکش می‌کند
کهنگان را جامه نو هر زمان آرد به کار
رخت افزون شیوه خوبان مهوش می‌کند
آفرین بادا به کلک سوزن آن نقش‌دوز
کو رخ کدرویی کتان منقش می‌کند
در پی معنی رنگین نقشبند فکرتم
در سخن هردم خیال شرب زرکش می‌کند
برد و میلک خاص و میخک قیف و قطنی گو برو
صوف گو بازآ که قاری ترک این شش می‌کند

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

سنبلش را تا صبا بر گل مشوش می‌کند
هر خم مویش مرا نعلی بر آتش می‌کند
هوش مصنوعی: عطر و زیبایی سنبل (گل) او، با نسیم صبحگاهی، هر بار که مویش را تکان می‌دهد، مرا به شدت داغ و آتشین می‌کند.
قالبک‌زن چون رخِ والا منقش می‌کند
بهر شلوارِ زرافشان خاطرم خوش می‌کند
هوش مصنوعی: زنان کاربلد و هنرمند با مهارت خود، نقش‌های زیبا و خاصی بر روی پارچه‌هایی از جنس زرافشان می‌زنند که این کار به یاد من خوش می‌آید و خاطرات خوبی را در ذهنم زنده می‌کند.
کرده در کار علم رفاف کاره مزی
ریشه نعلک زده نعا در آتش می‌کند
هوش مصنوعی: کسی که به ظرافت‌های علم مشغول است، در تلاش است که در کار خود به نتیجه‌ای خوب برسد و با دقت و تمرکز، قدم به قدم پیش می‌رود. این فرد مانند کسی است که با دقت بر روی ظرفی نازک کار می‌کند و می‌خواهد آن را به بهترین شکل ممکن در آتش بپزد.
تنگ‌چشمی چون زره آن کس که عادت کرده است
گر تبرش می‌زنی مشنو که ترکش می‌کند
هوش مصنوعی: اگر کسی به تنگ‌چشمی عادت کرده باشد، مانند زره‌ای است که او را محافظت می‌کند. اگر به او ضربه‌ای هم بزنی، نباید از او انتظار داشته باشی که عکس‌العملی نشان دهد؛ زیرا او به دفاع و واکنش‌های خود عادت کرده است.
کهنگان را جامه نو هر زمان آرد به کار
رخت افزون شیوه خوبان مهوش می‌کند
هوش مصنوعی: قدیمی‌ها همیشه با لباس‌های تازه و مناسب به استقبال زمانه می‌روند و از زیبایی‌های زندگی لذت می‌برند.
آفرین بادا به کلک سوزن آن نقش‌دوز
کو رخ کدرویی کتان منقش می‌کند
هوش مصنوعی: آفرین بر هنرمند خیاطی که با سوزن خود، پارچه‌ای ساده را به زیبایی و شکوه زیور می‌آراید.
در پی معنی رنگین نقشبند فکرتم
در سخن هردم خیال شرب زرکش می‌کند
هوش مصنوعی: همواره در جستجوی معنی هنری و زیبا هستم و هر瞬ه که سخن می‌گویم، ذهنم در خیال نوشیدن شراب پرشور و شاداب غوطه‌ور می‌شود.
برد و میلک خاص و میخک قیف و قطنی گو برو
صوف گو بازآ که قاری ترک این شش می‌کند
هوش مصنوعی: برد و میلک خاص و میخک قیف و قطنی به معنای مجموعه‌ای از چیزهای خاص و خوشبو است. با این حال، موضوع اصلی در اینجا دعوت به بازگشت و برقراری ارتباط است. شعر اشاره می‌کند که شخصی با توانایی‌های ویژه‌ای به کار خواندن مشغول است و تذکری می‌دهد که شاید به تحلیل و بررسی متن نیاز داریم. این دعوت به اعتماد و توجه به مخاطب می‌باشد.