گنجور

شمارهٔ ۲۶ - شیخ سعدی فرماید

این باد روح پرور ازان کوی دلبرست
وین آب زندکانی ازان حوض کوثرست
در جواب او
چشمم زروی بند در ایدل منور است
وزبوی عنبرینه دماغمم معطرست
کمخاچه حاجتست برو پیچک طلا
معشوق خوبروی چه محتاج زیورست
درزی چو جامه دگمه نهادی بخانه آر
کاصحاب را دودیده چو مسمار بر درست
تن خوش شود زعلت سرما بپوستین
تشخیص کرده ایم و مداوا مقررست
در انتظار خلعت عیدی دو چشم من
چون گوش روزه دار بالله اکبرست
اکثر ازان بشعر کنم وصف نرمدست
کزهر چه میرود سخن دوست خوشترست
(قاری) نواست شعر تو همچون سجیف صوف
و اشعار خلق جمله چو مدفون مکررست

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

این باد روح پرور ازان کوی دلبرست
وین آب زندکانی ازان حوض کوثرست
هوش مصنوعی: این باد دلنواز از محله محبوبم می‌وزد و این آب زندگی‌بخش از حوض کوثر است.
چشمم زروی بند در ایدل منور است
وزبوی عنبرینه دماغمم معطرست
هوش مصنوعی: چشمم به زیبایی‌های معشوقم خیره شده و بویی دلپذیر مانند عطر عنبر از او به مشامم می‌رسد و مرا معطر می‌کند.
کمخاچه حاجتست برو پیچک طلا
معشوق خوبروی چه محتاج زیورست
هوش مصنوعی: عشق به معشوق زیبا نیازی به زینت و زیور ندارد. مانند کمخاچه که نیازی به پیچک طلا ندارد، عشق واقعی خود به خود با ارزش است و نیاز به تزیین ندارد.
درزی چو جامه دگمه نهادی بخانه آر
کاصحاب را دودیده چو مسمار بر درست
هوش مصنوعی: این ابیات به ویژگی‌های دو نوع افراد اشاره دارد. یکی افرادی که مانند دگمه، به دیگران متصل و وابسته هستند و به راحتی می‌توانند در جمع باشند، و دیگری افرادی که به سختی و به اندازۀ یک میخ در جای خود ثابت و مقاوم هستند. به نوعی، این شعر به تفاوت رفتار و شخصیت افراد در موقعیت‌های اجتماعی اشاره دارد.
تن خوش شود زعلت سرما بپوستین
تشخیص کرده ایم و مداوا مقررست
هوش مصنوعی: بدن از سردی و ناراحتی خوشحال می‌شود، وقتی که با لباس مناسب خود را محافظت کنیم و برای بهبود وضعیت اقدام کنیم.
در انتظار خلعت عیدی دو چشم من
چون گوش روزه دار بالله اکبرست
هوش مصنوعی: چشمان من مانند گوش روزه‌داران در انتظار عید، به دنبال دریافت نعمت‌ها و رحمت‌های خاص هستند.
اکثر ازان بشعر کنم وصف نرمدست
کزهر چه میرود سخن دوست خوشترست
هوش مصنوعی: من بیشتر از هر چیز دیگر در شعر به وصف دست نرم می‌پردازم، چون هرچه درباره دوست صحبت شود، خوشایندتر است.
(قاری) نواست شعر تو همچون سجیف صوف
و اشعار خلق جمله چو مدفون مکررست
هوش مصنوعی: صدای شعر تو مانند صدای خوش صوفی است و اشعار دیگران همچون چیزی دفن شده و تکراری به نظر می‌رسند.