گنجور

شمارهٔ ۶۰

گر بار نیست سایه خود از بید بوده است
باری بگو که از تو چه امید بوده است؟
شادم ز درد دل که به مغز شکیب ریخت
نومیدیی که راحت جاوید بوده است
ظالم هم از نهاد خود آزار می کشد
بر فرق اره اره تشدید بوده است
شبها کند ز روی تو دریوزه ضیا
مه کاسه گدایی خورشید بوده است
تلخ ست تلخ رشک تمنای خویشتن
شادم که دل ز وصل تو نومید بوده است
در ماه روزه طره پریشان چه می روی؟
می خور که در زمانه شب عید بوده است
از رشک خوشنوایی ساز خیال من
مضراب نی به ناخن ناهید بوده است
هرگونه حسرتی که ز ایام می کشیم
درد ته پیاله امید بوده است
حق را ز خلق جو که نوآموز دید را
آیینه خانه مکتب توحید بوده است
نادان حریف مستی غالب مشو که او
دردی کش پیاله جمشید بوده است

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گر بار نیست سایه خود از بید بوده است
باری بگو که از تو چه امید بوده است؟
هوش مصنوعی: اگر سایه‌ات بر من سنگینی نمی‌کند، باید بدانم که از ابتدا چه انتظاری می‌توانستم از تو داشته باشم؟
شادم ز درد دل که به مغز شکیب ریخت
نومیدیی که راحت جاوید بوده است
هوش مصنوعی: من از اینکه درد دل را تحمل می‌کنم و در درونم صبر و استقامت دارم، خوشحالم، زیرا این نومیدی که به سراغم آمده، در واقع راحتی و آسایش ابدی است که در انتظار من بوده است.
ظالم هم از نهاد خود آزار می کشد
بر فرق اره اره تشدید بوده است
هوش مصنوعی: ظالم نیز از درون خود رنج می‌برد، زیرا سختی‌هایی که بر دیگران روا می‌دارد، به نوعی به خود او نیز آسیب می‌زند.
شبها کند ز روی تو دریوزه ضیا
مه کاسه گدایی خورشید بوده است
هوش مصنوعی: در شب‌ها، زیبایی و درخشندگی صورت تو مانند نوری است که خورشید به گدایی می‌آورد و به نوعی نشان‌دهنده ارزش و جذابیت توست.
تلخ ست تلخ رشک تمنای خویشتن
شادم که دل ز وصل تو نومید بوده است
هوش مصنوعی: این شعر نشان‌دهنده یک نوع احساس پیچیده است. گوینده از تلخی رشک و آرزوی خود می‌گوید، اما در عین حال خوشحال است که دلش از وصالت ناامید بوده است. به عبارت دیگر، او به رغم احساساتی که دارد، از اینکه دلی برای رسیدن به محبوب نمی‌تپد، نوعی رضایت و آرامش احساس می‌کند.
در ماه روزه طره پریشان چه می روی؟
می خور که در زمانه شب عید بوده است
هوش مصنوعی: در ماه رمضان، زمانی که موهای پریشان تو زیبایی خاصی دارد، چرا به این زیبایی نمی‌پردازی؟ بنوش و لذت ببر، چرا که امشب شب عید است و فرصتی ویژه برای شادی و خوشی است.
از رشک خوشنوایی ساز خیال من
مضراب نی به ناخن ناهید بوده است
هوش مصنوعی: از حسادت خوشنوازی، ساز خیال من گواهی می‌دهد که نواهایی که می‌زنم، حاصل نوازش ناخن‌های ناهید است.
هرگونه حسرتی که ز ایام می کشیم
درد ته پیاله امید بوده است
هوش مصنوعی: هر نوع حسرتی که در زندگی داریم، در واقع ناشی از امیدهایی است که در دل داشته‌ایم.
حق را ز خلق جو که نوآموز دید را
آیینه خانه مکتب توحید بوده است
هوش مصنوعی: برای شناخت حق، به مردم مراجعه کن؛ چرا که آن‌ها مانند آینه‌ای هستند که درس‌های مکتب توحید را به تازه‌واردان نشان می‌دهند.
نادان حریف مستی غالب مشو که او
دردی کش پیاله جمشید بوده است
هوش مصنوعی: مراقب باش با افرادی که در مستی غرق هستند، به شدت درگیر نشو، زیرا آن‌ها تجربیات عمیقی از درد و رنج دارند و ممکن است از کمبودهای خود آثار زیادی به دوش کشیده باشند.