گنجور

شمارهٔ ۳۹

لرزه دارد خطر از هیبت ویرانه ما
سیل را پای به سنگ آمده در خانه ما
تفی از برق بلا تعبیه دارد در خویش
دهن خاک کند آبله از دانه ما
چشم بر تازگی شور جنون دوخته است
در خزان بیش بود مستی دیوانه ما
می به اندازه حرام آمده ساقی برخیز
شیشه خود بشکن بر سر پیمانه ما
تنگیش نام برآورده تماشا دارد
در پی مور فرو رفتن کاشانه ما
به چراغی نرسیدیم درین تیره سرا
شمع خاموش بود طالع پروانه ما
دم تیغت تنک و گردن ما باریک است
آفرین بر تو و بر همت مردانه ما
دود آه از جگر چاک دمیدن دارد
زلف خیزست زهی دستگه شانه ما
خوش فرو می رود افسون رقیبت در دل
پنبه گوش تو گردد مگر افسانه ما
مو برآید ز کف دست اگر دهقان را
نیست ممکن که کشد ریشه سر از دانه ما
داده بر تشنگی خویش گواهی غالب
دهن ما به زبان خط پیمانه ما

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

لرزه دارد خطر از هیبت ویرانه ما
سیل را پای به سنگ آمده در خانه ما
هوش مصنوعی: خطر از شکوه خرابی‌های ما به وجود آمده و سیل به خانه ما پا گذاشته است.
تفی از برق بلا تعبیه دارد در خویش
دهن خاک کند آبله از دانه ما
هوش مصنوعی: این بیت به تصویر کشیدن وضعیت انسانی است که با چالش‌ها و مشکلاتی روبروست. "تفی" به معنای افراط یا شدت است و "برق بلا" نشان دهنده ناگهان و غیرمنتظره بودن مشکلات است. این شخص در درون خود توانایی دارد که بر اثر این مشکلات، به نوعی دچار تغییر و رشد شود، حتی اگر این تغییر برای او دردناک باشد. "دهن خاک" به معنای غم و اندوه است و "آبله از دانه ما" به تصویر کشیدن اثرات منفی این مشکلات است که ممکن است در زندگی او باقی بماند. در کل، این بیانگر تلاقی میان سختی‌ها و قدرت درون انسان است.
چشم بر تازگی شور جنون دوخته است
در خزان بیش بود مستی دیوانه ما
هوش مصنوعی: چشمم به تازگی و شوری که ناشی از جنون است، در این فصل خزان دوخته شده است، در حالی که در این زمان، حس مستی دیوانگی ما بیشتر شده است.
می به اندازه حرام آمده ساقی برخیز
شیشه خود بشکن بر سر پیمانه ما
هوش مصنوعی: ساقی، به اندازه‌ای که نوشیدنی حرام است، برخیز و شیشه‌ات را بر سر پیمانه‌ ما بشکن.
تنگیش نام برآورده تماشا دارد
در پی مور فرو رفتن کاشانه ما
هوش مصنوعی: کمبود ما به چشم دیده می‌شود و خانه‌مان در پی رد پای مورچه‌ها زیر و رو شده است.
به چراغی نرسیدیم درین تیره سرا
شمع خاموش بود طالع پروانه ما
هوش مصنوعی: در این مکان تاریک به نوری نرسیدیم و شمع خاموش بود، که نشان‌دهندهٔ سرنوشت ما چون پروانه‌ای است که به نور نزدیک نمی‌شود.
دم تیغت تنک و گردن ما باریک است
آفرین بر تو و بر همت مردانه ما
هوش مصنوعی: تیغ تو با وجود باریک بودن، برنده و قوی است، و ما نیز با وجود ظریف بودن، اراده و تلاش جدی داریم. به تو و به عمل قهرمانانه‌امان درود می‌فرستم.
دود آه از جگر چاک دمیدن دارد
زلف خیزست زهی دستگه شانه ما
هوش مصنوعی: دود آه از دل سوخته به خاطر زلف پیچ در پیچی که دارد، به وجود آمده و این زیبایی شانه‌ام را می‌ستاید.
خوش فرو می رود افسون رقیبت در دل
پنبه گوش تو گردد مگر افسانه ما
هوش مصنوعی: شخص دیگری با جذابیت‌هایش دل تو را می‌رباید و این در حالی است که تو همچنان مجذوب افسانه‌ها و داستان‌های ما هستی.
مو برآید ز کف دست اگر دهقان را
نیست ممکن که کشد ریشه سر از دانه ما
هوش مصنوعی: اگر دهقان نتواند به درستی از دانه مراقبت کند و آن را رشد دهد، هرگز امکان ندارد که موها از کف دست او بروید. به این معنا که بدون تلاش و رسیدگی، نمی‌توان به نتیجه خوب و مطلوبی دست یافت.
داده بر تشنگی خویش گواهی غالب
دهن ما به زبان خط پیمانه ما
هوش مصنوعی: تشنگی من بر همه چیز گواهی می‌دهد و به زبان حال، دهن ما نشان‌دهنده میزان کسری ماست.