گنجور

شمارهٔ ۱۶۹

بتان شهر ستم پیشه شهریارانند
که در ستم روش آموز روزگارانند
برند دل به ادایی که کس گمان نبرد
فغان ز پرده نشینان که پرده دارانند
به جنگ تا چه بود خوی دلبران کاین قوم
در آشتی نمک زخم دلفگارانند
نه زرع و کشت شناسند نی حدیقه و باغ
ز بهر باده هواخواه باد و بارانند
ز وعده گشته پشیمان و بهر دفع ملال
امیدوار به مرگ امیدوارانند
ز روی خوی و منش نور دیده آتش
به رنگ و بوی جگرگوشه بهارانند
تو سرمه بین و ورق درنورد و دم درکش
مبین که سحرنگاهان سیاهکارانند
ز دید و داد مزن حرف خردسالانند
به گرد راه منه چشم نی سوارانند
ز چشم زخم بدین حیله کی رهی غالب
دگر مگو که چو من در جهان هزارانند

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بتان شهر ستم پیشه شهریارانند
که در ستم روش آموز روزگارانند
هوش مصنوعی: مجسمه‌های زیبا در شهر، به مانند حاکمان ستمگر هستند که در ستم‌گری و ظلم، به مردم آموزش می‌دهند و نشان می‌دهند.
برند دل به ادایی که کس گمان نبرد
فغان ز پرده نشینان که پرده دارانند
هوش مصنوعی: دل را به تظاهری واگذار که هیچ‌کس به آن شک نکند. آه و ناله‌ای از پنهان‌نشینان است که آن‌ها محافظان پرده‌اند.
به جنگ تا چه بود خوی دلبران کاین قوم
در آشتی نمک زخم دلفگارانند
هوش مصنوعی: در جنگ با دلبران چه مستعد هستیم، چون این مردم در صلح مانند نمک بر زخم دلسوختگانند.
نه زرع و کشت شناسند نی حدیقه و باغ
ز بهر باده هواخواه باد و بارانند
هوش مصنوعی: نه کسی از کشت و زراعت خبر دارد و نه از باغ و گلستان به خاطر نوشیدنی، بلکه همه می‌خواهند که باد و باران بیاید.
ز وعده گشته پشیمان و بهر دفع ملال
امیدوار به مرگ امیدوارانند
هوش مصنوعی: از وعده‌ای که داده شده پشیمان شده‌اند و برای رهایی از ناراحتی، به مرگ کسانی که امیدوارند، دل خوش کرده‌اند.
ز روی خوی و منش نور دیده آتش
به رنگ و بوی جگرگوشه بهارانند
هوش مصنوعی: از چهره و رفتار زیبای تو، مانند نور چشم، آتش و رنگ و بوی جگرگوشه‌های بهار است.
تو سرمه بین و ورق درنورد و دم درکش
مبین که سحرنگاهان سیاهکارانند
هوش مصنوعی: به اطراف خود نگاه نکن و به جزئیات غم‌انگیز توجه نکن، فقط به جلو برو و در دل شب رویای خوب را ببین زیرا در این حال، برخی افراد به خاطر تاریکی و کارهای ناپسند خود در حال مشاهده‌اند.
ز دید و داد مزن حرف خردسالانند
به گرد راه منه چشم نی سوارانند
هوش مصنوعی: حرف‌های بی‌فایده و کودکانه را رها کن و به مسیر خود ادامه بده؛ چرا که افراد با تجربه و باتوجه به موقعیت، در حال حرکت هستند و نباید اجازه دهی که این حرف‌ها تو را منحرف کند.
ز چشم زخم بدین حیله کی رهی غالب
دگر مگو که چو من در جهان هزارانند
هوش مصنوعی: از آسیب چشم بدخواهان چگونه نجات یابی؟ دیگر نگو که در جهان کسانی چون من بسیارند.