قائم مقام فراهانیشمارهٔ ۷ - خطاب به ولی عهد
تو گنج خویش پسندی خراب و ملک آباد
فسانه که شگفت آورد فسانه تست
مگر وجود تو خود جود شد که نتوان یافت
که این زمانه جو دست یا زمانه تست
تو خود چو عالم جودی که در همه عالم
به هر کران سخن از جود بی کرانه تست
چرا تو یک جا مال جهان به باد دهی
مگر نه مشتی از خاک آستانه تست
خدا گواست که بالطبع عادت است ترا
به جود و رزی خلق جهان بهانه تست
غباری از تن قصرت ربود چرخ مرا
ز پنج دیوار امروز بام خانه تست
اگر چه گنج ترا مشرکان به من گویند
خراب گشته ز تدبیر جاهلانه تست
ولی تو دانی و ایزد که در فشاندن گنج
خود از خصایص این گوهر یگانه تست
مرا چه غم بود از آن، تو جاودانه بمان
که گیتی آباد از جود جاودانه تست
شمارهٔ ۶ - قصیده است در فتح قلعه خبوشان مشهور به قوچان : موت و حیاتی که خیر خلق زمین استشمارهٔ ۸ - در تهنیت یکی از فتوحات ولی عهد در جنگ روس: خواب بس ای بخت خفته شب به سر آمد
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
تو گنج خویش پسندی خراب و ملک آباد
فسانه که شگفت آورد فسانه تست
هوش مصنوعی: تو به داشته‌های خود مغروری و در عین حال، سرزمینی پر رونق و آباد را در خیال خود تخریب می‌کنی، در حالی که زیبایی‌های واقعی در همین خیال و داستان‌هایی است که خودت می‌گویی.
مگر وجود تو خود جود شد که نتوان یافت
که این زمانه جو دست یا زمانه تست
هوش مصنوعی: آیا وجود تو خود مظهر بخشش نیست که نتوان یافت در این روزگار، جز خود تو؟
تو خود چو عالم جودی که در همه عالم
به هر کران سخن از جود بی کرانه تست
هوش مصنوعی: تو خود به قدری رحمت و generosity داری که در تمام جهان، در هر گوشه‌ای، نام و سخن از سخاوت بی‌پایانت می‌پیچد.
چرا تو یک جا مال جهان به باد دهی
مگر نه مشتی از خاک آستانه تست
هوش مصنوعی: چرا تمام ثروت و داشته‌هایت را به هدر می‌دهی، مگر نه اینکه در حقیقت تو فقط یک مشت خاک از جایگاه خود هستی؟
خدا گواست که بالطبع عادت است ترا
به جود و رزی خلق جهان بهانه تست
هوش مصنوعی: خداوند شاهد است که به طور طبیعی تو به بخشندگی عادت کرده‌ای و خلقت این جهان دلیلی برای توست تا generosity را نشان بدهی.
غباری از تن قصرت ربود چرخ مرا
ز پنج دیوار امروز بام خانه تست
هوش مصنوعی: تا آسمان تو را پوشاند، چرخ روزگار مرا از زندگی‌ام دور کرد و اکنون من دیگر در خانه‌ام احساس امنیت نمی‌کنم.
اگر چه گنج ترا مشرکان به من گویند
خراب گشته ز تدبیر جاهلانه تست
هوش مصنوعی: هرچند که مشرکان می‌گویند گنج تو آسیب دیده و خراب شده است، ولی این تنها نتیجه تدبیر نادرست و بی‌فکری خود توست.
ولی تو دانی و ایزد که در فشاندن گنج
خود از خصایص این گوهر یگانه تست
هوش مصنوعی: اما تو و خدا می‌دانید که در بخشش گنج خود، این ویژگی‌های خاص متعلق به این گوهر بی‌نظیر است.
مرا چه غم بود از آن، تو جاودانه بمان
که گیتی آباد از جود جاودانه تست
هوش مصنوعی: مرا نگرانی‌ای نیست، زیرا تو همیشه پایدار خواهی ماند و دنیا به دلیل بخشش بی‌پایان تو رونق خواهد یافت.