گنجور

غزل شمارهٔ ۳۶

چونست که اسماعیل هرگه به خروش آید
هشیار رود از هوش بی هوش به هوش آید
سر تا به قدم مردم از وجد به رقص آیند
آواز دلاویزش هرگه که به گوش آید
از نغمه لب نوشش‌ صد نیش زند بر دل
من بندهٔ این نیشم کز آن لب نوش آید
از پای نشیند غم چون او به طرب خیزد
خاموش شود بلبل چون او به خروش آید
زلفش چو شب دنیا کوتاه و بلند افتد
گه تا به کمر ریزد گه تا سر دوش آید
ماه ار نگرد رویش از شرم به زیر افتد
خام ار شنود صوتش از شوق به جوش آید
گویی که امیر امروز باشد نبی مرسل
کز لحن ویش درگوش آواز سروش آید
آن شاهدگویا را کس وصف نمی‌داند
قاآنی ازین گفتار آن به که خموش آید

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چونست که اسماعیل هرگه به خروش آید
هشیار رود از هوش بی هوش به هوش آید
هوش مصنوعی: چرا اسماعیل همیشه با فریاد و هیجان به میدان می‌آید؟ در حالی که هوشیار است، او از حالت خود خارج می‌شود و دوباره در حالت هوشیاری به سر می‌برد.
سر تا به قدم مردم از وجد به رقص آیند
آواز دلاویزش هرگه که به گوش آید
هوش مصنوعی: تمام مردم از شادی و شوق به رقص درمی‌آیند هر بار که صدای دلربای او به گوش می‌رسد.
از نغمه لب نوشش‌ صد نیش زند بر دل
من بندهٔ این نیشم کز آن لب نوش آید
هوش مصنوعی: از صدای دلنواز او، زخم‌هایی بر قلب من می‌زند. من بنده این زخم‌هایم، زیرا آن زخم‌ها از لب شیرین او ناشی می‌شود.
از پای نشیند غم چون او به طرب خیزد
خاموش شود بلبل چون او به خروش آید
هوش مصنوعی: وقتی او شاد و خوشحال می‌شود، غم از دل انسان می‌رود و وقتی او به شادی و سرور می‌پردازد، بلبل هم که به طور معمول آواز می‌خواند، سکوت می‌کند.
زلفش چو شب دنیا کوتاه و بلند افتد
گه تا به کمر ریزد گه تا سر دوش آید
هوش مصنوعی: زلف او مانند شب است؛ گاهی کوتاه و گاهی بلند می‌شود. گاهی به کمر می‌رسد و گاهی بر دوش او می‌افتد.
ماه ار نگرد رویش از شرم به زیر افتد
خام ار شنود صوتش از شوق به جوش آید
هوش مصنوعی: اگر ماه از روی خود خجالت‌زده شود و به زیر افکنده شود، خاموشی‌اش کمرنگ خواهد شد. اما اگر صدایش را بشنود، شور و هیجان به او دست خواهد داد.
گویی که امیر امروز باشد نبی مرسل
کز لحن ویش درگوش آواز سروش آید
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که امروز یکی از بزرگان و شخصیت‌های مهم، مانند پیامبری فرستاده شده، چون صدای دل‌انگیز و شگفت‌انگیزش همچون نوای عشق از گوشه‌ای به گوش می‌رسد.
آن شاهدگویا را کس وصف نمی‌داند
قاآنی ازین گفتار آن به که خموش آید
هوش مصنوعی: هیچ‌کس قادر به توصیف آن معشوق واقعی نیست؛ قاآنی بر این باور است که بهتر است از این موضوع سخن گفته نشود و سکوت کند.