گنجور

غزل شمارهٔ ۲۵

رفتند دوستان و کم از بیش و کم نماند
روزم سیاه گشت و برم سایه هم نماند
چون صبح از آن سبب نفس سرد می کشم
کان صبح چهره چون نفس صبحدم نماند
با من ستم نمی‌کند ار یار من رواست
چندان ستم نمودکه دیگر ستم نماند
گویی دلت چرا نشد از هجر من غمین
آن قدر تنگ شدکه درو جای غم نماند
چون ابر در فراق تو از بس گریستم
در چشم من چو چشمهٔ خورشید نم نماند
می ده که وقت آمدن و رفتن از جهان
کس محتشم نیامد وکس محتشم نماند
ای خواجه عمر جام سفالین دراز باد
کاو بهر باده هست اگر جام جم نماند
قاآنیا دل تو حرم خانهٔ خداست
منت خدای راکه بتی در حرم نماند

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

رفتند دوستان و کم از بیش و کم نماند
روزم سیاه گشت و برم سایه هم نماند
هوش مصنوعی: دوستان رفتند و با رفتن آن‌ها از خوبی‌های زندگی کم شد. روزها بر من تیره و تار شد و حتی سایه‌ام هم از من دور شد.
چون صبح از آن سبب نفس سرد می کشم
کان صبح چهره چون نفس صبحدم نماند
هوش مصنوعی: وقتی صبح می‌شود، به خاطر هوای سرد صبحگاهی نفس عمیق می‌کشم، زیرا این صبح حالتی ندارد که مانند چهره روشنی صبح باشد.
با من ستم نمی‌کند ار یار من رواست
چندان ستم نمودکه دیگر ستم نماند
هوش مصنوعی: اگر یار من نسبت به من ظلم نکند، دیگر چه ظلمی باقی می‌ماند؟ ظلم‌هایی که انجام شده، به حدی است که دیگر چیزی برای ظلم کردن نمی‌ماند.
گویی دلت چرا نشد از هجر من غمین
آن قدر تنگ شدکه درو جای غم نماند
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد دل تو به خاطر دوری من آن‌قدر خسته و غمگین شده که دیگر جایی برای اندوه در آن باقی نمانده است.
چون ابر در فراق تو از بس گریستم
در چشم من چو چشمهٔ خورشید نم نماند
هوش مصنوعی: به خاطر دوری تو آن‌قدر اشک ریختم که چشم‌هایم دیگر حتی نمک هم ندارند و مثل چشمه‌ی خورشید خشک شده‌اند.
می ده که وقت آمدن و رفتن از جهان
کس محتشم نیامد وکس محتشم نماند
هوش مصنوعی: در زمان ورود و خروج از این دنیا، هیچ‌کس با عظمت وارد نشده و هیچ‌کس با عظمت در اینجا باقی نمانده است.
ای خواجه عمر جام سفالین دراز باد
کاو بهر باده هست اگر جام جم نماند
هوش مصنوعی: ای آقازاده، امیدوارم که عمرت همچنان طولانی باشد، چرا که اگرچه فقط یک جام سفالی در دست داری، اما همین نیز برای نوشیدنی مناسب است، حتی اگر جام معروف جم وجود نداشته باشد.
قاآنیا دل تو حرم خانهٔ خداست
منت خدای راکه بتی در حرم نماند
هوش مصنوعی: دل تو مانند حرم خانه خداست و از این بابت باید سپاسگزار خدا بود که در این حرم جایی برای بت‌ها و غفلت‌ها وجود ندارد.