گنجور

قصیدهٔ شمارهٔ ۵۲ - در ستایش حسین خان خازن شجاع السلطنه گوید

تا ابد چشم بد ازگنجور دارا دور باد
بحر وکان خالی زگنج همت‌گنجور باد
آن حسین اسم حسن رسمی ‌که چشم روزگار
از می مینای مهرش جاودان مخمور باد
آنکه ‌چون معمار جودش قصد آبادی‌ کند
آسمان در آستانش‌کمترین مزدور باد
بر فروغ طلعتش هرگه‌که بگشایند چشم
دیدهٔ احباب روشن چشم اعدا کور باد
آسمان را هست مهر و مُهر شه در دست او
تا ابد از لطف شه ‌کارش بدین‌ دستور باد
غیر این ‌کش پشکارانند با این هر نفس
از شهش بر منصبی از منشیان منشور باد
پیشکارانی‌ که بر خرم روانشان از سپهر
هر زمان فرخ نوید سعیکم مشکور باد
هر نوایی‌ کار غنون‌ساز فلک آرد پدید
با نوای سازبختش زاد فی‌الطنبور باد
باد دایم محرم درگاه دارای جهان
آنکه تا جاوید جیش ناصرش منصور باد
خسرو غازی بهادر شه حسن آنکو مدام
در شبستانش عروس عافیت مستور باد
خاک راه باد پایش توتیای چشم چرخ
نعل سم ابرشش تاج سر فغفور باد
ای جهانداری‌ که درکریاس جاهت پاسبان
قیصر و رای‌و نجاشی‌و تکین‌ و فور باد
تیغت ارچه هست چون‌سیماب لیکن در مصاف
از برای قطع نسل دشمنان ‌کافور باد
چند روزی چون اتابک ‌گر نمودی عزم فارس
بازگشتت باز چون سنجر به نیشابور باد
جاودان در چنگل شاه و در چنگال شیر
ز احتسابت جای غرم و لانهٔ‌ عصفور باد
نیکخواه از ظل چتر رایتت آسوده حال
بدسگال از فر بخت قاهرت مقهور باد

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تا ابد چشم بد ازگنجور دارا دور باد
بحر وکان خالی زگنج همت‌گنجور باد
هوش مصنوعی: تا همیشه، چشم حسد از ثروتمند دور باشد و دریا و زمین از گنج و ثروت خالی نماند.
آن حسین اسم حسن رسمی ‌که چشم روزگار
از می مینای مهرش جاودان مخمور باد
هوش مصنوعی: این حسین، نامی نیکو و رسمی است که چشم روزگار همیشه به خاطر مهربانی و محبت او، بی‌نهایت مست و شاداب می‌باشد.
آنکه ‌چون معمار جودش قصد آبادی‌ کند
آسمان در آستانش‌کمترین مزدور باد
هوش مصنوعی: آن کسی که مانند یک معمار، با سخاوت و generosity خود، به ساختن و آبادانی دنیا می‌پردازد، حتی اگر بخواهد، کوچک‌ترین پاداشش نیز به اندازه وزش بادی نیست.
بر فروغ طلعتش هرگه‌که بگشایند چشم
دیدهٔ احباب روشن چشم اعدا کور باد
هوش مصنوعی: هر زمانی که دوستان به چهره‌ی او نگاه کنند و نور وجودش بر آن‌ها بتابد، دشمنان در برابر این زیبایی ناب، نابینا و ناتوان خواهند شد.
آسمان را هست مهر و مُهر شه در دست او
تا ابد از لطف شه ‌کارش بدین‌ دستور باد
هوش مصنوعی: آسمان همیشه تحت تاثیر عشق و محبت شاه است و این محبت تا ابد بر زندگی مردم اثر دارد. دستوراتی که از سوی شاه صادر می‌شود، به زندگی همه تاثیر می‌گذارد و همه را در مسیر صحیح هدایت می‌کند.
غیر این ‌کش پشکارانند با این هر نفس
از شهش بر منصبی از منشیان منشور باد
هوش مصنوعی: غیر از این، بس کسانی هستند که با هر نفسی از فرمان شاهانه، به مقام و مرتبه‌ای از نویسندگان و پیام‌آوران می‌رسند.
پیشکارانی‌ که بر خرم روانشان از سپهر
هر زمان فرخ نوید سعیکم مشکور باد
هوش مصنوعی: شایسته است که از پیشکارانی که با روحیه‌ای شاداب و خرم به سمت آینده می‌روند، قدردانی کنیم و برای تلاش‌هایشان آرزوی موفقیت کنیم.
هر نوایی‌ کار غنون‌ساز فلک آرد پدید
با نوای سازبختش زاد فی‌الطنبور باد
هوش مصنوعی: هر صدایی که از ساز آسمان به گوش برسد، نتیجه کار نوازنده آن است و به مانند ساز بخت او، نوای خاصی را به وجود می‌آورد.
باد دایم محرم درگاه دارای جهان
آنکه تا جاوید جیش ناصرش منصور باد
هوش مصنوعی: باد همیشه در کنار درگاه مالک جهان است، کسی که همواره در مسیر جاودانگی و پیروزی قرار دارد.
خسرو غازی بهادر شه حسن آنکو مدام
در شبستانش عروس عافیت مستور باد
هوش مصنوعی: خسرو غازی، که به عنوان فرمانده‌ای شجاع و باوقار شناخته می‌شود، همیشه در کاخی زیبا و عاشقانه زندگی می‌کند که در آن آسایش و آرامش حاکم است.
خاک راه باد پایش توتیای چشم چرخ
نعل سم ابرشش تاج سر فغفور باد
هوش مصنوعی: خاکی که باد آن را جابجا می‌کند، به مانند گرد و غبار در چشم من است. سم ابر، پادشاهی را در سر من قرار می‌دهد که نشان‌دهنده عظمت و قدرت آن است.
ای جهانداری‌ که درکریاس جاهت پاسبان
قیصر و رای‌و نجاشی‌و تکین‌ و فور باد
هوش مصنوعی: ای بزرگ‌مردی که در قصر و کاخ خود، قدرت و سلطنتت از قیصر و نجاشی و دیگران محافظت می‌کند.
تیغت ارچه هست چون‌سیماب لیکن در مصاف
از برای قطع نسل دشمنان ‌کافور باد
هوش مصنوعی: تیغ تو هرچند که مانند سیماب نرم و انعطاف‌پذیر است، اما در میدان جنگ باید برای نابود کردن نسل دشمنان به کار رود و مانند کافور اثرش ماندگار باشد.
چند روزی چون اتابک ‌گر نمودی عزم فارس
بازگشتت باز چون سنجر به نیشابور باد
هوش مصنوعی: مدتی در منصب و مقام همچون اتابک بودی، اما اگر تصمیم به بازگشت به فارس بگیری، دوباره مثل سنجر به نیشابور خواهی رفت.
جاودان در چنگل شاه و در چنگال شیر
ز احتسابت جای غرم و لانهٔ‌ عصفور باد
هوش مصنوعی: در دامن طبیعت، شیر و شاه در قدرت خود قرار دارند و این نشان‌دهنده‌ی قوی و پویایی زندگی است. در این دنیا، در کنار عظمت و شکوه، جایی برای آرامش و سکون وجود دارد، مانند لانه‌ای برای پرندگان که نماد لطافت و زیبایی است.
نیکخواه از ظل چتر رایتت آسوده حال
بدسگال از فر بخت قاهرت مقهور باد
هوش مصنوعی: خیرخواهان در سایه حمایت تو آرامش دارند، اما بدخواهان از سرنوشت حاکمیت تو در ترس و ناامیدی به سر می‌برند.