گنجور

شمارهٔ ۲۳۰

گر نه در دل مهر آن روی چو مه دارد چراغ
چیست این سوزی که شب‌های سیه دارد چراغ
رشتهٔ جان سوزدم هر شب ز غیرت گرچه رو
من چنین محروم و در بزم تو ره دارد چراغ
تا خبر از وصل آن خورشید یابد جان دهد
چشم بر راه نسیم صبحگه دارد چراغ
بی‌گنه می‌سوزد از برق ستم پروانه را
چون نگردد قابل آتش گنه دارد چراغ
زاهدا میخانه هم از آتش می روشنست
نی همین خلوت‌سرای خانقه دارد چراغ
در رهت آن به که دل بر قول ناصح کم نهم
راه رو از باد می‌باید نگه دارد چراغ
ظلمتم روشن فضولی ز آتش بیداد اوست
خانه درویش بین کز لطف شه دارد چراغ

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گر نه در دل مهر آن روی چو مه دارد چراغ
چیست این سوزی که شب‌های سیه دارد چراغ
هوش مصنوعی: اگر در دل من محبت آن چهره‌ی زیبا نمی‌بود، پس این آتش سوزان که شب‌های تار را روشن می‌کند، چه چیزی است؟
رشتهٔ جان سوزدم هر شب ز غیرت گرچه رو
من چنین محروم و در بزم تو ره دارد چراغ
هوش مصنوعی: هر شب به عشق و غیرت تو، جانم را به آتش می‌زنم، با این که من از موهبت وجود تو محرومم، اما چراغی در این بزم روشن است که راه آینده را روشن می‌کند.
تا خبر از وصل آن خورشید یابد جان دهد
چشم بر راه نسیم صبحگه دارد چراغ
هوش مصنوعی: چشم‌ها در انتظار نسیم صبح هستند و جان در آرزوی وصال آن خورشید است، تا اینکه خبر از رسیدن او بیاید و چراغی روشن شود.
بی‌گنه می‌سوزد از برق ستم پروانه را
چون نگردد قابل آتش گنه دارد چراغ
هوش مصنوعی: پروانه‌ای که بی‌گناهان است، از شدت ظلم می‌سوزد. چرا که اگر لیاقت آتش را نداشته باشد، چراغ هم گناه دارد.
زاهدا میخانه هم از آتش می روشنست
نی همین خلوت‌سرای خانقه دارد چراغ
هوش مصنوعی: ای ریاکاران، بدانید که میخانه نیز از عشق و شور روشن است، نه این‌که فقط خانقاه و مکان‌های عبادت دارای نور و روشنایی هستند.
در رهت آن به که دل بر قول ناصح کم نهم
راه رو از باد می‌باید نگه دارد چراغ
هوش مصنوعی: در مسیر تو بهتر است که به توصیه‌های ناصح گوش نکنم و مراقب باشم؛ زیرا در این راه باید چراغ را از وزش باد محافظت کنم.
ظلمتم روشن فضولی ز آتش بیداد اوست
خانه درویش بین کز لطف شه دارد چراغ
هوش مصنوعی: ظلم و ستمی که می‌کنی باعث شده است که تاریکی‌های تو روشن‌تر شود. آتش بی‌عدالتی تو، خانه درویش را روشن کرده است، در حالی که او از مهربانی شاه، چراغی دارد که به او نور می‌بخشد.