گنجور

شمارهٔ ۲۲۷

گرد گلت کشید ز عنبر حصار خط
شد شاهد جمال ترا پرده دار خط
بنشست گرد رشک بر آیینه ماه را
تا ماه من نمود بگرد عذار خط
روزم بسان شمع سیه شد ز دود آه
تا سر زد از خواشی رخسار یار خط
خطی نیافتیم بمضمون خط یار
خواندیم از صحیفه دوران هزار خط
از دل که سوخت اشک نشان ماند بر رخم
چون مرده که ماند ازو یادگار خط
مرده دلیم چون نخراشیم سینه را
رسم مقررست بلوح مزار خط
بی خط او چه سود فضولی ز زندگی
درکش به حرف هستی خود زینهار خط

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گرد گلت کشید ز عنبر حصار خط
شد شاهد جمال ترا پرده دار خط
هوش مصنوعی: عطر گل تو مانند عنبر، حصاری دور چهره‌ات به وجود آورده است و زیبایی تو مانند پرده‌ای است که نمایانگر جذابیت توست.
بنشست گرد رشک بر آیینه ماه را
تا ماه من نمود بگرد عذار خط
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به زیبایی و دلربایی چهره معشوق خود اشاره می‌کند. او می‌گوید که وقتی زیبایی معشوقش را می‌بیند، حسادت دیگران همچون گرد و غباری روی آیینه می‌نشینند. در این تصویر، زیبایی معشوقش به قدری درخشان و شگفت‌انگیز است که حتی ماه را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد. به طور کلی، این بیت بیان‌گر احساس حیرت و شگفتی شاعر نسبت به زیبایی معشوقش است.
روزم بسان شمع سیه شد ز دود آه
تا سر زد از خواشی رخسار یار خط
هوش مصنوعی: روز من مانند شمعی تاریک شد به خاطر دودی که از آه کشیدن برخاست؛ تا آنکه چهره معشوق با زیبایی خاصش نمایان شد.
خطی نیافتیم بمضمون خط یار
خواندیم از صحیفه دوران هزار خط
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به این موضوع اشاره دارد که نتوانسته است نامه یا پیامی از معشوقش پیدا کند، اما از نظر او، هر چه در زمانه می‌بیند و تجربه می‌کند، همه به نوعی به یار و عشق او مربوط می‌شود. در واقع، شاعر احساس می‌کند که زندگی‌اش پر از نشانه‌ها و خط‌ها است که همگی او را به یاد یار می‌اندازند.
از دل که سوخت اشک نشان ماند بر رخم
چون مرده که ماند ازو یادگار خط
هوش مصنوعی: وقتی دل من سوخت، اشک‌هایم بر چهره‌ام باقی ماند، مانند یادگاری که از یک مرده برجا می‌ماند.
مرده دلیم چون نخراشیم سینه را
رسم مقررست بلوح مزار خط
هوش مصنوعی: دل من به حالتی مرده و بی‌حس است، چون که بر سینه‌ام خراشی نمی‌زنیم. این حالتی است که بر روی سنگ قبر نوشته شده و به نوعی نشان‌دهنده سرنوشت و تقسیم‌بندی زندگی است.
بی خط او چه سود فضولی ز زندگی
درکش به حرف هستی خود زینهار خط
هوش مصنوعی: بدون وجود او، چه فایده‌ای دارد که در زندگی به دیگران فضولی کنیم؟ از حرف و کلام هستی خودت مراقب باش، زیرا این خطا می‌تواند آسیب‌زننده باشد.