فضولیشمارهٔ ۱۶۱
ز رنگ اشک دانستم که بی لعلش جگر خون شد
نشانم کس نداد از دل ندانم حال او چون شد
بفرقم موی ژولیدست یا آن زلف را دیدم
مرا از غیر سودایی که در سر بود بیرون شد
نمی دانم که بر تو عاشقم عشق اینچنین باید
کمالی نیست مجنون را اگر داند که مجنون شد
ز اشک من مکن نفرت مکش دامن که خونست این
نه خونابیست کز عکس گل روی تو گلگون شد
چرا سرگشته ام زینسان مگر سر رشته آهم
که مربوطست با من بسته بر دولاب گردون شد
مگر شد ذره ذره نور چشمم صرف رخسارت
که نور چشم من کم حسن رخسار تو افزون شد
فضولی دسترس گر یافتم بر وصف آن قامت
سبب توفیق ادراک بلند و طبع موزون شد
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ز رنگ اشک دانستم که بی لعلش جگر خون شد
نشانم کس نداد از دل ندانم حال او چون شد
هوش مصنوعی: از رنگ اشک فهمیدم که بی زیباییش دل می‌سوزد. هیچ‌کس از دل خبر ندارد و حال او را نمی‌دانم چه طور شده است.
بفرقم موی ژولیدست یا آن زلف را دیدم
مرا از غیر سودایی که در سر بود بیرون شد
هوش مصنوعی: موهای ژولیده‌ام را کنار زدم و یا زلف محبوب را دیدم که باعث شد از خیال و هیجان‌های دیگر بیرون بیایم و به حقیقت نزدیک شوم.
نمی دانم که بر تو عاشقم عشق اینچنین باید
کمالی نیست مجنون را اگر داند که مجنون شد
هوش مصنوعی: نمی‌دانم چرا عاشق تو هستم، این عشق خاص نیاز به کمالی ندارد. اگر مجنون بداند که مجنون است، دیگر مجنون واقعی نخواهد بود.
ز اشک من مکن نفرت مکش دامن که خونست این
نه خونابیست کز عکس گل روی تو گلگون شد
هوش مصنوعی: از اشک من بدت نمی‌آید و دامن خود را از من نکن دور، چون این اشک عادی نیست و به خاطر زیبایی توست که رنگین شده است.
چرا سرگشته ام زینسان مگر سر رشته آهم
که مربوطست با من بسته بر دولاب گردون شد
هوش مصنوعی: چرا این چنین گیج و سرگردانم؟ آیا شاید ریشه اندوه من به من مربوط است و به چرخش زمان وابسته شده است؟
مگر شد ذره ذره نور چشمم صرف رخسارت
که نور چشم من کم حسن رخسار تو افزون شد
هوش مصنوعی: آیا ممکن است که تمام روشنی چشمانم برای زیبایی تو صرف شده باشد، به گونه‌ای که نور چشمان من کمتر و زیبایی چهره تو بیشتر شده است؟
فضولی دسترس گر یافتم بر وصف آن قامت
سبب توفیق ادراک بلند و طبع موزون شد
هوش مصنوعی: اگر می‌توانستم به آن قامت زیبا نزدیک شوم، بدون شک موفق می‌شدم تا زیبایی‌های او را بهتر درک کنم و روحیه‌ام نیز متناسب با آن افراز می‌شد.