گنجور

غزل شمارهٔ ۴۷۴

این چه دامی است که از سنبل مشکین داری
که به هر حلقهٔ آن صد دل مسکین داری
همه را نیش محبت زده‌ای بر دل ریش
این چه نوشی است که در چشمهٔ نوشین داری
خون بها از تو همین بس که ز خون دل من
دست رنگین و کف پای نگارین داری
عرقت خوشهٔ پروین و رخت خرمن ماه
وه که بر خرمن مه خوشهٔ پروین داری
همه صاحب نظران بر سر راهت جمعند
خیز و بخرام اگر قصد دل و دین داری
به چمن گر نچمی بهر تماشا نه عجب
گر خط و عارض خود سبزه و نسرین داری
من اگر سنگ تو بر سینه زنم عیب مکن
زان که در سینهٔ سیمین دل سنگین داری
از شکرپاشی کلک تو فروغی پیداست
که به خاطر هوس آن لب شیرین داری

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

این چه دامی است که از سنبل مشکین داری
که به هر حلقهٔ آن صد دل مسکین داری
هوش مصنوعی: این چه دام زیبایی است که از گل‌های معطر پر شده است که در هر حلقه‌اش، برای صد دل شکسته، امید و آرزو وجود دارد.
همه را نیش محبت زده‌ای بر دل ریش
این چه نوشی است که در چشمهٔ نوشین داری
هوش مصنوعی: همه را به عشق و محبت خودت تحت تاثیر قرار داده‌ای و بر دل‌های شکسته و غمگین آن‌ها تأثیر گذاشته‌ای. این چه لطف و زیبایی است که در وجود تو نهفته است و موجب شگفتی می‌شود؟
خون بها از تو همین بس که ز خون دل من
دست رنگین و کف پای نگارین داری
هوش مصنوعی: از تو فقط همین کافی است که از دل دردناک من، دستانت رنگین و پاهایت زیبا شده است.
عرقت خوشهٔ پروین و رخت خرمن ماه
وه که بر خرمن مه خوشهٔ پروین داری
هوش مصنوعی: عطر تو مانند خوشه‌های ستاره پروین است و پوشش تو به زیبایی خرمن ماه می‌ماند. ای کاش بر خرمن ماه، خوشه‌های پروین تو نیز وجود داشت.
همه صاحب نظران بر سر راهت جمعند
خیز و بخرام اگر قصد دل و دین داری
هوش مصنوعی: همه کارشناسان و اهل خبره در مسیر تو جمع شده‌اند، پس برخیز و با اعتماد به نفس حرکت کن اگر نیتت رسیدن به محبت و ایمان است.
به چمن گر نچمی بهر تماشا نه عجب
گر خط و عارض خود سبزه و نسرین داری
هوش مصنوعی: اگر به چمن می‌روی و تنها برای تماشا هست، نباید تعجب کنی اگر زیبایی و جذابیت تو مانند سبزه و گل نسرین باشد.
من اگر سنگ تو بر سینه زنم عیب مکن
زان که در سینهٔ سیمین دل سنگین داری
هوش مصنوعی: اگر من سنگی را بر سینه‌ام بزنم، به من عیب نگیری، زیرا در دل زیبای تو، گوهری سنگین و ارزشمند پنهان است.
از شکرپاشی کلک تو فروغی پیداست
که به خاطر هوس آن لب شیرین داری
هوش مصنوعی: لب شیرین تو به قدری جذاب و فریبنده است که روشنایی و زیبایی آن از شیرینی کلام و رفتار تو ناشی می‌شود و همین جذابیت، نشان‌دهنده دلیلی است که تو را به آن لب‌ها و طعم‌های شیرین می‌کشاند.

حاشیه ها

1398/10/18 15:01

این چه نیشی است که در چشمه نوشین داری---
بر خط و عارض خود سبزه و نسرین داری---
ارقط خوشه پروین و رخت خرمن ماه----
توضیح اینکه کلمه عرقت در زمان ما به معنی عرق بدن تو است که در این مصرع بی معنی است--اما بر اساس لغتنامه ارقط یعنی نشان سیاه و سفید که در معنی مصرع کنجیده میشود