فروغی بسطامیغزل شمارهٔ ۴۳۷
ماه غلام رخ زیبای تو
سر و کمر بسته بالای تو
تن همه چشم است به صحن چمن
نرگس شهلا به تماشای تو
مجمع دل‌های پراکنده چیست
چین سر زلف چلیپای تو
زاهد و اندیشهٔ گیسوی حور
دست من و جعد سمن سای تو
گر تو زنی تیغ هلاکم به فرق
فرق من و خاک کف پای تو
روی من و خاک سر کوی عشق
رای من و پیروی رای تو
تیر من دیدهٔ کج بین غیر
تیغ من و تارک اعدای تو
چند فشاند نمکم بر جگر
لعل شکرخند شکرخای تو
دیر کشیدی ز میان بس که تیغ
مرد فروغی ز مداوای تو
اطلاعات
وزن: مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ماه غلام رخ زیبای تو
سر و کمر بسته بالای تو
هوش مصنوعی: ماه مانند یک بنده در خدمت زیبایی چهره‌ات ایستاده و زیبایی‌ات در بالای سرت و کمرت برتری دارد.
تن همه چشم است به صحن چمن
نرگس شهلا به تماشای تو
هوش مصنوعی: همه نگاه‌ها به زیبایی و تماشای چمن و گل نرگس جذاب شماست.
مجمع دل‌های پراکنده چیست
چین سر زلف چلیپای تو
هوش مصنوعی: دل‌های پراکنده و دور هم جمع شده‌اند؛ این جمع شدن چه ارتباطی با زیبایی و جذبه‌ی موهای پیچ‌خورده‌ی تو دارد؟
زاهد و اندیشهٔ گیسوی حور
دست من و جعد سمن سای تو
هوش مصنوعی: این بیت به تفاوت بین زهد و دنیاست. زاهد به چیزی فکر می‌کند که به دور از دنیای مادی و لذت‌های آن است، در حالی که زیبایی‌های ظاهری و جذابیت‌های دنیوی نیز وجود دارند. به عبارتی دیگر، زیبایی‌های دنیوی و کمالات ظاهری می‌توانند انسان را به خود جلب کنند و دلبستگی‌هایی ایجاد کنند که ممکن است با آموزه‌های زهد در تضاد باشد.
گر تو زنی تیغ هلاکم به فرق
فرق من و خاک کف پای تو
هوش مصنوعی: اگر تو با شمشیر خود مرا به هلاکت برسانی، این مرگ من هیچ تفاوتی با خاک زیر پای تو نخواهد داشت.
روی من و خاک سر کوی عشق
رای من و پیروی رای تو
هوش مصنوعی: به روی من و بر روی خاک کوی عشق، نظر من مهم نیست و من پیرو نظر تو هستم.
تیر من دیدهٔ کج بین غیر
تیغ من و تارک اعدای تو
هوش مصنوعی: من با چشمان خود، دشمنانت را می‌بینم و تیر من، به جای اینکه به سمت قله تو برود، به سوی کج بینی و نادانی آنان می‌رسد.
چند فشاند نمکم بر جگر
لعل شکرخند شکرخای تو
هوش مصنوعی: چندین بار نمک را بر روی جگر شیرین و خوش‌رنگ تو می‌پاشم.
دیر کشیدی ز میان بس که تیغ
مرد فروغی ز مداوای تو
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که مدت زیادی از زمانی که تو در میان ما نبودی گذشته است و در این مدت تأثیر تو به قدری عمیق بوده که حتی وجود فردی چون مردان نیز نتوانسته کمکی به درمان زخم‌های ناشی از غیبت تو کند.
حاشیه ها
1389/08/23 20:10
داود مهرائی
سلام
احساس می کنم وزن بیت یکی به آخر زیاد درست نیست
فکر میکنم قاعدتا باید اینجوری باشه
چند فشاند نمکم بر جگر
---
پاسخ: «چه» با «چند» جایگزین شد.
1396/10/09 09:01
کامران تندر
بدون دسترسی به نسخه چاپی و بر اساس وزن و مضمون، تیر من دیدهٔ کج بین غیر، به نظر حقیر به این صورت صحیحتر می‌رسد:
تیر من و دیدهٔ کج بین غیر