گنجور

غزل شمارهٔ ۴۲

هر چه کردم به ره عشق وفا بود، وفا
وانچه دیدم به مکافات جفا بود ، جفا
شربت من ز کف یار الم بود، الم
قسمت من ز در دوست بلا بود، بلا
سکه عشق زدن محض غلط بود ، غلط
عاشق ترک شدن عین خطا بود، خطا
یار خوبان ستم پیشه گران بود ، گران
کار عشاق جگر خسته دعا بود، دعا
همه شب حاصل احباب فغان بود، فغان
همه جا شاهد احوال خدا بود، خدا
اشک ما نسخهٔ صد رشته گهر بود، گهر
درد ما مایهٔ صد گونه دوا بود، دوا
نفس ما از مدد عشق قوی بود، قوی
سر ما در ره معشوق فدا بود، فدا
دعوی پیر خرابات به حق بود، به حق
عمل شیخ مناجات ریا بود، ریا
هر که جز مهر تو اندوخت هوس بود، هوس
آن که جز عشق تو ورزید هوا بود، هوا
هر ستم کز تو کشیدیم کرم بود،کرم
هر خطا کز تو به ما رفت عطا بود، عطا
زخم کاری زفراق تو به جان بود، به جان
جان سپاری به وصال تو به جا بود، بجا
در همه عمر فروغی به طلب بود، طلب
در همه حال وجودش به رجا بود، رجا

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هر چه کردم به ره عشق وفا بود، وفا
وانچه دیدم به مکافات جفا بود ، جفا
هوش مصنوعی: هر کاری که برای عشق کردم، سرشار از وفا بود، ولی در عوض، چیزی که دیدم، جز عواقب ناپاکی و بی‌وفایی نبود.
شربت من ز کف یار الم بود، الم
قسمت من ز در دوست بلا بود، بلا
هوش مصنوعی: نوشیدنی من از دست معشوق تلخ بود، زیرا درد و رنج من از در دوستی به وجود آمد.
سکه عشق زدن محض غلط بود ، غلط
عاشق ترک شدن عین خطا بود، خطا
هوش مصنوعی: عشق را بازیچه قرار دادن اشتباه بود، و اینکه معشوق به خاطر عشق از خود بگذرد نیز در واقع خطایی بزرگ به شمار می‌رود.
یار خوبان ستم پیشه گران بود ، گران
کار عشاق جگر خسته دعا بود، دعا
هوش مصنوعی: دوست خوبان به ظالم‌ها وابسته است و کار سخت عاشقان آن است که از دل شکسته دعا کنند.
همه شب حاصل احباب فغان بود، فغان
همه جا شاهد احوال خدا بود، خدا
هوش مصنوعی: تمام شب، دوستان به فریاد و ناله مشغول بودند و این ناله‌ها نشانه‌ای از حال و احوال خدا در همه جا بود.
اشک ما نسخهٔ صد رشته گهر بود، گهر
درد ما مایهٔ صد گونه دوا بود، دوا
هوش مصنوعی: اشک‌های ما گنجینه‌ای از ارزش‌ها و زیبایی‌ها بود، و دردهایی که تحمل کردیم، موجب به وجود آمدن داروها و راه‌حل‌های مختلف شد.
نفس ما از مدد عشق قوی بود، قوی
سر ما در ره معشوق فدا بود، فدا
هوش مصنوعی: عشق باعث شده که روح ما قوی‌تر شود و قدرت ما در مسیر معشوق، فدای او باشد.
دعوی پیر خرابات به حق بود، به حق
عمل شیخ مناجات ریا بود، ریا
هوش مصنوعی: ادعای پیر خرابات در مورد حقیقت درست است، اما اعمال شیخ که به نماز و مناجات مشغول است، تنها نمایش و ریاکاری است.
هر که جز مهر تو اندوخت هوس بود، هوس
آن که جز عشق تو ورزید هوا بود، هوا
هوش مصنوعی: هر کسی که چیزی غیر از عشق تو بخواهد، فقط به دنبال آرزوها و هوس‌های سطحی است. و هوس آنهایی که غیر از عشق تو را می‌پندارند، فقط تمایل به چیزهای زودگذر و بی‌محتواست.
هر ستم کز تو کشیدیم کرم بود،کرم
هر خطا کز تو به ما رفت عطا بود، عطا
هوش مصنوعی: هر بدی و ستمی که از تو دیدیم، به خاطر لطف تو بود. و هر اشتباهی که از تو به ما رسید، در واقع هدیه‌ای بود که به ما عطا کردی.
زخم کاری زفراق تو به جان بود، به جان
جان سپاری به وصال تو به جا بود، بجا
هوش مصنوعی: زخمی که از دوری تو به من رسیده، عمیق است و بر جانم تأثیر دارد. اما اگر باید جانم را به خاطر رسیدن به تو فدای کنم، این کار بسیار ارزشمند و درست است.
در همه عمر فروغی به طلب بود، طلب
در همه حال وجودش به رجا بود، رجا
هوش مصنوعی: فروغی در طول زندگی‌اش همواره در جستجوی چیزی بود و این جستجو در تمام لحظات زندگی‌اش با امید و اشتیاق همراه بود.

حاشیه ها

1393/03/03 21:06
نیما

شعر مشابهی (که آن هم زیبایی بسیار دارد ) توسط دکترشفیعی، استاد دانشگاه شریف ، سروده شده. پیشنهاد میکنم بخونید
پیوند به وبگاه بیرونی/

1393/09/01 00:12
абдул карим عبدالکریم(خشنودهروی کهدستانی)

من ازکودکی عاشق گفتاروسخنان ناب فلسفی وعرفانی این شاعرپاکیزه نفس وعارف بزرگواربوه ام،من که زادهء هرات باستانم ودر رشته زبان وادبیات تحصیلات عالی راموفقانه انجام داده وزیر تاءثیرخارق العادهء شاعران کلاسیک ماچون:حافظ شیرازی،سعدی شیرین سخن،صائب تبریزی،مولانا جلال الدین بلخی وبسیاری از سخنسرایان معاصر و نویسندگان نثر فارسی دری مدت مدیدیست به سرودن اشعاراقدام وبنشر سپرده ام،تمیشه دلم میخواهدبه اشعارجانگدازاین عارف فقیدروآورده باز هم ازباغ دلگشای اشعاراوسبد گلهارا دربغل گربفته نثار دوستان اونمایم.بهمین لحاظ این شعرگلجین رادر صفحهء فسبوکم اقتباس نموده بنشر میسپارم.وبدوستانم مشوره میدهم تا این کلمات موزون نادر رادقیقاً خوانده بکنه گفتارشاعرتاجای توان پی ببرند.آرزومندم با این سبک درآیندهء قریب بتوانم غزلی را هم بدسترس همه دوستانم تقدیم بدارم.

1394/05/25 07:07
محمدامین

سلام و درود
بسیار عالی بود!

1395/05/09 08:08
امیر

حاش لله که جفا بیند از آن کان وفا
عاشق از جانب معشوق ، نزن حرف جفا
گر بلغزد به ره عشق و ثباتش نبود
هم به جبران گنه هست بلا بعد ولا

1398/04/08 10:07
کسرا

بار خوبان ستم پیشه گران بود ، گران

1401/08/08 02:11
امیرحسین فیض شاهی

هرچه کردم به ره عشق وفابودوفا.....