گنجور

غزل شمارهٔ ۱۰۰

ترک کمان کشیده دو چشم سیاه تست
تیری که بر نشانه نشیند نگاه تست
امروز هر تنی که به شمشیر کشته‌ای
فردای رستخیز به جان عذر خواه تست
بر دیده‌اش فرشته کشد از پی شرف
خون کسی که ریخته بر خاک راه تست
پای غرور بر سر صید حرم نهد
هر آهویی که قابل نخجیر گاه تست
بس دل اسیر زلف و زنخدان نموده‌ای
بس یوسف عزیز که در بند چاه تست
شاهان به هیچ حیله مسخر نکرده‌اند
ملکی که در تصرف خیل و سپاه تست
روزی که صف کشند خلایق پی حساب
جرمی که در حساب نیاید گناه تست
مستان ز باده‌های دمادم ندیده‌اند
کیفیتی که در نگه گاه‌گاه تست
رخشنده آفتاب فروغی فرو رود
هر جا که جلوهٔ رخ تابنده ماه تست

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ترک کمان کشیده دو چشم سیاه تست
تیری که بر نشانه نشیند نگاه تست
هوش مصنوعی: دو چشمان سیاه تو مانند کمانی کشیده شده‌اند که نگاهت هدف کمانه‌ای است که در آن تیر قرار می‌گیرد.
امروز هر تنی که به شمشیر کشته‌ای
فردای رستخیز به جان عذر خواه تست
هوش مصنوعی: هر کسی که امروز به دست تو با شمشیر کشته می‌شود، در روز قیامت برای تو عذرخواهی خواهد کرد.
بر دیده‌اش فرشته کشد از پی شرف
خون کسی که ریخته بر خاک راه تست
هوش مصنوعی: چشمان او مانند فرشته‌ای است که به خاطر ارادت و بزرگی شخصیت، بر خون کسی که در راه تو ریخته شده، می‌گرید.
پای غرور بر سر صید حرم نهد
هر آهویی که قابل نخجیر گاه تست
هوش مصنوعی: هر آهوئی که ارزش شکار را داشته باشد، بر اثر غرور خودش، بر سرِ جانشینی و تصاحب حرم می‌ایستد. این در حقیقت نشان می‌دهد که در دنیای پر از رقابت و جاه‌طلبی، هر کسی ممکن است برای به دست آوردن چیزی که به آن افتخار می‌کند، خود را در معرض خطر قرار دهد.
بس دل اسیر زلف و زنخدان نموده‌ای
بس یوسف عزیز که در بند چاه تست
هوش مصنوعی: دل‌ها را به خاطر زلف و زیبایی تو به اسیری گرفته‌ای و خیلی از یوسف‌های عزیز هستند که به خاطر تو در چاه عشق گرفتار شده‌اند.
شاهان به هیچ حیله مسخر نکرده‌اند
ملکی که در تصرف خیل و سپاه تست
هوش مصنوعی: پادشاهان هیچگاه با ترفند و حیله کسی نتوانسته‌اند حکومتی را که تحت سلطه ارتش و نیروهای نظامی است، به دست بگیرند.
روزی که صف کشند خلایق پی حساب
جرمی که در حساب نیاید گناه تست
هوش مصنوعی: روزی که مردم برای حساب و کتاب جمع می‌شوند، تمام گناهانی که در حساب و کتاب دنیا ثبت نشده‌اند، به حساب تو خواهد آمد.
مستان ز باده‌های دمادم ندیده‌اند
کیفیتی که در نگه گاه‌گاه تست
هوش مصنوعی: مستان که به طور مداوم مشغول نوشیدن الکلی هستند، هرگز کیفیتی را ندیده‌اند که گاهی اوقات از نگاه تو پیداست.
رخشنده آفتاب فروغی فرو رود
هر جا که جلوهٔ رخ تابنده ماه تست
هوش مصنوعی: آفتاب درخشان همیشه درخشش خود را در هر محلی که چهره‌ی روشن ماه وجود داشته باشد، از دست می‌دهد.