فیض کاشانیشمارهٔ ۲۸
سئوال طلعت از آن حضرت ارچه بی‌ادبی است
زبان خموش ولیکن دهان پر از عربی است
نهفته حق رخ و باطل به عشوه جلوهکنان
بسوخت عقل ز حیرت که این چه بوالعجبی است
ز شوق نور حضورش بسوخت دل آری
چراغ مصطفوی با شرار بولهبی است
به نیم جو نخرم طاق قیصر و کسری
مرا که درگهش ایوان و سایهاش طلبی است
علاج درد دل ما شراب وصل شماست
نه در صراحی و چینی و شیشه و حلبی است
ز فیض مهر تو دل را امیدواریها
به گریه سحری و نیاز نیمشبی است
مپرس سرّ نهان بودن امام ای فیض
که کارهای خدا را سئوال بی‌ادبی است
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
منبع اولیه: سید صادق هاشمی
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
سئوال طلعت از آن حضرت ارچه بی‌ادبی است
زبان خموش ولیکن دهان پر از عربی است
هوش مصنوعی: طلعت از آن حضرت سوال می‌کند، هرچند که این بی‌ادبی است. گویی زبانش خاموش است، اما کلامش مملو از واژه‌های عربی است.
نهفته حق رخ و باطل به عشوه جلوهکنان
بسوخت عقل ز حیرت که این چه بوالعجبی است
هوش مصنوعی: در اینجا بیان شده است که حقیقت به شکل زیرین و پنهان وجود دارد و باطل با فریب و زیبایی خود را به نمایش می‌گذارد. عقل از حیرت و تعجب به خاطر این تضاد به شدت تحت تأثیر قرار گرفته و به فکر فرو رفته است که این چه نوع شگفتی و عجیب‌وغریبی است.
ز شوق نور حضورش بسوخت دل آری
چراغ مصطفوی با شرار بولهبی است
هوش مصنوعی: از عشق نور وجود او دل من به آتش افتاده است؛ زیرا روشنایی پیامبراکرم (ص) با آتش و شدت عذاب ولید بن مغیره مقایسه شده است.
به نیم جو نخرم طاق قیصر و کسری
مرا که درگهش ایوان و سایهاش طلبی است
هوش مصنوعی: من برای یک مقدار ناچیز، قدرت‌های بزرگ قیصر و کسری را نمی‌خرم، زیرا در بارگاه آن‌ها تنها در انتظار سایه و سایه‌بان هستم.
علاج درد دل ما شراب وصل شماست
نه در صراحی و چینی و شیشه و حلبی است
هوش مصنوعی: درمان درد و غم ما تنها در نزدیکی و وصال شماست، نه در ظرف‌های سفالی، شیشه‌ای یا فلزی.
ز فیض مهر تو دل را امیدواریها
به گریه سحری و نیاز نیمشبی است
هوش مصنوعی: از برکت محبت تو، دل به امیدها و آرزوها افزوده می‌شود، به طوری که حتی در دل شب و در زمان‌های خاص، به دعا و نیایش می‌پردازد و اشک می‌ریزد.
مپرس سرّ نهان بودن امام ای فیض
که کارهای خدا را سئوال بی‌ادبی است
هوش مصنوعی: از پرسیدن درباره رازهای پنهان امام خودداری کن، ای فیض؛ زیرا سوال درباره کارهای خدا، بی‌احترامی است.