گنجور

درخت ممنوع درخت علم بود

آدم چو دید مکرمت و سجده و بهشت
گفتا در آسمان و زمین کیست مثل ما؟
آمد ندا که سر به سوی عرش کن ببین
آمد چو دید در نظرش نور مصطفا
با نور اهل بیت ز اشباح منعکس
اشباح کرده بود به صلبش ز عرش جا
انوار بس غریب ز صلبش نمود عکس
تا منتهای عرش درخشان و با ضیا
از عکس آن فتاده مثال و شبح به عرش
تا چارده شبح همه جان‏بخش و دلگشا
از علمشان بدید درختی کشیده سر
چو سدره منتهی شده تا اوج منتها
چون نیک بنگریست همان آن درخت بود
یا عکس آن درخت کزان نهی شد ورا
یا نور آن درخت که بودش شمار جمع
بود آن درخت علم در او جمله میوه‏ ها

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: سید صادق هاشمی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آدم چو دید مکرمت و سجده و بهشت
گفتا در آسمان و زمین کیست مثل ما؟
هوش مصنوعی: وقتی انسان ویژگی‌های شگفت‌انگیز، سجده و زیبایی‌های بهشت را دید، به خود گفت که در آسمان و زمین چه کسی همانند اوست؟
آمد ندا که سر به سوی عرش کن ببین
آمد چو دید در نظرش نور مصطفا
هوش مصنوعی: ندایی رسید که به سوی عرش (آسمان) نگاه کن و ببین که نور مصطفی (پیامبر اسلام) در نظرش جلوه‌گر شده است.
با نور اهل بیت ز اشباح منعکس
اشباح کرده بود به صلبش ز عرش جا
هوش مصنوعی: با نور اهل بیت، اشباح را منعکس کرده و بر صلبش از آسمان جا نهاده بود.
انوار بس غریب ز صلبش نمود عکس
تا منتهای عرش درخشان و با ضیا
هوش مصنوعی: یک نور بسیار عجیب از وجود او تجلی می‌کند، به گونه‌ای که تا بالاترین نقطه آسمان روشن و درخشان است.
از عکس آن فتاده مثال و شبح به عرش
تا چارده شبح همه جان‏بخش و دلگشا
هوش مصنوعی: از تصویر آن موجود که به صورت سایه‌ای در عرش (آسمان) فرود آمده است، تا چهارده سایه دیگر که همگی روح‌افزا و دل‌نشین هستند.
از علمشان بدید درختی کشیده سر
چو سدره منتهی شده تا اوج منتها
هوش مصنوعی: درختی را مشاهده کردم که به علو و بلندی سدره می‌رسید و به اوج کمال و زیبایی خود دست یافته بود.
چون نیک بنگریست همان آن درخت بود
یا عکس آن درخت کزان نهی شد ورا
هوش مصنوعی: وقتی خوب دقت کنی، متوجه می‌شوی که آن چیز یا خود درخت است، یا تصویری از آن درخت که به خاطر آن درخت شکل گرفته است.
یا نور آن درخت که بودش شمار جمع
بود آن درخت علم در او جمله میوه‏ ها
هوش مصنوعی: یا مانند نوری که از آن درخت می‌تابد، درختی که شمارش به تعداد جمعیت، درخت علم است که در آن تمامی میوه‌ها وجود دارند.