گنجور

غزل شمارهٔ ۹۱۰

وزد بر اهل دلی گر نسیم درویشی
حیات تازه برد از نعیم درویشی
چه رشگها که برد چون نقاب برخیزد
سریر پادشهی بر گلیم درویشی
خرد نظایر عالم بهم چه می‌سنجید
به نیم ملک بچربید نیم درویشی
چه آسمان و چه انجم چه آفتاب چه ماه
برند رشگ بر اهل نعیم درویشی
بسست راحت نقدی که هست با درویش
زیادتی بود اجر عظیم درویشی
هزار شکر که پیوسته جسم و روحمرا
معطر است دماغ از نسیم درویشی
چه ابلهند گروهی که با کفاف معاش
نهند بر سر هم زر ز بیم درویشی
شود سراسر آسایشش به تیغ عناد
که پاک شد ز ره مستقیم درویشی
برغم انف گروهی که سر کشند ای فیض
بکش تو پا سره بر از گلیم درویشی

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وزد بر اهل دلی گر نسیم درویشی
حیات تازه برد از نعیم درویشی
هوش مصنوعی: اگر بادی از شادی و زندگی تازه‌ای برای اهل دل بوزد، این باده از خوشی و سادگی زندگی درویشان است.
چه رشگها که برد چون نقاب برخیزد
سریر پادشهی بر گلیم درویشی
هوش مصنوعی: وقتی پرده از چهره برچیده شود و زیبایی و مقام کسی نمایان گردد، حسادت‌ها و آرزوهای فراوانی برمی‌خیزد، حتی اگر آن فرد درویش باشد و بر فرشی ساده نشسته باشد.
خرد نظایر عالم بهم چه می‌سنجید
به نیم ملک بچربید نیم درویشی
هوش مصنوعی: عقل و فهم چه ارزشی در مقایسه با زیبایی‌های دنیا دارد؟ به اندازه نصف یک کشور ارزش دارد، نه بیشتر. نیمی از زندگی می‌تواند در قناعت و سادگی باشد.
چه آسمان و چه انجم چه آفتاب چه ماه
برند رشگ بر اهل نعیم درویشی
هوش مصنوعی: هرچقدر که آسمان و ستاره‌ها زیبا باشند، و هرچقدر که آفتاب و ماه درخشان باشند، اما همواره حسادت بر اهل خوشی و نعمت درویشی می‌ورزند.
بسست راحت نقدی که هست با درویش
زیادتی بود اجر عظیم درویشی
هوش مصنوعی: آسایش و راحتی واقعی در زندگی آن چیزی است که در حال حاضر داریم، و برای درویش (فقیر) با داشتن صفات خوب و نیکوکارانه، پاداش بزرگی به دنبال خواهد داشت.
هزار شکر که پیوسته جسم و روحمرا
معطر است دماغ از نسیم درویشی
هوش مصنوعی: هزار بار شکر که جسم و روحم همیشه به عطر و خوشبویی معطر است، بوی خوشی که از نسیم درویش می‌آید.
چه ابلهند گروهی که با کفاف معاش
نهند بر سر هم زر ز بیم درویشی
هوش مصنوعی: گروهی که برای تأمین مخارج زندگی‌شان به اندازه نیاز خود می‌رسند، اما همچنان از ترس فقیر شدن با همدیگر رقابت می‌کنند، واقعاً احمق هستند.
شود سراسر آسایشش به تیغ عناد
که پاک شد ز ره مستقیم درویشی
هوش مصنوعی: اگر کسی با کینه و دشمنی بخواهد به دیگری آسیب برساند، می‌تواند تمام آرامش او را به هم بریزد؛ اما درویش وقتی از مسیر راستین و سیرت پاکش منحرف شود، آن آرامش را از دست می‌دهد.
برغم انف گروهی که سر کشند ای فیض
بکش تو پا سره بر از گلیم درویشی
هوش مصنوعی: با وجود اینکه گروهی به سرکشی و خودرایی مشغولند، ای فیض، تو به آرامی و با قدرت از جایگاه خود خارج شو و بر روی گلیم فقر نشسته، راه خود را بساز.