گنجور

غزل شمارهٔ ۸۸۳

دل آواره را در کوی خود آواره‌تر کردی
من بیچاره را در عشق خود بیچاره‌تر کردی
دلم خوکارهٔ ذوق شراب حسن خوبان بود
ز چشم و لب شرابم دادی و خوکاره‌تر کردی
ز مردم چشم مستت خون دل می‌خورد مژگان‌ را
به زهر آلودی و آن مست را خونخواره‌تر کردی
دل مردم ربودن بی‌خبر هاروت نتواند
ازو این غمزه را در دلبری سحاره‌تر کردی
به غیر از عشق مه‌رویان نمی‌کردم دگر کاری
تو کردی کارها با من،  مرا این کاره‌تر کردی
به چشم دانشت نظاره بودم تاکنون اکنون
ز بینش سرمه‌ای بخشیدیم نظاره‌تر کردی
نگاهت هر زمان از فیض نوعی می‌رباید دل
مگر چشمانت را در دلبری عیاره‌تر کردی

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دل آواره را در کوی خود آواره‌تر کردی
من بیچاره را در عشق خود بیچاره‌تر کردی
هوش مصنوعی: تو با حضور خود دل غمگین و آواره‌ام را بیشتر آواره کردی و منِ بیچاره را در عشق تو بیشتر دچار مشکل و دردسر ساختی.
دلم خوکارهٔ ذوق شراب حسن خوبان بود
ز چشم و لب شرابم دادی و خوکاره‌تر کردی
هوش مصنوعی: دل من در حال و هوای شگفت‌انگیزی به خاطر شراب زیبایی و محبت انسان‌های نیکوکار است. تو با چشمانت و لبانت شراب محبت را به من عطا کردی و مرا بیش از قبل شگفت‌زده کردی.
ز مردم چشم مستت خون دل می‌خورد مژگان‌ را
به زهر آلودی و آن مست را خونخواره‌تر کردی
هوش مصنوعی: چشم‌های خمار تو باعث می‌شود دل دیگران به درد بیفتد. مژه‌هایت به کاری زیان‌بار آغشته است و تو آن مستی را بیشتر به طرف درد و آسیب می‌بری.
دل مردم ربودن بی‌خبر هاروت نتواند
ازو این غمزه را در دلبری سحاره‌تر کردی
هوش مصنوعی: دل‌ها را با جذابیت و زیبایی خود دزدیدن، کار کسی چون هاروت نیست؛ تو با ناز و لطف خاص خود، این هنر را به بهترین حالت انجام دادی.
به غیر از عشق مه‌رویان نمی‌کردم دگر کاری
تو کردی کارها با من،  مرا این کاره‌تر کردی
هوش مصنوعی: عشق به زیبایی‌ها باعث شده است که دیگر هیچ کار دیگری نکنم. تو با کارهایت من را در این زمینه بیشتر غرق کرده‌ای.
به چشم دانشت نظاره بودم تاکنون اکنون
ز بینش سرمه‌ای بخشیدیم نظاره‌تر کردی
هوش مصنوعی: من تا به حال به چشمان علم تو نگاه می‌کردم، اما اکنون با دیدی که از سرمه‌ای به من دادی، به تماشای تو عمیق‌تر و دقیق‌تر نگاه می‌کنم.
نگاهت هر زمان از فیض نوعی می‌رباید دل
مگر چشمانت را در دلبری عیاره‌تر کردی
هوش مصنوعی: نگاه تو همیشه دل را مجذوب می‌کند، مگر اینکه چشمانت را در هنر دوست‌داشتن، بیشتر تزیین کنی.