فیض کاشانیغزل شمارهٔ ۸۴۱
سکینهٔ دل و جان لا اله الا الله
نتیجهٔ دو جهان لا اله الا الله
زبان حال و مقال همه جهان گوید
بآشکار و نهان لا اله الا الله
بگوش جان رسدم اینسخن بهر لحظه
ز جزو جزو جهان لا اله الا الله
ز شوق دوست ببانگ بلند میگوید
همه زمین و زمان لا اله الا الله
تو گوش باش که تا بشنوی زهر ذره
چو آفتاب عیان لا اله الا الله
همین نه مؤمن توحید میکند بشنو
ز سومنات مغان لا اله الا الله
نوشتهٔ‌اند بگرد عذار مغبچکان
بخط سبز عیان لا اله الا الله
جمال و زیب بتان غمزه‌های معشوقان
برمز کرد بیان لا اله الا الله
بگلستان گذری کن ببرگ گل بنگر
ز رنگ و بوی بخوان لا اله الا الله
بباغ بنگر و آثار را تماشا کن
شنو ز سرو روان لا اله الا الله
گذر بکوه بکن یا برو بدریا بار
شنو ز گوهر و کان لا اله الا الله
ببر و بحر گذر کن بخشک و تر بنگر
شنو ز این و ز آن لا اله الا الله
بگوش و هوش تو آید بهر طرف که روی
اگر چنین و چنان لا اله الا الله
بکن تو پنبهٔ غفلت ز گوش و پس بشنو
ز نطق خرد و کلان لا اله الا الله
ببحر وحدت در رو بنالهٔ بم و زیر
بر آر از ته جان لا اله الا الله
همین نه ورد زبان کن ز جان و دل میگوی
بناله و بفغان لا اله الا الله
سرود اهل معاصیست نغمهٔ دف و چنگ
سرود متقیان لا اله الا الله
سحر ز هاتف غیبم ندا بگوش آمد
که ایها الثقلان لا اله الا الله
میان صوفی و پیرمغان سخن میرفت
چه گفت پیر مغان لا اله الا الله
ز پیر میکده کردم سؤالی از توحید
بباده گفت بدان لا اله الا الله
بگفتن دل و جان فیض اقتصار مکن
بگو بنطق و زبان لا اله الا الله
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانه تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
سکینهٔ دل و جان لا اله الا الله
نتیجهٔ دو جهان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: آرامش دل و جان، تنها در کلام «لا اله الا الله» نهفته است و این پیام، نتیجه‌ای از دو جهان است که بر اساس همین کلمه شکل گرفته‌اند.
زبان حال و مقال همه جهان گوید
بآشکار و نهان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: همه موجودات در عالم، به روشنی و پنهانی، سخن از یگانگی خداوند می‌گویند و به توحید اشاره دارند.
بگوش جان رسدم اینسخن بهر لحظه
ز جزو جزو جهان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: به عمق جانم این سخن می‌رسد که در هر لحظه از اجزای جهان، تنها یک حقیقت وجود دارد: هیچ معبودی جز خدا نیست.
ز شوق دوست ببانگ بلند میگوید
همه زمین و زمان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: از شوق دوست، به صدای بلند میگوید که همه دنیا و زمان فقط یک حقیقت دارد: هیچ معبودی جز خدا نیست.
تو گوش باش که تا بشنوی زهر ذره
چو آفتاب عیان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: گوش خود را باز کن تا بشنوی که حتی کوچک‌ترین ذرات نیز مانند آفتاب واضح و روشن، شهادت به یگانگی خدا می‌دهند.
همین نه مؤمن توحید میکند بشنو
ز سومنات مغان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: ایمان واقعی به خداوند تنها از طریق توحید به دست می‌آید. پس به یاد داشته باش که در سرزمین مغان، این باور واحد یعنی "لا اله الا الله" وجود دارد.
نوشتهٔ‌اند بگرد عذار مغبچکان
بخط سبز عیان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: صورت‌های زیبا مانند گل، با خط سبز، عبارتی را نوشته‌اند که به صراحت میگوید: "جز او خدایی نیست."
جمال و زیب بتان غمزه‌های معشوقان
برمز کرد بیان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: زیبایی‌های دلربای معشوقان باعث شده تا عشق و محبت به‌طور عمیقی در دل‌ها نفوذ کند و در این حال، زبان به ستایش خالق یکتایی می‌گشایند.
بگلستان گذری کن ببرگ گل بنگر
ز رنگ و بوی بخوان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: به باغ گل برو و به برگ‌های گل نگاه کن، از زیبایی و عطر آن لذت ببر و یاد خدا را در دل داشته باش.
بباغ بنگر و آثار را تماشا کن
شنو ز سرو روان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: به باغ نگاه کن و زیبایی‌های آن را تماشا کن. از سرو بلند و سرسبز، صدای زیبایی را بشنو که تنها به یاد خداوند است.
گذر بکوه بکن یا برو بدریا بار
شنو ز گوهر و کان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: به کوه برو یا به دریا برو، بار خود را بر دوش بگذار و از ارزش و گوهر وجودی‌ات غافل نباش. همواره به یاد داشته باش که هیچ معبودی جز خداوند وجود ندارد.
ببر و بحر گذر کن بخشک و تر بنگر
شنو ز این و ز آن لا اله الا الله
هوش مصنوعی: از سختی‌ها و آسانی‌ها بگذر و به تفاوت‌های آنها دقت کن. به این و آن گوش بده و در دل خود به یک حقیقت مهم پی ببر که هیچ معبودی جز او نیست.
بگوش و هوش تو آید بهر طرف که روی
اگر چنین و چنان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: در هر جا که بروی و به هر سمتی که نگاه کنی، اگر چنین و چنان باشد، تنها یک حقیقت وجود دارد: "جز خدا هیچ معبودی نیست".
بکن تو پنبهٔ غفلت ز گوش و پس بشنو
ز نطق خرد و کلان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: غفلت و بی‌خبری را از خود دور کن و سپس به سخنان خردمندان گوش فرا بده که می‌گویند تنها معبود، خداست.
ببحر وحدت در رو بنالهٔ بم و زیر
بر آر از ته جان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: در عمق وجودت دریاهایی از وحدت را پیدا کن و از عمق جانت فریاد بزن که جز خدا هیچ خدایی نیست.
همین نه ورد زبان کن ز جان و دل میگوی
بناله و بفغان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: این جمله به این معنی است که باید با تمام وجود و احساس عمیق، طوری که از دل و جان بیرون می‌آید، از خداوند یاد کنیم و به عبادت و ذکر بپردازیم. این ذکر می‌تواند به صورت ناله یا فریاد باشد و عبارت "لا اله الا الله" را با عشق و اعتقاد بیان کنیم.
سرود اهل معاصیست نغمهٔ دف و چنگ
سرود متقیان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: آواز کسانی که مرتکب گناه می‌شوند، شبیه صدای دف و چنگ است، اما آواز پرهیزکاران فقط «لا اله الا الله» است.
سحر ز هاتف غیبم ندا بگوش آمد
که ایها الثقلان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: در صبح زود، صدایی از عالم غیب به گوشم رسید که میگوید: ای دو گروه انسان‌ها، غیر از خدا هیچ معبودی نیست.
میان صوفی و پیرمغان سخن میرفت
چه گفت پیر مغان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: میان صوفی و پیر مغان بحثی در حال جريان بود که در پایان، پیر مغان به کلمه‌ای بر کلیدواژه‌ای اشاره کرد: "جز خدا هیچ نیست."
ز پیر میکده کردم سؤالی از توحید
بباده گفت بدان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: از پیر میخانه درباره یگانگی خدا سؤال کردم. او در جواب گفت: «بدان که هیچ معبودی جز خدای یگانه نیست.»
بگفتن دل و جان فیض اقتصار مکن
بگو بنطق و زبان لا اله الا الله
هوش مصنوعی: دل و جانت را در بیان کردن و نشان دادن عشق و ارادتت به خداوند، در حد و اندازه‌ای کم و مختصر قرار نده. بلکه با کلام و زبان‌تان بگو: غیر از خدا، معبودی نیست.