گنجور

غزل شمارهٔ ۸۳۱

بار الها راستان را در حریمت بار ده
جان آگاهی کرامت کن دل بیدار ده
روح پاکی را که شد آلودهٔ لوث گنه
بادهٔ ناب طهور از جام استغفار ده
واصلان را محو کن اندر جمال خویشتن
سالکان را جان هشیار و دل بیدار ده
یکنظر کن در جهان آب و گل از روی لطف
دوستان را گل برافشان دشمنان را خار ده
اهلِ گِل را روز روز ، از زور و زَر مَعمور دار
اهلِ دِل را در دلِ شب ، ناله هایِ زار دِه
در دل بی‌سیرتان آتش بر افروز از جحیم
نیکوان را جان خرم چهرهٔ گلنار ده
آن یکی را در وصالت عارض چون ارغوان
و آن دگر را در فراقت دیده خونبار ده
دوستان را ده لوای عز و تاج افتخار
دشمنان را ژندهٔ دل و لباس عار ده
هرکسی را هرچه می‌خواهد دلش آماده کن
عاشقان را بار ده افسردگان را کار ده
فیض را چون ره نمودی سوی خود از روی لطف
مرحمت فرما ز عشقش مرکب رهوار ده

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بار الها راستان را در حریمت بار ده
جان آگاهی کرامت کن دل بیدار ده
هوش مصنوعی: خدایا، به درستکاران و پرهیزگاران نعمت‌ها و برکات خود را در مکان‌های مقدست ارزانی دار و دل‌های انسان‌ها را بیدار و آگاه کن.
روح پاکی را که شد آلودهٔ لوث گنه
بادهٔ ناب طهور از جام استغفار ده
هوش مصنوعی: بسیار خوب، بیایید این جمله را به زبان ساده تر بیان کنیم: وقتی روحی با معصیت و گناه آلوده می‌شود، باید آن را با طلب بخشش و توشه‌ای از پاکی‌ها دوباره صفا داد.
واصلان را محو کن اندر جمال خویشتن
سالکان را جان هشیار و دل بیدار ده
هوش مصنوعی: وصلت را در زیبایی خود غرق کن و به سالکان جان و هوشیاری ببخش.
یکنظر کن در جهان آب و گل از روی لطف
دوستان را گل برافشان دشمنان را خار ده
هوش مصنوعی: به دنیای فانی و پدیده‌های آن بنگر، با نگاهی محبت‌آمیز و دلسوزانه به دوستانت توجه کن و برای آنها زیبایی‌ها را فراهم کن. اما برای دشمنان، باید سختی و زحمت را در نظر بگیری و آنها را از خود دور کنی.
اهلِ گِل را روز روز ، از زور و زَر مَعمور دار
اهلِ دِل را در دلِ شب ، ناله هایِ زار دِه
هوش مصنوعی: افراد مادی و دنیوی هر روز به خاطر قدرت و ثروت درگیر مشکلات و سختی‌ها هستند، اما کسانی که اهل دل و روح هستند، در تاریکی شب به فریاد زاری و نجوای دل‌شان می‌پردازند.
در دل بی‌سیرتان آتش بر افروز از جحیم
نیکوان را جان خرم چهرهٔ گلنار ده
هوش مصنوعی: در دل افرادی که بی‌هدف و سرگردان هستند، شعله‌ای از آتش برافروز. ای جان شاداب و زیبا مانند گل، زندگی را به کسانی که نیکوکارند، هدیه کن.
آن یکی را در وصالت عارض چون ارغوان
و آن دگر را در فراقت دیده خونبار ده
هوش مصنوعی: یکی از محبوبان به خاطر زیبایی و نزدیکیش مانند گل یاسمن است، در حالی که دیگری به خاطر دوری و جدایی اش، چشمانش پر از اشک و غم است.
دوستان را ده لوای عز و تاج افتخار
دشمنان را ژندهٔ دل و لباس عار ده
هوش مصنوعی: به دوستان خود افتخار و مقام ببخش و آنچه را برای دشمنان نیست، یعنی آنها را در ذلت و ننگ ببین.
هرکسی را هرچه می‌خواهد دلش آماده کن
عاشقان را بار ده افسردگان را کار ده
هوش مصنوعی: هر کس آرزوها و خواسته‌های خاصی دارد و باید تلاش کند تا به آنها برسد. به عاشقان عشق و امید بده و به کسانی که افسرده و ناامیدند، کاری و هدفی بده تا دوباره به زندگی‌شان معنا ببخشند.
فیض را چون ره نمودی سوی خود از روی لطف
مرحمت فرما ز عشقش مرکب رهوار ده
هوش مصنوعی: زمانی که فیض و برکت تو را به خود نزدیک کردی، با توجه و محبت، از عشق او وسایل و ابزار لازم برای سیر و سلوک را به من عطا کن.

حاشیه ها

1397/01/18 09:04
مرتضی

در بیت «اهل گل را روز روز از زور وزر معمور دار» «زور و زر» به صورت «زور وزر» نوشته شده

1397/01/18 09:04
مرتضی

مصراع «دشمنان را ژندهٔ دل و لباس عار ده» به نظر اشتباه میرسد.
شاید به جای دل دلقی بوده!!

1402/11/28 16:01
سیدمحمد جهانشاهی

اهلِ دِل را در دلِ شب ، ناله هایِ زار دِه

1402/11/28 16:01
سیدمحمد جهانشاهی

اهلِ گِل را روز روز ، از زور و زَر مَعمور دار