گنجور

غزل شمارهٔ ۵۰۹

خورشید روئی گردید طالع
دردم نهان شد چون برق لامع
گر ایستادی آتش فنادی
هم در مدارس هم در صوامع
آنرا که دیدش طالع قوی بود
وانکو ندیدش از ضعف طالع
این ماه رویان کم رو نمایند
آنماه چرخست کان هست طالع
از بس عزیزند از کس گریزند
دیدارشانرا باشد موانع
مهر زمین را مه مه توان دید
مهر فلک هست هر روز طالع
خورشید رویان هرجا نباشند
خورشید چرخست کان هست واسع
ساقی بده می بیگانهٔ نیست
از خویش رفتم دیگر چه مانع
بگذار ای فیض اشعار باطل
از حق سخن گو کان هست نافع

اطلاعات

وزن: مستفعلن فع مستفعلن فع (متقارب مثمن اثلم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خورشید روئی گردید طالع
دردم نهان شد چون برق لامع
هوش مصنوعی: خورشید درخشانی نمایان شد و سرنوشت درد و رنج من پنهان گشت، همانگونه که درخشش برق، ناگهان و به سرعت ناپدید می‌شود.
گر ایستادی آتش فنادی
هم در مدارس هم در صوامع
هوش مصنوعی: اگر در جایی بایستید و بخواهید تغییراتی را ایجاد کنید، این تغییرات هم در مکان‌های آموزشی و هم در مکان‌های عبادت تاثیر خواهد گذاشت.
آنرا که دیدش طالع قوی بود
وانکو ندیدش از ضعف طالع
هوش مصنوعی: آن کسی که به موفقیت و بخت خوب رسیده، توانسته خود را در شرایط مناسب قرار دهد، و آن که از بخت خود بهره‌ای نبرده، در نتیجه ضعف شرایطش را تجربه کرده است.
این ماه رویان کم رو نمایند
آنماه چرخست کان هست طالع
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که درخشندگی و زیبایی افرادی که به‌دلیل خجالت یا کم‌رویی کم‌تر ظاهر می‌شوند، از زیبایی و درخشش خود در برابر دیگران می‌کاهد. به‌عبارتی، افرادی که به صورت کم‌رویانه رفتار می‌کنند، کمتر دیده و مورد توجه قرار می‌گیرند.
از بس عزیزند از کس گریزند
دیدارشانرا باشد موانع
هوش مصنوعی: به‌خاطر ارزش و مقام بالایشان، افراد از آن‌ها دوری می‌کنند و ملاقات با آن‌ها با موانع و مشکلاتی همراه است.
مهر زمین را مه مه توان دید
مهر فلک هست هر روز طالع
هوش مصنوعی: به سختی می‌توان زیبایی‌های زمین را دید، چرا که زیبایی آسمان هر روز در حال نمایان شدن است.
خورشید رویان هرجا نباشند
خورشید چرخست کان هست واسع
هوش مصنوعی: اگر خورشید زیبای آن‌ها در جایی نباشد، بدان که خورشید وجود دارد و نورش در تمام فضا منتشر است.
ساقی بده می بیگانهٔ نیست
از خویش رفتم دیگر چه مانع
هوش مصنوعی: ای ساقی، جامی پر از می به من بده، چون من از خودم و دنیای خود دور شده‌ام. دیگر چه مانع و دلیلی برای عدم نوشیدن وجود دارد؟
بگذار ای فیض اشعار باطل
از حق سخن گو کان هست نافع
هوش مصنوعی: اجازه بده که ای خوش‌نوا، سخنان بی‌محتوا را از سخنان حقیقی جدا کنیم، زیرا که این کار می‌تواند مفید باشد.