گنجور

غزل شمارهٔ ۵۰۷

ای یار مخوان ز اشعار الا غزل حافظ
اشعار بود بیکار الا غزل حافظ
در شعر بزرگان جمع کم یابی تو این هر دو
لطف سخن و اسرار الا غزل حافظ
استاد غزل سعدیست نزد همه کس لیکن
دل را نکند بیدار الا غزل حافظ
صوفیه بسی گفتند درهای نکو سفتند
دل را نکشد در کار الا غزل حافظ
در شعر بزرگ روم اسرار بسی درج است
شیرین نبود ای یار الا غزل حافظ
آنها که تهی‌دستند از گفتهٔ خود مستند
کس را نکند هشیار الا غزل حافظ
غواص بحار شعر تا در بکفش افتد
نظمی که بود در بار الا غزل حافظ
شعری که پسندیده است آنست که آن دارد
آن نیست بهر گفتار الا غزل حافظ
ای فیض تتبع کن طرز غزلش چون نیست
شعری که بود مختار الا غزل حافظ

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای یار مخوان ز اشعار الا غزل حافظ
اشعار بود بیکار الا غزل حافظ
هوش مصنوعی: ای دوست، از شعرها فقط غزل‌های حافظ را بخوان، چون غیر از غزل‌های او باقی اشعار بی‌فایده‌اند.
در شعر بزرگان جمع کم یابی تو این هر دو
لطف سخن و اسرار الا غزل حافظ
هوش مصنوعی: در اشعار شاعران بزرگ، به ندرت می‌توان همزمان زیبایی کلام و رازهای عمیق را یافت، مگر در غزلیات حافظ.
استاد غزل سعدیست نزد همه کس لیکن
دل را نکند بیدار الا غزل حافظ
هوش مصنوعی: سعدی به عنوان استاد شعر غزل شناخته شده است، اما تنها شعرهای حافظ توانایی بیدار کردن دل را دارند.
صوفیه بسی گفتند درهای نکو سفتند
دل را نکشد در کار الا غزل حافظ
هوش مصنوعی: صوفی‌ها به کرات بیان کرده‌اند که درهای نیکویی محکم شده و دل را توانایی ورود به کارها نیست جز غزل‌های حافظ.
در شعر بزرگ روم اسرار بسی درج است
شیرین نبود ای یار الا غزل حافظ
هوش مصنوعی: در شعر بزرگانی مثل مولانا رازهای زیادی نهفته است، اما هیچ چیزی به اندازه غزل‌های حافظ شیرین و دلنشین نیست، ای دوست.
آنها که تهی‌دستند از گفتهٔ خود مستند
کس را نکند هشیار الا غزل حافظ
هوش مصنوعی: آنانی که محتاج و بی‌چیزند، نمی‌توانند با حرف‌هایشان کسی را آگاه یا هوشیار کنند، جز اشعار حافظ.
غواص بحار شعر تا در بکفش افتد
نظمی که بود در بار الا غزل حافظ
هوش مصنوعی: غواصان در دریاهای شعر وقتی به عمق آن می‌روند، نظم و زیبایی خاصی را کشف می‌کنند که تنها در غزلیات حافظ وجود دارد.
شعری که پسندیده است آنست که آن دارد
آن نیست بهر گفتار الا غزل حافظ
هوش مصنوعی: شعر خوب آن است که ویژگی‌هایی داشته باشد که دیگر اشعار به آن اندازه زیبا نیستند، جز غزل‌های حافظ.
ای فیض تتبع کن طرز غزلش چون نیست
شعری که بود مختار الا غزل حافظ
هوش مصنوعی: ای فیض، به دنبال آن باش که چطور غزل حافظ را بسُازم، زیرا هیچ شعری به اندازه غزل‌های او انتخابی و استادانه نیست.

حاشیه ها

1395/03/29 13:05
ابوالفضل روستایی(فروهر)

استاد سخن سعدیست!
به به شعر قشنگیه واقعا

1396/04/07 18:07
عباس بروچردی

نظم که بود دربار صحیح است

اندکی تأمل در معنای «آن» در بیت هشتم؛
شعری که پسندیده است آنست که آن دارد
آن نیست بهر گفتار الا غزل حافظ
آن دارد: جاذبه و افسونی که درهر کسی وجود ندارد و مربوط به جذبه ی معنوی و روحانیتی است که از باطن او برمی خیزد و نه از زیبائی های ظاهر. آنچنانکه حافظ لسان الغیب می گوید:
اینکه می گویند آن خوشتر ز حُسن
یار ما این دارد و آن نیز هم
و یا؛
شاهد آن نیست که مویی و میانی دارد
بنده طلعت آن باش که آنی دارد
« آن »در ادبیات عرفانی حکایت از زیبایی کاملی داردکه از زیبایی خداوند نشأت می گیرد و نوعی حسن خداداد است که هر ولی خدایی همچون امام عصر ولی الله الکامل از آن برخوردار است.
اَللّـهُمَّ اَرِنیِ الطَّلْعَةَ الرَّشیدَةَ ، وَ الْغُرَّةَ الْحَمیدَةَ. وَ اکْحُلْ ناظِری بِنَظْرَة منِّی اِلَیْهِ. (قسمتی از دعای عهد)
ترجمه: «خدایا بنمایان به من آن جمال زیبای ارجمند و آن پیشانی نورانی پسندیده را... و با نگاهی از من به او ، چشمم را سرمه بکش». اللهم ارزقنا