فیض کاشانیغزل شمارهٔ ۳۷۱
سر چو بی عشقست ننک جان بود
دل که بی دردست نام آن بود
دل که در وی درد نبود کی دلست
جان چه سوزی نبودش کی جان بود
دل ندارد جان ندارد هیچ نیست
هر کسی که بیغم جانان بود
جان ندارد غیر آن کو روز و شب
آتش عشقیش اندر جان بود
دل ندارد غیر آنکو همچو من
داغ عشقی در دلش پنهان بود
دردها را عشق درمان میکند
گرچه درد عشق بیدرمان بود
داغها را عشق مرهم مینهد
زانکه داغ عشق مرهمدان بود
عشق باشد مرد را سامان و سر
خود اگرچه بیسر و سامان بود
عشق اگرچه خود ندارد خان و مان
عاشقانرا عشق خان و مان بود
آخر از عاشق جنون طاهر شود
دود آتش فیض چون پنهان بود
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانه تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
سر چو بی عشقست ننک جان بود
دل که بی دردست نام آن بود
هوش مصنوعی: اگر سر بدون عشق باشد، مانند جان بیمعنی است و دلی که بدون درد باشد، تنها نامی است بدون عمق و احساس.
دل که در وی درد نبود کی دلست
جان چه سوزی نبودش کی جان بود
هوش مصنوعی: اگر دل در آن درد نداشته باشد، دیگر دل نیست؛ و اگر جان سوزی نداشته باشد، پس جان چیست؟
دل ندارد جان ندارد هیچ نیست
هر کسی که بیغم جانان بود
هوش مصنوعی: کسی که بدون عشق و محبت معشوق زندگی کند، دل و زندگی ندارد و هیچ ارزشی ندارد.
جان ندارد غیر آن کو روز و شب
آتش عشقیش اندر جان بود
هوش مصنوعی: هیچکس جز آن کسی که عشقش در دلش زنده است، زندگی واقعی ندارد.
دل ندارد غیر آنکو همچو من
داغ عشقی در دلش پنهان بود
هوش مصنوعی: فقط من هستم که دلی داشتهام پر از درد عشق، و دیگران چنین احساسی در دل ندارند.
دردها را عشق درمان میکند
گرچه درد عشق بیدرمان بود
هوش مصنوعی: عشق میتواند به درمان دردهای دیگر کمک کند، حتی اگر خود عشق باعث دردی بیدرمان باشد.
داغها را عشق مرهم مینهد
زانکه داغ عشق مرهمدان بود
هوش مصنوعی: عشق میتواند زخمها و دردهای عاطفی را التیام بخشد، چون خود عشق به نوعی منبع شفابخش و التیامدهنده برای دردهایی است که تجربه میکنیم.
عشق باشد مرد را سامان و سر
خود اگرچه بیسر و سامان بود
هوش مصنوعی: عشق میتواند به مردی اوج و هدف بدهد، حتی اگر او به ظاهر بیهدف و سرگردان باشد.
عشق اگرچه خود ندارد خان و مان
عاشقانرا عشق خان و مان بود
هوش مصنوعی: عشق ممکن است خود جای مشخصی نداشته باشد، اما برای عاشقان، عشق همانند یک منزل و محل اقامت است.
آخر از عاشق جنون طاهر شود
دود آتش فیض چون پنهان بود
هوش مصنوعی: در نهایت، عشق دیوانهوار، مانند دودی که از آتش برمیخیزد، معرفت و فضیلت را نشان میدهد، هرچند که در ابتدا نهان و پنهان بود.