گنجور

غزل شمارهٔ ۲۳۳

حاشا که مداوای من از پند توان کرد
دیوانه به افسانه خردمند توان کرد
شور از سر مجنون به نصیحت نشود کم
ای لیلیش افزون بشکر خند توان کرد
پنهان نتوان داشت جنون در دل عاشق
در سوخته آتش بچه سان بند توان کرد
واعظ سخن بیهده تا چند توان گفت
یا گوش به افسانه تو چند توان کرد
خود چشم ندارد که دهد توبه از آنروی
با چشم چسان گوش باین پند توان کرد
با موج محیط غمش آرام توان داشت
شوریده بصحرای جنون بند توان کرد
ای هم نفسان حال دل زار مپرسید
نوعی نشکسته است که پیوند توان کرد
از شهد سخن‌های شکر بار تو ای فیض
عالم همه پرشکر و پرقند توان کرد

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

حاشا که مداوای من از پند توان کرد
دیوانه به افسانه خردمند توان کرد
هوش مصنوعی: هرگز نمی‌شود که کسی با نصیحت‌های دیگران، درد من را درمان کند؛ زیرا دیوانه نمی‌تواند به لطف داستان‌ها و باورهای دیگران به خردمندی و عقل و درک صحیح دست یابد.
شور از سر مجنون به نصیحت نشود کم
ای لیلیش افزون بشکر خند توان کرد
هوش مصنوعی: شور و شوق مجنون را نمی‌توان با نصیحت کم کرد؛ چون عشق لیلی‌اش او را به شادی و شکر فراخوانده است.
پنهان نتوان داشت جنون در دل عاشق
در سوخته آتش بچه سان بند توان کرد
هوش مصنوعی: عاشق نمی‌تواند احساس دیوانگی‌اش را در دل پنهان کند؛ همان‌طور که نمی‌توان آتش را در دل سوخته‌ای خاموش کرد.
واعظ سخن بیهده تا چند توان گفت
یا گوش به افسانه تو چند توان کرد
هوش مصنوعی: واعظ، تا کی می‌خواهی بی‌دلیل حرف بزنی و مردم گوش به داستان‌های تو بدهند؟
خود چشم ندارد که دهد توبه از آنروی
با چشم چسان گوش باین پند توان کرد
هوش مصنوعی: چشم خود به تماشا و توجه ندارد که بخواهد از آنچه دیده است، پشیمان شود؛ چگونه می‌توان با گوش به این اندرز گوش سپرد؟
با موج محیط غمش آرام توان داشت
شوریده بصحرای جنون بند توان کرد
هوش مصنوعی: انسانی که در دریاچه‌ای از غم و مشکلات غوطه‌ور است، می‌تواند با حفظ آرامش، بر موج‌های سختی زندگی غلبه کند و حتی در شرایط دیوانگی، به طوری به خود مسلط شود که بتواند بر چالش‌ها فائق آید.
ای هم نفسان حال دل زار مپرسید
نوعی نشکسته است که پیوند توان کرد
هوش مصنوعی: از دوستان همسرای خود حال دل غمگینم را نپرسید، چرا که نوعی حس شکسته و آسیب‌دیده دارم که نمی‌توانم به خوبی ارتباط برقرار کنم.
از شهد سخن‌های شکر بار تو ای فیض
عالم همه پرشکر و پرقند توان کرد
هوش مصنوعی: از شیرینی و لطافت کلام تو، ای فیض، می‌توان به هر چیزی شکر و شیرینی را اضافه کرد.