فیض کاشانیغزل شمارهٔ ۲
عشق گسترده است خوانی بهر خاصان خدا
میزند هر دم صلائی سارعوا نحواللقا
بر سرخوانش نشسته قدسیان ساغر بکف
هین بیائید اهل دل اینجاست اکسیر بقا
یا عبادالله تعالوا اشربوا هذا الرحیق
یا عبادالله تعالوا مبتغاکم عندنا
سوی ما آئید مخموران صهبای الست
تا برون آریمتان از عهدهٔ قالوا بلی
دلگشا بزمی ز اسباب طرب آراسته
بهر هر غمدیدهٔ اندوهگین مبتلا
باده و نقلست و مطرب ساقیان مهربان
ماه رویان جعد مویان نیکخویان خوشلقا
هر یکی از دیگری در دلبری چالاکتر
هر یکی بر دیگری سبقت گرفته در صفا
میکنند از جان باستقبال اهل دل قیام
خذ مداماً یا اخانا خیر مقدم مرحبا
هر که نوشد ساغر می از کف آن ساقیان
سیئّاتش میشودطاعات و طاعات ارتقا
هر که نوشد جرعه ای زان زنده گردد جاودان
هر که گردد مست از آن یابد بقا اندر فنا
جاهلان گردند دانا مردگان گردند حی
عاقلان گردند مست و عارفان بی منتها
الصلا ای باده نوشان می از این ساغر کشید
تا بیک پیمانه بستاند شما را از سما
می براق عاشقان مستی بود معراجشان
میبرد ارواحشان را از زمین سوی سما
الصلا ای عاقلان با عشق سودائی کنید
هر که نوشد باده اش گیرد ز مستی سودها
الصلا ای طالبان معرفت عاشق شوید
تا بیاموزد شما را عشق حق اسرارها
الصلا ای غافلان عشق آیت هشیاریست
هر که خواند گردد او ذکر خدا سر تا بپا
الصلا ای سالک گم کرده ره اینست ره
الصلا ای کور گم کرده عصا اینک عصا
آید از غیب این ندا هر دم بروح خاکیان
سوی بزم عشق آید هر که میجوید خدا
نیست عیشی در جهان مانند عیش بزم عشق
فیض را یا رب ببزم عشق خود راهی نما
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانه تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
عشق گسترده است خوانی بهر خاصان خدا
میزند هر دم صلائی سارعوا نحواللقا
هوش مصنوعی: عشق به مانند دعوتی است که برای افرادی خاص از جانب خداوند پهن شده و هر لحظه ندا و پیامی می‌رسد که آنها را به سوی دیدار و وصال دعوت می‌کند.
بر سرخوانش نشسته قدسیان ساغر بکف
هین بیائید اهل دل اینجاست اکسیر بقا
هوش مصنوعی: فرشتگان در کنار سفره‌ای نشسته‌اند و هر کدام جامی در دست دارند. بیایید ای اهل دل، که اینجا جادوی زندگی و جاودانگی وجود دارد.
یا عبادالله تعالوا اشربوا هذا الرحیق
یا عبادالله تعالوا مبتغاکم عندنا
هوش مصنوعی: ای بندگان خدا، بیایید و این نوشیدنی گوارا را بنوشید. ای بندگان خدا، بیایید که ما در انتظار شما هستیم.
سوی ما آئید مخموران صهبای الست
تا برون آریمتان از عهدهٔ قالوا بلی
هوش مصنوعی: به سوی ما بیایید ای نوش‌خواران می‌خانه، تا شما را از مسئولیتی که به هنگام میثاق و پیمان بستید، رهایی ببخشیم.
دلگشا بزمی ز اسباب طرب آراسته
بهر هر غمدیدهٔ اندوهگین مبتلا
هوش مصنوعی: دل را شاد کن و جشنی برپا کن که با استفاده از وسایل و ابزار خوشحالی ساخته شده است، تا به هر کسی که در غم و اندوه است، کمک کند.
باده و نقلست و مطرب ساقیان مهربان
ماه رویان جعد مویان نیکخویان خوشلقا
هوش مصنوعی: در اینجا سخن از شراب، داستان‌ها و موسیقی است که توسط ساقی‌های مهربان به همراه زیبایانی با موهای فرفری و چهره‌های خوش‌رو توصیف شده است. این فضا و حال و هوا نشان‌دهنده شادی و لذت از زیبایی‌ها و هنر می‌باشد.
هر یکی از دیگری در دلبری چالاکتر
هر یکی بر دیگری سبقت گرفته در صفا
هوش مصنوعی: هرکدام از آنها در جلب محبت و دلبری از دیگری، چالاکتر و تواناتر است و همه در زمینه صفا و صمیمیت از یکدیگر پیشتازند.
میکنند از جان باستقبال اهل دل قیام
خذ مداماً یا اخانا خیر مقدم مرحبا
هوش مصنوعی: آنان که اهل دل و عشق ورز هستند، با جان و دل به استقبال تو می‌آیند و همیشه تو را با آغوش باز و خوشآمد می‌گویند.
هر که نوشد ساغر می از کف آن ساقیان
سیئّاتش میشودطاعات و طاعات ارتقا
هوش مصنوعی: هر کس از می‌نوشد و با ساقیان میگردد، گناهانش به کارهای خوب تبدیل می‌شود و این عبادت‌ها به مقام و مرتبه‌اش افزوده خواهد شد.
هر که نوشد جرعه ای زان زنده گردد جاودان
هر که گردد مست از آن یابد بقا اندر فنا
هوش مصنوعی: هر کسی که از آن جرعه نوشیده و بنوشد، به نوعی جاودانگی را تجربه می‌کند. و هر کسی که مست از آن شود، در حالی که در دنیا فنا است، به بقا و ماندگاری دست می‌یابد.
جاهلان گردند دانا مردگان گردند حی
عاقلان گردند مست و عارفان بی منتها
هوش مصنوعی: جهل و نادانی برخی افراد، آنها را به نظر دانا می‌آورد، در حالی که مردگان از زندگی بی‌خبرند. عاقلان گاهی به حالت مستی درمی‌آیند و عارفان به عمق و گستردگی دانش خود می‌رسند.
الصلا ای باده نوشان می از این ساغر کشید
تا بیک پیمانه بستاند شما را از سما
هوش مصنوعی: ای کسانی که باده می‌نوشید، از این جام بنوشید تا با یک پیمانه شما را از دنیای عادی و روزمره و مشغله‌ها به عالم معنوی و سماع ببرد.
می براق عاشقان مستی بود معراجشان
میبرد ارواحشان را از زمین سوی سما
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف حال و هوای عاشقان می‌پردازد. در آن، اشاره می‌شود که شراب، مانند وسیله‌ای برای صعود و بالا رفتن روح آنها عمل می‌کند، به گونه‌ای که روح‌های عاشقان را از زمین به آسمان میبرد و به آنها حالتی از مستی و به اوج رسیدن می‌دهد.
الصلا ای عاقلان با عشق سودائی کنید
هر که نوشد باده اش گیرد ز مستی سودها
هوش مصنوعی: ای عقل‌مندان، با عشق آمیخته شوید، زیرا هر کسی که شراب عشق را بنوشد، از مستی و هیجان آن بهره‌مند خواهد شد.
الصلا ای طالبان معرفت عاشق شوید
تا بیاموزد شما را عشق حق اسرارها
هوش مصنوعی: ای دوستان جویای معرفت، عشق ورزیدن را بیاموزید تا عشق حقیقی به شما دانش و رمز و رازهای پنهان را بیاموزد.
الصلا ای غافلان عشق آیت هشیاریست
هر که خواند گردد او ذکر خدا سر تا بپا
هوش مصنوعی: ای کسانی که در عشق غافل هستید، بدانید که عشق نشانه‌ای از بیداری و هوشیاری است. هر کسی که این حقیقت را درک کند، به یاد خداوند از سر تا پا مشغول خواهد شد.
الصلا ای سالک گم کرده ره اینست ره
الصلا ای کور گم کرده عصا اینک عصا
هوش مصنوعی: ای سالک گم‌کرده راه، این است راهی که باید بروی؛ ای کور، که عصایت را گم کرده‌ای، اینک عصا را در دستت بگیر.
آید از غیب این ندا هر دم بروح خاکیان
سوی بزم عشق آید هر که میجوید خدا
هوش مصنوعی: هر لحظه صدایی از عالم غیب به روح انسان‌های خاکی می‌رسد، و هر کسی که به دنبال دیدن خدا باشد، به میهمانی عشق دعوت می‌شود.
نیست عیشی در جهان مانند عیش بزم عشق
فیض را یا رب ببزم عشق خود راهی نما
هوش مصنوعی: در دنیا هیچ شادی‌ای مانند شادمانی در بزم عشق وجود ندارد. ای خدا، لطفاً مرا به بزم عشق راهنمایی کن.
حاشیه ها
1388/08/07 16:11
mareshtani
mesraje awale beide 18wom eshkaldarad( gheib) bajad bashad
---
پاسخ: با تشکر، «غیت» با «غیب» جایگزین شد.
1388/09/06 22:12
mareshtani
mesraje dowome beide 17 hom(koregomkarda )
---
پاسخ: با تشکر، «گور» با «کور» جایگزین شد.
1392/10/20 10:01
حمید خدابخش
سلام دوستان
به نظر میاید در بیت 13 مصرع دوم، واژه "سما" مناسب تر از "شما" می باشد
1394/01/15 08:04
احمد
میبرد ارواحشان را از زمین سوی شما
به نظر بنده کلمه شما باید به سما تبدیل شود تا معنایی بهتر و درست تر بدست دهد. تشکر
1394/03/09 09:06
سلام
در بیت 12 مصرع دوم کلمه " شما" به اشتباه "شماه" تایپ شده
1398/11/28 11:01
سفیر
سلام دوستان
کلمه شماه و شما که دوستان پیشنهاد به تغییر آن داده اند این حقیر باید به عرض برسانم منظور حالت و زمانیست که به امر و لطف حضرت حق آدمی در حضور خویش از خویشتن جدا گشته و در حالیکه خود را در پائین پای خود مشاهده مینماید به بزم الهی با نوشیدن جامی از شهد و شهود الهی صاف و پاکیزه و سپس به بزم هور و ملک به لقاء الهی وارد میگردد..(و چه جامیست و چه می نابی )