گنجور

غزل شمارهٔ ۱۹۸

جز تنعم بغم یار عبث بود عبث
هر چه کردیم جز این کار عبث بود عبث
هر چه جز مصحف آن روی غلط بود غلط
جز حدیث لب دلدار عبث بود عبث
پی به منزلگه مقصود نبردیم آخر
قطع این وادی خونخوار عبث بود عبث
اشگ خونین بنگاهی بخریدند از ما
کوشش چشم گهر بار عبث بود عبث
هر چه بردیم زکردار هبا بود هبا
هر چه بستیم زگفتار عبث بود عبث
جنگ با نفس خطا پیشهٔ خود می بایست
با کسان اینهمه پیکار عبث بود عبث
خویش را کاش در اول بخدا می بستم
از خودی این همه آزار عبث بود عبث
هر چه گفتیم و شنیدیم خطا بود خطا
غیر حرف دل و دلدار عبث بود عبث
جز دل سوخته و جان برافروخته فیض
هر چه بردیم بدان یار عبث بود عبث

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

جز تنعم بغم یار عبث بود عبث
هر چه کردیم جز این کار عبث بود عبث
هوش مصنوعی: زندگی با غم یار هیچ سودی ندارد و هر کاری که انجام دادیم، جز این کار بیهوده بود.
هر چه جز مصحف آن روی غلط بود غلط
جز حدیث لب دلدار عبث بود عبث
هوش مصنوعی: هر چیزی که غیر از قرآن باشد، نادرست است و هر آنچه که از لب معشوق خارج شود، بی‌معنا و بی‌فایده است.
پی به منزلگه مقصود نبردیم آخر
قطع این وادی خونخوار عبث بود عبث
هوش مصنوعی: در نهایت به مقصد خود نرسیدیم، زیرا عبور از این راه خطرناک و دشوار بی‌فایده بود.
اشگ خونین بنگاهی بخریدند از ما
کوشش چشم گهر بار عبث بود عبث
هوش مصنوعی: اشک‌های خونین ما را تماشا کردند و آن را خریدند. تلاش ما برای ایجاد چشمی پر از گوهر، بی‌فایده و بی‌ثمر بود.
هر چه بردیم زکردار هبا بود هبا
هر چه بستیم زگفتار عبث بود عبث
هوش مصنوعی: هر چیزی که از رفتار نادرست بدست آوردیم، صرفا بی‌فایده بود. هر چیزی که از بی‌مورد گفتن حاصل کردیم، نیز بی‌فایده و بی‌معنا بود.
جنگ با نفس خطا پیشهٔ خود می بایست
با کسان اینهمه پیکار عبث بود عبث
هوش مصنوعی: انسان در درون خود باید با نفس خود جنگ کند، و این نبرد با دیگران بی‌فایده و بی‌نتیجه است.
خویش را کاش در اول بخدا می بستم
از خودی این همه آزار عبث بود عبث
هوش مصنوعی: ای کاش در ابتدا خودم را به خدا می سپردم، چون این همه آزار و رنجی که از خودم تحمل کردم، بیهوده و بی‌معنا بود.
هر چه گفتیم و شنیدیم خطا بود خطا
غیر حرف دل و دلدار عبث بود عبث
هوش مصنوعی: هر چه که گفتیم و شنیدیم، اشتباه و نادرست بود. تنها حرف دل و عشق واقعی معنی و اهمیت داشت و بقیه بیهوده و بی‌فایده بود.
جز دل سوخته و جان برافروخته فیض
هر چه بردیم بدان یار عبث بود عبث
هوش مصنوعی: جز دل سوخته و جان پرشور، هر چه از آن یار به دست آوردیم بی‌فایده بود.