گنجور

غزل شمارهٔ ۱۷۹

غنیمتی است دمی کان بفکر کار گذشت
فتاد در سر این غم که روزگار گذشت
نداشت درد ولی درد کرد بیدردی
نکرد کار ولیکن بدرد کار گذشت
بکار دوست نپرداخت لیک شد غمناک
که روزگار چرا بی حضور یار گذشت
بفکر کار فتادن دلیل هشیاریست
تو مغتنم شمر آن دم که هوشیار گذشت
تومغتنم شمر آن دم زبهر استغفار
که آن هم ار نکنی کار زاعتذار گذشت
تو وقت کار همان دان که فکر کارت هست
مگو چه کار کند کس چه وقت کار گذشت
بفکر کاری فتادی کنون بکن کاری
که وقت میگذرد نفخهای یار گذشت
بگیر نفخهٔ از نفخ های ربانی
وگرنه عمر تو امسال همچو پار گذشت
بفکر کار فتادی بگنج ره بردی
تو میر گنج شو اکنون که رنج مار گذشت
بکار کوش و بمان فکر کارهان ای فیض
گذشت آنچه برین خاطر فکار گذشت

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

غنیمتی است دمی کان بفکر کار گذشت
فتاد در سر این غم که روزگار گذشت
هوش مصنوعی: لحظه‌ای که برای فکر کردن به کارها صرف می‌شود، فرصتی ارزشمند است. باید به یاد داشته باشیم که زمان به سرعت می‌گذرد و نباید غم این حقیقت ما را درگیر کند.
نداشت درد ولی درد کرد بیدردی
نکرد کار ولیکن بدرد کار گذشت
هوش مصنوعی: او دردی را احساس نکرد، اما به خاطر بی‌دردی‌اش، خود را به زحمت انداخت. او کاری نکرد، اما به خاطر این بی‌کاری، به زحمت افتاد.
بکار دوست نپرداخت لیک شد غمناک
که روزگار چرا بی حضور یار گذشت
هوش مصنوعی: او به دوستش توجهی نکرد، اما ناراحت شد چرا که روزگار بدون حضور او سپری شد.
بفکر کار فتادن دلیل هشیاریست
تو مغتنم شمر آن دم که هوشیار گذشت
هوش مصنوعی: وقتی به فکر انجام کاری می‌افتی، نشانه‌ای از هشیاری و آگاهی توست. پس باید آن لحظه‌ای را که هشیار هستی و باید از آن بهره‌برداری کنی، ارزشمند بشماری.
تومغتنم شمر آن دم زبهر استغفار
که آن هم ار نکنی کار زاعتذار گذشت
هوش مصنوعی: لحظه‌های مناسب را برای طلب بخشش ارج بنه، چرا که اگر این فرصت را غنیمت نشماری، بار دیگر هم به خطاهای خود اعتراف نخواهی کرد.
تو وقت کار همان دان که فکر کارت هست
مگو چه کار کند کس چه وقت کار گذشت
هوش مصنوعی: در زمان انجام کار، به این نکته توجه کن که چه چیزی در ذهنت می‌گذرد و نگو که دیگران چه باید کنند و چه زمان‌هایی را از دست داده‌اند.
بفکر کاری فتادی کنون بکن کاری
که وقت میگذرد نفخهای یار گذشت
هوش مصنوعی: اگر به فکر انجام کاری افتادی، اکنون دست به کار شو. چون زمان به سرعت می‌گذرد و لحظات با یاد یار از دست می‌روند.
بگیر نفخهٔ از نفخ های ربانی
وگرنه عمر تو امسال همچو پار گذشت
هوش مصنوعی: نفخه‌ای از روح الهی بگیر، وگرنه عمرت امسال هم مانند پارسال به سرعت گذر خواهد کرد.
بفکر کار فتادی بگنج ره بردی
تو میر گنج شو اکنون که رنج مار گذشت
هوش مصنوعی: وقتی به فکر انجام کار افتادی و به گنج رسیدی، اکنون که دوران سختی پشت سر گذاشته شده، وقت آن است که به مقام و منصب مهمی دست پیدا کنی.
بکار کوش و بمان فکر کارهان ای فیض
گذشت آنچه برین خاطر فکار گذشت
هوش مصنوعی: تلاش کن و ذهن خود را به کارها مشغول کن، ای فیض؛ چون زمان‌های گذشته را که بر دل تو گذشته، پشت سر گذاشته‌ای.