فیض کاشانیغزل شمارهٔ ۱۴
اگر فضل خدای ما بجنبش جا دهد ما را
بعشق او دهیم از جان و دل فردوس اعلا را
بآب چشم و رنگ زرد و داع بندگی بر دل
که در کاراست ما را نیست حاجت حقتعالی را
بود تاویل این مصراع حافظ آنچه من گفتم
باب ورنگ وخال وخط چه حاجت روی زیبا را
نباشد لطف او با ما چه سود از زهد و از تقوی
چوباشد لطف اوبا ما چه حاصل زهدوتقوی را
ولی ما را بباید طاعت و تقوی و اخلاصی
ادب باید رعایت کرد امر حق تعالی را
بلی ما را نباشد کار بارّد و قبول او
که او بهتر شناسد خبث و طیب و طینت ما را
بترس از آنچه در اول مقدر شد برای تو
باهل معرفت بگذار بس حل معما را
بیاخاموش شو ای فیض از این اسرار و دم در کش
که کس نگشود و نگشاید بحکمت این معما را
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانه تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
اگر فضل خدای ما بجنبش جا دهد ما را
بعشق او دهیم از جان و دل فردوس اعلا را
هوش مصنوعی: اگر لطف و رحمت خداوند ما را به حرکت درآورد، ما عشق او را با همه جان و دل خود به بالاترین مقام و منزلت خواهیم رساند.
بآب چشم و رنگ زرد و داع بندگی بر دل
که در کاراست ما را نیست حاجت حقتعالی را
هوش مصنوعی: با اشک‌های چشمانم و رنگ زردی که به چهره‌ام نشسته و با احساس بندگی در دل، نیازی به دعا و خواسته‌های خداوند ندارم؛ زیرا در زندگی‌ام آنچه باید اتفاق بیفتد، در حال وقوع است.
بود تاویل این مصراع حافظ آنچه من گفتم
باب ورنگ وخال وخط چه حاجت روی زیبا را
هوش مصنوعی: تعبیر این جمله حافظ این است که زیبایی واقعی و دلربایی یک فرد، فراتر از ویژگی‌های ظاهری مثل رنگ پوست، خال، یا خط و خطوط صورت است. در واقع، زیبایی حقیقی به ویژگی‌های درونی و عواطف مربوط می‌شود و به چیزهای سطحی وابسته نیست.
نباشد لطف او با ما چه سود از زهد و از تقوی
چوباشد لطف اوبا ما چه حاصل زهدوتقوی را
هوش مصنوعی: اگر رحمت و لطف او با ما نباشد، زهد و تقوا چه فایده‌ای دارد؟ و اگر لطف او با ما باشد، زهد و تقوا چه ارزشی خواهد داشت؟
ولی ما را بباید طاعت و تقوی و اخلاصی
ادب باید رعایت کرد امر حق تعالی را
هوش مصنوعی: ما باید در زندگی خود، اطاعت و پرهیزگاری را جدی بگیریم و همچنین خلوص نیت داشته باشیم. رعایت آداب و معاشرت نیز ضروری است و باید دستورات خداوند را دنبال کنیم.
بلی ما را نباشد کار بارّد و قبول او
که او بهتر شناسد خبث و طیب و طینت ما را
هوش مصنوعی: بله، ما نیازی به پذیرش یا توجه به باران نداریم؛ چون او بهتر از ما می‌داند که درون ما چه خوبی‌ها و بدی‌هایی وجود دارد.
بترس از آنچه در اول مقدر شد برای تو
باهل معرفت بگذار بس حل معما را
هوش مصنوعی: از آنچه در سرنوشت تو نوشته شده، بترس و با درک و آگاهی خود به حل معماها بپرداز.
بیاخاموش شو ای فیض از این اسرار و دم در کش
که کس نگشود و نگشاید بحکمت این معما را
هوش مصنوعی: بیا و به آرامی در کنار این رازها بگذار، چرا که هیچ‌کس نتوانسته و نخواهد توانست به درستی به حکمت این معما پی ببرد.